Εξαιρετικά σημαντικά ευρήματα έφεραν στο φως οι διερευνητικές υποβρύχιες αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα στην Σκιάθο, από το καταδυτικό κλιμάκιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, στην διάρκεια των οποίων εντοπίστηκαν μάλιστα μεγάλα τμήματα του αρχαίου λιμανιού.
Όπως αναφέρει το taxydromos.gr, στο παλιό λιμάνι της Σκιάθου, του οποίου η θέση συμπίπτει με αυτή του αρχαίου λιμένα, εντοπίστηκε αρχαίος κυματοθραύστης, πάνω στον οποίο σώζεται τμήμα μώλου βυζαντινών χρόνων. Το παραπάνω εύρημα, σε συνάρτηση με τις ενάλιες αρχαιότητες που εντοπίστηκαν στην διάρκεια των υποβρύχιων αυτοψιών, αποτελούν αδιάσειστα τεκμήρια της μακραίωνης διαδρομής της Σκιάθου, αλλά και του πολιτισμού που αναπτύχθηκε σε διάστημα χιλιάδων χρόνων.
Οι διερευνητικές υποβρύχιες αυτοψίες πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 14 και 25 Μαΐου υπό την διεύθυνση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων από τους καταδυόμενους αρχαιολόγους Μαγδαληνή Αθανασούλα, Διονύση Ευαγγελιστή και τον καταδυόμενο Πολιτικό Μηχανικό Αθανάσιο Στεργίου.
Στις χερσαίες ερευνητικές αυτοψίες συμμετείχαν οι συναρμόδιες Εφορείες ΙΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και η 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, με επιστημονικό συνεργάτη τον Αλκιβιάδη Γκινάλη, επικεφαλής της ομάδας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Το κλιμάκιο ερεύνησε σε μεγάλη έκταση τις θαλάσσιες περιοχές του παλιού λιμανιού της Σκιάθου, με το Ενετικό φρούριο Μπούρτζι, τους Ταρσανάδες, τον όρμο Πλατανιά με τα Τρουλλονήσια, την Αγία Παρασκευή και την περιοχή της Κεχριάς, φέρνοντας στο φως σημαντικά ευρήματα, τα οποία προσθέτουν νέα αρχαιολογικά δεδομένα, εμπλουτίζοντας την επιστημονική γνώση.
Στην διάρκεια των διερευνητικών υποβρύχιων αυτοψιών εντοπίστηκαν, αναλυτικότερα, μεγάλος αριθμός κεραμικών οστράκων, κυρίως δε διάσπαρτα τμήματα αμφορέων, τόσο στην θαλάσσια περιοχή περιμετρικά του Ενετικού Φρουρίου «Μπούρτζι» όσο και στην λιμενολεκάνη του παλιού λιμανιού του νησιού.
Τα σημαντικότερα ευρήματα προέρχονται από τον θαλάσσιο χώρο της λιμενολεκάνης του παλιού λιμανιού. Συγκεκριμένα, ανελκύστηκαν δύο ακέραιοι λύχνοι (λυχνάρια) του 4ου και 6ου αιώνα μΧ., μαρμάρινο τμήμα που φέρει ταινία και άκανθα υστερορωμαϊκών χρόνων και δύο ακέραια αγγεία που χρονολογούνται στους ύστερους κλασικούς χρόνους.
Αρχαία ναυάγια
Είναι εντυπωσιακός ο μεγάλος αριθμός των αρχαιολογικών ευρημάτων που ήρθαν στο φως στην διάρκεια της παραπάνω συνεργατικής έρευνας, τα οποία αναμφίβολα δημιουργούν ευρύ πεδίο ευρύτερης διερεύνησης στο μέλλον. Παρότι αποσπασματικές, οι έρευνες απέδωσαν πολύ σημαντικούς καρπούς, που μεταφράζονται σε πολυάριθμα ευρήματα, τα οποία δείχνουν έντονη δραστηριότητα, που αναπτύχθηκε δύο και πλέον χιλιάδες χρόνια πριν.
Στην θέση Ταρσανάδες, ειδικότερα, εντοπίστηκαν συστάδες από φορτίο ναυαγίου υστερορωμαϊκών χρόνων. Σε μικρή απόσταση, παράλληλα, από το παλιό λιμάνι, εντοπίστηκε ναυάγιο βυζαντινών χρόνων, το οποίο είχε ως κύριο φορτίο καλυπτήρες (κεραμίδες) μαζί με τμήματα βυζαντινών αμφορέων.
Στον όρμο Πλατανιά, εξάλλου, και σε μικρή απόσταση από την ακτή, εντοπίστηκε φορτίο ναυαγίου υστερορωμαϊκών χρόνων, έντονα συλημένο, το οποίο καταλαμβάνει μεγάλη έκταση και απαρτίζεται από τμήματα αρχαίων αμφορέων κολλημένα (πακτωμένα) στα βράχια. Στην παρούσα φάση, βεβαίως, διατυπώνονται οι πρώτες εκτιμήσεις, ενώ η συνέχιση των ερευνών εκτιμάται ότι θα οδηγήσει τους επιστήμονες σε ακόμη πιο ασφαλή συμπεράσματα.
Η υποβρύχια διερεύνηση της Σκιάθου πραγματοποιείται, σημειωτέον, για πρώτη φορά συστηματικά από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, ανοίγοντας νέους ερευνητικούς δρόμους σε σχέση με την ανάδειξη του ενάλιου αρχαιολογικού πλούτου του νησιού.
«Προσδοκία μας είναι η έρευνα αυτή να συνεχιστεί, για την τεκμηρίωση των ευρημάτων αυτών και την ανακάλυψη νέων στοιχείων» υπογραμμίζουν οι συμμετέχοντες.
Μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας
Η Σκιάθος ανέπτυξε σημαντική δράση από αρχαιοτάτων χρόνων, ήταν μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας και διέθετε πλοία στην συμμαχία, γεγονός που σημαίνει ότι διέθετε άρτια λιμάνια.
Αυτός ήταν ίσως ένας από τους λόγους για τους οποίους οι κάτοικοι του νησιού εγκατέλειψαν την Παλαισκίαθο, η οποία βρίσκονταν στην θέση της Κεφάλας, βόρεια του νησιού και μεταφέρθηκαν σταδιακά στην σημερινή θέση, νότια του νησιού, που ήταν σαφώς κατάλληλη για την δημιουργία υπήνεμων λιμανιών.
Η αρχαία πόλη διέθετε, μάλιστα, δύο λιμάνια, το ένα εκ των οποίων βρίσκονταν στην θέση του σημερινού παλιού λιμανιού και το δεύτερο, δεξιά από το Μπούρτζι και φιλοδοξία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων είναι να ερευνηθούν στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τα υπάρχοντα αρχαιολογικά δεδομένα, οι κάτοικοι φαίνεται ότι μεταφέρθηκαν στο τέλος του 5ου αιώνα πΧ στην καινούργια πόλη, αναπτύσσοντας σημαντική δράση, με επίκεντρο την θάλασσα και τις αντίστοιχες δραστηριότητες.
Τα ενάλια ευρήματα που έφεραν στο φως οι πρόσφατες υποβρύχιες διερευνητικές αυτοψίες, αποδεικνύουν την έντονη δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στην διάρκεια του χρόνου, και ανοίγουν, όπως προαναφέρθηκε, ευρύ πεδίο περαιτέρω διερεύνησης στο μέλλον.
