“Θραύσματα και σπαράγματα από τη Φουστάτη”, η οποία αποτελεί σήμερα τμήμα του παλαιού Καΐρου, στο Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών
Παράσταση λαγού, κεραμικό φίλτρο, Αίγυπτος 12ος-13ος αιώνας
Σπαράγματα από τη Φουστάτη, την πρώτη πρωτεύουσα της ισλαμικής Αιγύπτου, μετά την κατάκτησή της από τους Αραβες, φιλοξενεί το Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ. Η έκθεση διοργανώνεται στο πλαίσιο της 3ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης και εντάσσεται στο πρόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού “Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι πολιτισμών”, με θέμα για το 2011 τη Μέση Ανατολή.
Τα εκθέματα προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη και η έκθεση θα μείνει ανοιχτή ως το τέλος Ιανουαρίου του 2012.
Η Φουστάτη χτίστηκε το 642 μ.Χ. και από τον 7ο μέχρι τον 14ο αιώνα ήταν μια ακμάζουσα εμπορική πόλη, που εξελίχτηκε σε μία από τις σημαντικότερες πρωτεύουσες του τότε κόσμου. Οι ιστορίες ανθρώπων που ταξίδεψαν στη Φουστάτη τον 9ο αιώνα μιλούν για κατασκευές τόσο ψηλές που κανείς χρειαζόταν πυρσούς για να φωτίζει τους δρόμους ακόμη και όταν ο ήλιος ήταν ψηλά. Μια σειρά από καταστροφές θα οδηγήσουν σε σταδιακή παρακμή την πόλη. Το έτος 1168, καθώς οι Σταυροφόροι πλησίαζαν την ατείχιστη πόλη, ο βεζίρης Σαουάρ διέταξε να την πυρπολήσουν για να μην πέσει στα χέρια τους.
Η Φουστάτη, η οποία αποτελεί σήμερα τμήμα του παλαιού Καΐρου, είναι επίσης γνωστή για τα αρχαιολογικά κατάλοιπα που ήρθαν στο φως τα τελευταία 100 χρόνια.
Τα ευρήματα αυτά, που προέρχονται από τους πλούσιους αποθέτες της, προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για το ένδοξο παρελθόν της πόλης και κοσμούν τις προθήκες σημαντικών μουσείων, αλλά και ιδιωτικές συλλογές, ενώ δείχνουν μια πόλη με πλούτο και πολύ καλή οργάνωση. Τμήμα των εκθεμάτων αποτελεί μέρος της περίφημης συλλογής που ο Αντώνης Μπενάκης είχε αρχίσει να συγκροτεί στην Αίγυπτο στις αρχές του 20ού αιώνα, τότε που η Φουστάτη ήταν ακόμη ένας μύθος και λίγοι μπορούσαν να αναγνωρίσουν την αξία των θραυσμάτων τα οποία βρίσκονταν σε συγκεκριμένα σημεία απόθεσης στο παλαιό Κάιρο, στην ανατολική πλευρά του Νείλου.
Πρόκειται για γυάλινα και κεραμικά θραύσματα με διακοσμητικά μοτίβα και γραπτή διακόσμηση, ξυλόγλυπτα πλακίδια και μικροαντικείμενα, αγγεία, φίλτρα και σφραγίδες, κεραμικά και λίθινα λυχνάρια, καθώς και μια ψάθα από την Τιβεριάδα του 10ου αιώνα, τα οποία σε συνδυασμό με αραβικά χειρόγραφα, από την προσωπική συλλογή του Νέστορα και της Αλίκης Τέλλογλου, καθώς και έπιπλα από τον Λίβανο, συνθέτουν μια ελκυστική και παράλληλα εμπεριστατωμένη εικόνα του αραβικού κόσμου, άγνωστη ακόμη και στους ειδικούς.
Μέσα από τα αντικείμενα αλλά και από το εποπτικό υλικό ο θεατής μεταφέρεται σε έναν άλλο πολιτισμό, σε μια “αόρατη πόλη”, που η τύχη της καθορίστηκε από την έντονα φορτισμένη ιστορικά και πολιτικά θέση της.
