«Μπορώ να σκεφτώ χίλιους λόγους για τους οποίους Ισραήλ και Τουρκία μπορούν να είναι φίλες-χώρες», δήλωνε ο Ισραηλινός πρόεδρος Σιμόν Πέρες την Κυριακή σε συνέντευξή του στην τουρκική τηλεόραση. Λίγες μέρες νωρίτερα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε ζητήσει συγγνώμη από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν για το θάνατο 9 Τούρκων ακτιβιστών το 2010 σε επιχείρηση ισραηλινών στρατιωτών εναντίον σκάφους του στολίσκου για την Γάζα.
Η συγγνώμη ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για σπάσει ο πάγος στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ. Ο Τούρκος αναλυτής και διευθυντής του Γερμανικού Ταμείου Μάρσαλ Οσγκούρ Ουνλουχισαρτσικλέ εκτιμά ωστόσο ότι η βελτίωση στις σχέσεις δεν πρέπει να δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες:
«Πρόκειται για ένα πρώτο βήμα. Ελπίζω να είναι η αρχή της εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Είναι απίθανο όμως οι δύο χώρες να επιστρέψουν στο άμεσο μέλλον στις στρατηγικές σχέσεις του παρελθόντος. Δεν θα ξαναγίνουν ποτέ τόσο στενοί σύμμαχοι όσο στη δεκαετία του ΄90».
Απέδωσαν οι πιέσεις του Λευκού Οίκου
Ρόλο στις προσπάθειας επαναπροσέγγισης των δύο χωρών έπαιξε και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος σύμφωνα με τον Ισραηλινό πρώην πρέσβη Αλόν Λιέλ και πρώην σύμβουλο του Εχούντ Μπαράκ άσκησε πιέσεις τόσο στην Ιερουσαλήμ όσο και στην Άγκυρα. Ο Τούρκος αναλυτής Οσγκούρ Ουνλουχισαρτσικλέ θεωρεί ότι ο Αμερικανός πρόεδρος προωθεί τη δική του ατζέντα στην εξωτερική πολιτική:
«Στην δεύτερη θητεία του ο Μπάρακ Ομπάμα επικεντρώνεται στον γεωγραφικό χώρο Ασίας-Ειρηνικού. Προκειμένου να υλοποιήσει τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής του, επιδιώκει να έχει δυνατούς και συνεργάσιμους εταίρους στην Μέση Ανατολή. Εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας όχι μόνο δημιούργησαν επιπρόσθετα προβλήματα στον Ομπάμα αλλά άρχισαν να υπονομεύουν τα σχέδια των ΗΠΑ για άσκηση της εξουσίας από κοινού με τους δύο στενότερους συμμάχους τους στην περιοχή. Για τον Ομπάμα, μία Τουρκία που θα είχε επιλύσει τα προβλήματα της με το Ισραήλ θα μπορούσε να διαδραματίσει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Μέση Ανατολή, αναλαμβάνοντας μέρος του βάρους που επωμίζεται σήμερα μόνη της η Αμερική».
Ο ρόλος των εξελίξεων στη Συρία
Οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η ανησυχία για τις εξελίξεις στη Συρία έπαιξε το δικό της ρόλο στην προσπάθεια επαναπροσέγγισης. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπ. Νετανιάχου έγραφε το Σάββατο στο facebook ότι η ανησυχία μήπως τα χημικά όπλα του Ασάντ πέσουν στα χέρια ισλαμιστών αποτέλεσε κίνητρο για την εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ.
Ο Ισραηλινός Αλόν Λιέλ θεωρεί ότι οι δύο χώρες έχουν κοινούς στόχους στο ζήτημα της Συρίας στην μετά-Άσαντ:
«Υπάρχει κοινό συμφέρον Τουρκίας και Ισραήλ για το τι θα συμβεί στην Συρία μετά την πτώση του Άσαντ ώστε να μην είναι η Αλ Κάιντα, εκείνη που θα ασκήσει τη μεγαλύτερη εξουσία στη Συρία. Καμία εκ των δύο δεν επιθυμεί μια Συρία, που θα ελέγχεται από το Ιράν. Νομίζω ότι αυτό συμφέρει και τις δύο χώρες».
Πηγή: Deutsche Welle
Ayhan Simsek / Ηλίας Αντωνιάδης / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη
