Το προαιώνιο θέμα του ίππου και του αναβάτη του εξετάζει ο καλλιτέχνης, μέσα από μία μεγάλη έκθεση με εξήντα έργα του στο Ιδρυμα Θεοχαράκη
Το άλογο και ο αναβάτης κατέχουν εξέχουσα θέση στην έκθεση γλυπτικής του Γιάννη Παρμακέλη
Το άλογο με τη φυσική παρουσία του, την ανατομία και την περηφάνια του, αλλά και τη στενή του σχέση με τον άνθρωπο, υπήρξε πάντα μια πρόκληση για την τέχνη, από τα σπήλαια της παλαιολιθικής εποχής και την κλασική αρχαιοελληνική τέχνη μέχρι τις μοντέρνες αναζητήσεις της γλυπτικής. Με αυτό το προαιώνιο θέμα, του αλόγου και του αναβάτη του, αναμετριέται και ο 80χρονος σήμερα γλύπτης και ακαδημαϊκός Γιάννης Παρμακέλης.
Εχοντας αφομοιώσει την παράδοση, παλιά και νέα, ξεκίνησε από παραστατικές κλασικόμορφες αποδόσεις, πέρασε σε εξπρεσιονιστικές, για να καταλήξει με βάση το γεωμετρικό λεξιλόγιο που έχει πλέον υιοθετήσει στη γεωμετρική απόδοση του αλόγου, χωρίς ανατομικές λεπτομέρειες, τονίζοντας όμως το περίγραμμα και δίνοντάς του χρώμα.
Εξήντα περίπου έργα του Γ. Παρμακέλη, γλυπτά, επιτοίχια και σχέδια, με άλογα και αναβάτες δοσμένα με διάφορους τρόπους, ολόγλυφα ή ανάγλυφα, ολόκληρα ή αποσπασματικά, με ένα ή περισσότερα χρώματα, κόκκινο και μπλε, ή και χωρίς, και σε διάφορους συνδυασμούς, δημιουργημένα από το 2000 έως το 2012, παρουσιάζονται στο Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη (Βασ. Σοφίας 9), από 27 του μήνα έως 4 Νοεμβρίου (εγκαίνια 26 του μήνα 8 μ.μ.).
«Είναι μια τιμή στη μακρινή διαδρομή του αλόγου ως συντρόφου και συνεργάτη του ανθρώπου στο γίγνεσθαι του πολιτισμού», λέει στο «Εθνος» ο γλύπτης. Ωστόσο, «δεν πρέπει ο θεατής να ΄ρθει για να δει άλογα». Γιατί το άλογο μπορεί να είναι το θέμα αλλά και η αφορμή για να αρθρώσει έναν εικαστικό λόγο, να πειραματιστεί με τη φόρμα, με τις τεχνικές ? τώρα χρησιμοποιεί ακτίνες laser για να δουλέψει τα ετερόκλητα υλικά του, μέταλλο, ξύλο, αλουμίνιο, μάρμαρο, πλέξιγκλας. «Με ενδιαφέρει να μετασχηματίζω κι όχι να περιγράφω τα πράγματα», συνεχίζει. Σύμφωνα με τον γλύπτη, πρώην καθηγητή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και από τον Νοέμβριο του 2011 τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στην έδρα που είχε ο δάσκαλός του, γλύπτης Γιάννης Παππάς (επίκειται η επίσημη υποδοχή του), «η γλυπτική είναι η τέχνη της σιωπής, μιλάει στα μάτια του θεατή κι όχι στα αυτιά. Οσο λιγότερα λέει, τόσο περισσότερο εμβαθύνει. Αλλά πρέπει να τα ανακαλύψει κανείς μόνος του».
Η γοητεία της φόρμας
Τι θα ήθελε ο ίδιος να ανακαλύψει ο θεατής, βλέποντας την έκθεση «Αλογα και αναβάτες», σε επιμέλεια Τάκη Μαυρωτά; Στην απάντησή του ο καλλιτέχνης επισημαίνει την ελλιπή καλλιτεχνική παιδεία: «Εγώ προσπαθώ να αποκαλύψω πράγματα πέρα από το θέμα, τη γοητεία της φόρμας που δεν «μιλάει», αλλά εμπεριέχει πολλή σκέψη. Η γλυπτική είναι ένας συσσωρευτής σκέψης. Ο θεατής πρέπει να κάνει τις δικές του προσπάθειες…». Ο Γ. Παρμακέλης, που έχει αφιερώσει σημαντικό μέρος της δουλειάς του στη διαμόρφωση και στα γλυπτά δημοσίων χώρων, όπως το συνταρακτικό Μνημείο 600 Θυμάτων των Γερμανών στη Βιάννο Κρήτης (1966) και δεκάδες άλλα μνημεία, ανδριάντες και προτομές, αλλά και έργα εμπνευσμένα από τη λογοτεχνία, όπως το «Ερωτόκριτος και Αρετούσα» στη γενέτειρά του, το Ηράκλειο Κρήτης, δίνει μεγάλη σημασία στην παιδεία μέσω των γλυπτών στους δημόσιους χώρους.
«Παλαιότερα η γλυπτική χώρου συνεισέφερε στην παιδεία των ανθρώπων. Ακόμη κι όταν οι Ρωμαίοι αφαίρεσαν δύο χιλιάδες αγάλματα από τη Ρόδο, έμειναν άλλα τόσα. Σήμερα το κοινό έχει αποκοπεί».
Η γλυπτική στον χώρο, ως σημαντικό στοιχείο για την παιδεία των ανθρώπων, απασχολεί τη σκέψη του και ως νέου ακαδημαϊκού στην έδρα γλυπτικής. «Είναι στις προθέσεις μου να το ερευνήσω και να δω τι θα μπορούσε να γίνει μέσα από την Ακαδημία. Αλλά είμαι φρέσκος ακόμη», λέει.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ
dirouboula@pegasus.gr
