της Δήμητρας Γκουντούνα
Όταν συνδιαλέγεσαι με την σκέψη του συγγραφέα μικραίνει ο χρόνος και η απόσταση της αθανασίας που μας χωρίζει. Η απόσταση της γέννησης και του θανάτου του Νίκου Πουλαντζά, έγινε σαν στιγμιαία αστραπή αφού εκείνος αποφάσισε να περάσει στο κενό της ανυπαρξίας, 3 Οκτωβρίου του 1979, νέος και ωραίος.. Και όπως έγραφε τότε στα «Νέα» ο Κώστας Σταματίου, ο Πουλαντζάς ήταν βιαστικός σε όλα. Στις σπουδές, στην έρευνα, στη διδασκαλία στην πολιτική.
Έτρεχε λες και ήθελε να προλάβει το ραντεβού με τον θάνατο. Όπως και ν άχει, είναι ο τελευταίος ίσως από τους μεγάλους θεωρητικούς του μαρξισμού, ενώ κοιμάται κάτω από την γρανιτένια ταφόπετρα στο κοιμητήριο του Μονπαρνάς, οι γάλλοι και άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί, αφιερώνουν ώρες ανάλυσης για εκείνον… και εμείς ούτε κουβέντα.
Λένε μάλιστα ότι αυτό που ενοχλούσε στον Πουλαντζά ήταν η κορυφαία ρήση του “Ο σοσιαλισμός θα είναι δημοκρατικός η δεν θα είναι σοσιαλισμός..’’ Βέβαια αυτό που τον καθιέρωσε διεθνώς ήταν η ‘’Πολιτική εξουσία και κοινωνικές τάξεις’’ βιβλίο ζυμωμένο από τις ημέρες του Μάη του ’68. Και σκέφτομαι, τότε το ’68 ήταν περίπου 32 ετών – γεννήθηκε Σεπτέμβρη του ’36- και διδάσκει κοινωνιολογία το Πανεπιστήμιο του Παρισιού αφού έχουν προηγηθεί πτυχία διατριβές και αργότερα έρχεται και στην Ελλάδα και φεύγει γρήγορα απογοητευμένος, ως επιτροπή μελέτης για την οργάνωση και την λειτουργία της Ανώτατης Παιδείας με φοβερή την συμμετοχή των τότε φοιτητών στις διαλέξεις του.
Σήμερα δεν τον θυμάται κανείς; Ας κάνουμε μνεία σ ΄ ένα μεγάλο στοχαστή, μέσα από ένα απόσπασμα των «Νέων» σε κείμενο του Κώστα Σταματίου που είχε και την γνώση αλλά και την τύχη να γνωρίζει από κοντά τον Νίκο Πουλαντζά. «Ο Νίκος, ήταν ένα από τα σπάνια χαρισματικά άτομα. Γοητευτικός, άνετος πάντα καλοβαλμένος στην φροντισμένη ‘ατημελησιά’ του συνδύαζε το ευχάριστο παρουσιαστικό με μιαν εκπληκτική ζωντάνια και μοναδική ευστροφία. Βαθύς στο στοχασμό αλλά ταυτόχρονα και παιγνιώδης ..Τον θυμάμαι μετά από το φαγητό μας στην ‘Κουπόλ’’ του Μονπαρνάς να διασχίζει το βουλεβάρτο για να πάει να μου αγοράσει τα ‘’Νεα’’ περνούσε μέσα από τα αυτοκίνητα με πηδηματάκια κωμικού του βωβού κινηματογράφου ..Του άρεσε η επιτυχία ,πόσο καμάρωνε που οι ‘Πανεπιστημιακές Εκδόσεις της Γαλλίας είχαν κάνει ‘’βιτρίνα’’ με φωτογραφίες του και αντίτυπα των έργων του στη γωνια του βουλεβάρτου Σαν Μισέλ και της Πλατείας Σορβόννης .Σ΄ αρέσει ,σ ΄ αρέσει με ρωτούσε καθώς χαζεύαμε τους χιλιάδες των φοιτητών και τουριστών που περνούσαν από μπροστά..’’ Τον άκουσα τον Φλεβάρη του ΄78 ,όταν ανέπτυξε τη θεωρία της διάστασης ανάμεσα στους όρους που γεννάνε τα κόμματα και εκείνους που διέπουν την παραπέρα λειτουργία τους, ιδιαίτερα όταν συμβεί ν΄ αναρριχηθούν στην εξουσία..»
Αυτά κι άλλα πολλά έγραφε ο Κώστας Σταματίου για το Νίκο Πουλαντζά. Κράτησα μόνο τις λέξεις από την τελευταία του ομιλία και ξαναδιαβάζοντας την, είναι σαν ν΄αφήνει παρακαταθήκη στους συντρόφους του σήμερα που θέλουν να κυβερνήσουν και τους προειδοποιεί και τους αφυπνίζει.. λέω εγώ τώρα… Τον θυμάται κανείς από τους παλιούς; Και τον γνωρίζουν καλά οι καινούργιοι; Και γιατί θα πρέπει να τον θυμόμαστε μόνο στην προμελετημένη ‘’έξοδο ‘’ του από τη σκηνή του ‘Θεάτρου των Εθνών, που ενορατικά ειχε δει καταδικασμένο στην άφευκτη χρεοκοπία του;… που θα έλεγε και ο Κώστας Σταματίου..
