Μία εκπομπή της ΕΡΤ πριν από 8 χρόνια συνέβαλε έμμεσα αλλά καθοριστικά στην ολοκλήρωση ενός αγώνα δεκαετιών που τελεσφόρησε καταλήγοντας στον ιερό στόχο του, την επίσημη αναγνώριση της αλήθειας και τη δικαίωση, με την ανέγερση, τελικά, του ανδριάντα του ήρωα του Αλβανικού πολέμου Συνταγματάρχη Μαρδοχαίου Φριζή.
Του Ραφαήλ Ναχμία
Ήταν πέρυσι τον Σεπτέμβριο που, με συγκίνηση, παρακολουθήσαμε την λαμπρή τελετή των αποκαλυπτηρίων του ανδριάντα του ήρωα Συνταγματάρχη Μαρδοχαίου Φριζή, που έπεσε μαχόμενος βορειοανατολικά της Πρεμετής στην Αλβανία την 5η Δεκεμβρίου 1940. Τα οστά του βρέθηκαν τον Οκτώβριο του 2002 στο σημείο όπου σκοτώθηκε. Μεταφέρθηκαν την 25η Οκτωβρίου 2002 με τις δέουσες τιμές στο Εβραϊκό κοιμητήριο της Θεσσαλονίκης.
Την Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2010, η τελετή αποκάλυψης του έφιππου ανδριάντα έγινε με κάθε επισημότητα και απόδοση τιμών από άγημα του τοπικού Σώματος Στρατού, σε κεντρική πλατεία της γενέτειράς του Χαλκίδας που μετονομάστηκε σε «Πλατεία Μαρδοχαίου Φριζή». Την τελετή τίμησε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κύριος Κάρολος Παπούλιας, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κύριος Θεόδωρος Πάγκαλος, οι τοπικές αρχές, εκπρόσωποι των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων της Ελλάδος και άλλοι επίσημοι, μαζί με πλήθος κόσμου.
Συγκινημένοι παρακολουθήσαμε τους ομιλητές με τελευταίον τον Ιάκωβο Φριζή, υιό του ήρωα, που με λυγμική φωνή μας μετέδωσε τη δικαιολογημένη και ασυγκράτητη συγκίνησή του. Δεν ήταν μικρή υπόθεση ν’ αφιερώσει όλη τη ζωή του για να δικαιωθεί και να τιμηθεί, επιτέλους, ο ήρωας πατέρας του. Έπρεπε να προλάβει όσο ο ίδιος είναι ακόμα στη ζωή. Θυμάται τον πατέρα να τον αποχαιρετά σε ηλικία 8 ετών. Έζησε από τότε με το ιερό του τάμα, να τον δικαιώσει.
Για πολλά χρόνια αγωνιζόταν να συγκεντρώσει το σημαντικό για τις δυνατότητές του χρηματικό ποσό, που απαιτείτο για τη φιλοτέχνηση του έφιππου ανδριάντα. Όσο όμως το ποσόν δεν συγκεντρωνόταν, τα χρόνια, οι δεκαετίες, περνούσαν. Το κόστος του έργου μεγάλωνε, καθιστώντας την υλοποίηση του «ονείρου» ανέφικτη. Δεν υπήρξε αρμόδια αρχή ή ακόμα και ιδιώτες που να μην προσεγγίσθηκαν, προκειμένου να συνεισφέρουν στον ιερόν αυτό σκοπό.
Στο τέλος της γιορτής, αφού χαιρέτισα τους επισήμους, κατέληξα στον παιδικό μου φίλο Ιάκωβο. Τον συνεχάρην και, μεταξύ άλλων, του είπα:
«Να λοιπόν που κατάφερες να συγκεντρώσεις τα χρήματα! Είσαι άξιος Συγχαρητηρίων» «Ξέρεις σε ποιόν οφείλεται η ολοκλήρωση του έργου;» μου είπε. «Στον Δαυίδ!»
«Ποιόν Δαυίδ» έσπευσα να ρωτήσω.
«Τον Υιό σου,» μου λέει. «Χάρη στην Τηλεοπτική του εκπομπή για την επέτειο της 28ης Οκτ. το έτος 2003 που αφιέρωσε στον Μαρδοχαίο Φριζή!»
Έμεινα έκπληκτος όσο και συγκινημένος για την θετική αυτή παρέμβαση του γιού μου. Η παγκοσμιότητα του σύγχρονου αυτού μέσου, της τηλεόρασης, συντέλεσε στο… θαύμα. Την τηλεοπτική εκπομπή «ΙΧΝΗΛΑΤΕΣ-ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ» της οποίας υπεύθυνη ήταν η Δήμητρα Γκουντούνα, παρουσίαζε ο Δαυίδ Ναχμίας και την παρακολουθούσαν κάθε Κυριακή μεσημέρι, μεταξύ άλλων, Έλληνες στα πέρατα του κόσμου. Μαζί τους, ο ομογενής μας από το Μίτσιγκαν των ΗΠΑ κ. Στέφανος Μπιτσάρας. Ευαισθητοποιημένος ο κύριος Μπιτσάρας, με πρωτοβουλία του, ίδρυσε την επιτροπή «Φίλοι του Συν/χη Φριζή», με σκοπό τη συγκέντρωση του ποσού που απαιτείτο για την ολοκλήρωση του ανδριάντα και την εγκατάστασή του σε κεντρική πλατεία της γενέτειράς του Χαλκίδας. Και άλλοι ομογενείς προσέφεραν χρήματα, καθώς και ντόπιοι δωρητές που αναφέρονται στο εγχειρίδιο: «Το Πρώτο Πολεμικό ΟΧΙ» που διενεμήθη.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ ανήκει στον κ. Στέφανο Μπιτσάρα και στη σύζυγό του που, παρόντες μεταξύ των επισήμων, τίμησαν και κόσμησαν με την παρουσία τους την ιστορική αυτή τελετή.
