Αντισυνταγματικές κατά πλειοψηφία έκρινε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας τις περικοπές των συντάξεων κυρίων και επικουρικών του ιδιωτικού τομέα που έγιναν το 2012, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σημαντική επιβάρυνση στον προϋπολογισμό της χώρας.
Η απόφαση αυτή έρχεται την ημέρα που είναι σε εξέλιξη οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις του Αλέξη Τσίπρα στις Βρυξέλλες.
Μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης, πηγές του Υπουργείου Οικονομικών σχολίασαν: «Περιμένουμε να καθαρογραφεί η απόφαση και να αποσταλεί στο Υπουργείο Οικονομικών, οπότε και θα υπάρξει επίσημη τοποθέτηση. Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης είναι σεβαστές, λαμβάνοντας υπόψη τα δημοσιονομικά περιθώρια».
Σύμφωνα πάντως με την ίδια απόφαση του ΣτΕ, συνταγματικές και σύμφωνες με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι οι περικοπές των συντάξεων που έγιναν κατά την διετία 2010-2011.
Ωστόσο, οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι η ισχύς της απόφασης αυτής δεν θα έχει αναδρομική ισχύ, αλλά θα εφαρμοστεί από τη δημοσιεύσή της και μετά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μόνο σε μία προσφεύγουσα στο ΣτΕ θα τις επιστραφούν τα χρηματικά ποσά που κόπηκαν από τις συντάξεις της (μειώθηκε η σύνταξη της) κατά το 2012.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας με μια σειρά αποφάσεων τους (2287- 2290/2015) της Ολομέλειας έκριναν ότι οι περικοπές των συντάξεων που έγιναν το 2012 προσκρούουν σε συνταγματικές αρχές.
Σύμφωνα με την Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου το Σύνταγμα επιβάλει στο κράτος όταν λαμβάνονται μέτρα περικοπής των συντάξεων να προβαίνει «σε ειδική και εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη, από την οποία να προκύπτει εφ΄ ενός μεν ότι τα συγκεκριμένα μέτρα (σ.σ.: περικοπή συντάξεων) είναι πράγματι πρόσφορα αλλά και αναγκαία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της βιωσιμότητας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης εν όψει των παραγόντων που το προκάλεσαν, έτσι ώστε η λήψη των μέτρων αυτών να είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, αφ΄ ετέρου δε ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα αυτά στο βιοτικό επίπεδο των πληττομένων προσώπων, συνδυαζόμενες με άλλα τυχόν ληφθέντα μέτρα (φορολογικά κ.ά.), αλλά και με το σύνολο των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών της δεδομένης συγκυρίας, δεν έχουν αθροιστικά αποτέλεσμα τέτοιο που να οδηγεί σε ανεπίτρεπτη, παραβιάση του πυρήνα του συνταγματικού δικαιώματος σε κοινωνική ασφάλιση».
Ακόμη, οι σύμβουλοι Επικρατείας, επισημαίνουν ότι παρεκκλίσεις ως προς την αναγκαιότητα της υπάρξεως ή ως προς το περιεχόμενο της επίμαχης μελέτης θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν μόνο σε ακραίες περιπτώσεις, όπως είναι όταν συντρέχει άμεση απειλή κατάρρευσης της οικονομίας της χώρας και τα συγκεκριμένα μέτρα λαμβάνονται κατεπειγόντως για την αποτροπή του κινδύνου».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε άλλο σημείο οι ανώτατοι δικαστές σημειώνουν ότι η περικοπή των συντάξεων δεν μπορεί να παραβιάζει αυτό που αποτελεί τον συνταγματικό πυρήνα του κοινωνικοασφαλιστικού δικαιώματος, δηλαδή τη χορήγηση στο συνταξιούχο παροχών τέτοιων που να του επιτρέπουν να διαβιώνει, με αξιοπρέπεια, εξασφαλίζονται τους όρους όχι μόνο της φυσικής του υποστάσεως (διατροφή, ένδυση, στέγαση, βασικά οικιακά αγαθά, θέρμανση, υγιεινή και ιατρική περίθαλψη όλων των βαθμίδων) αλλά και της συμμετοχής του στην κοινωνική ζωή με τρόπο που δεν αφίστατια πάντως, ουσιωδώς από τις αντίστοιχες συνθήκες του εργασιακού βίου».
Αντίθετα, για τις περικοπές των συντάξεων των ετών 2010 και 2011, η Ολομέλεια αποφάνθηκε ότι δεν παραβιάστηκαν οι συνταγματικοί κανόνες. Και αυτό γιατί οι περικοπές έγιναν κάτω από την πίεση «όλως εξαιρετικών περιστάσεων» και ήταν επιβαλλόμενες κατά την εκτίμηση της τότε Κυβέρνησης για «άμεση αντιμετώπιση της κρίσεως».
