Του Άλκη Φιτσόπουλου
Μέρες Πολυτεχνείου 1973. «Απαγορεύομεν τας συγκεντρώσεις εις τα θέατρα και τα ποδοσφαιρικά γήπεδα».Πράγματι, ο ποδοσφαιρόκοσμος υπάκουσε κι αντί, όμως να πάει στο γήπεδο, έφτασε στο Πολυτεχνείο, τη «φάτνη» της αντίστασης κατά της Χούντας των συνταγματαρχών. Αυτός ο κόσμος που είχε μπουχτίσει στην κερκίδα να βλέπει και την τηλεόραση την χουντική «παράγκα» να ευνοεί τις «ημέτερες» ομάδες και ν’ αποκαλεί «κομμουνιστοσυμμορίτας» τους προέδρους των ομάδων που δεν συμμορφωνόντουσαν προς τα υποδείξεις…
Ο αγώνας του ποδοσφαίρου κατά της Χούντας συνεχίστηκε και μετά το Πολυτεχνείο, δεν σταμάτησε εκεί. Γιατί ένας άλλος δικτάτορας ήρθε στη θέση του δικτάτορα. Ο Ιωαννίδης ανέτρεπε με πραξικόπημα τον Παπαδόπουλο, μια εβδομάδα και μία μέρα μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου και το ελληνικό ποδόσφαιρο προσπαθούσε να βγάλει από πάνω του τα θραύσματα από τις εξοστρακισμένες σφαίρες.
Ποιος, όμως, θ’ αποφάσιζε για την τύχη του, όταν το χάος εγκαταστάθηκε πάνω από την Αθήνα; Ήδη, η περασμένη αγωνιστική, που επρόκειτο να γίνει στις 18, αναβλήθηκε μετά τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο. Η επόμενη αγωνιστική ήταν προγραμματισμένη για την Κυριακή 25 του μήνα και ο μέχρι τότε υφυπουργός παρά των πρωθυπουργώ Δουρνατζής είχε απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις περισσοτέρων των τριών ατόμων. Μα, για να γίνει ένας ποδοσφαιρικός αγώνας, χρειάζονται τουλάχιστον δυο 11αδες, άρα 22 παίκτες, συν τους αναπληρωματικούς, συν τους προπονητές και τους γυμναστές, γιατρό κλπ, υπερέβαιναν το νούμερο. Άρα; «Απαγορεύομεν και τας προπονήσεις», ήταν το μήνυμα του Δουρνατζή στον τότε πρόεδρο της ΕΠΟ (και μετέπειτα πρόεδρο της ΕΠΑΕ στα χρόνια του επαγγελματικού ποδοσφαίρου) μακαρίτη Γιώργο Δέδε.
Όμως, όλα έδειχναν ότι ο λαός στους δρόμους θα έριχνε τον τύραννο. Έτσι, οι ομάδες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αποφάσισαν να κάνουν προπονήσεις. Πώς; Κεκλεισμένων των θυρών. Ήταν ο πρώτη μορφή αντίστασης του ποδοσφαίρου στην χούντα που έπεφτε. Γιατί μέχρι τότε, η χούντα, όπως και κάθε χούντα που σέβεται τον εαυτό της, «τάιζε άρτον και θεάματα» στο λαό. Μπάλα και πάλι μπάλα και ξανά μπάλα από την ΥΕΝΕΔ. Φυσικά, για να μην ξεχνιόμαστε, οι ευνοημένοι ήταν και πάλι οι «μεγάλοι», Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και λιγότερο η ΑΕΚ με τον ΠΑΟΚ. Μόλις την περασμένη αγωνιστική, 11 Νοεμβρίου του 1973, ο Ολυμπιακός είχε ισοφαρίσει τον Εθνικό με γκολ οφ σάιντ του αείμνηστου Μιχάλη Κρητικόπουλου. Η χούντα, όμως,… απαγόρευσε τις ανακοινώσεις και τις διαμαρτυρίες. Εκείνη την περίοδο Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός κατηγορούσαν… μυστικά ο ένας τον άλλον για το ποιος είχε τη μεγαλύτερη εύνοια από τη Χούντα, οι μεν για το «Γουέμπλεϊ», οι άλλοι για κάτι δάνεια που πήραν οι «κόκκινοι» κλπ. Τα συνηθισμένα.
Την Κυριακή 18 Νοεμβρίου θα γινόταν το μεγάλο ντέρμπι ΠΑΟΚ – ΑΕΚ στην Τούμπα. Δεν έγινε ποτέ, γιατί γενικώς… απαγορευόταν και οι μετακινήσεις, αλλά και πως θα γίνει ματς, όταν το αίμα έρεε άφθονο στα σκαλιά του Πολυτεχνείου αλλά και τις γύρω περιοχές της Αθήνας; Τότε ήταν που ένας πολύ μεγάλος σέντερ φορ που πέρασε από τον Ολυμπιακό, ο Ελληνογάλλος Υβ Τριαντάφυλλος, παρουσιάστηκε ενώπιον του προέδρου Νίκου Γουλανδρή. «Φεύγω, δεν αντέχω άλλο την κατάσταση στην Ελλάδα». Πήγε στην Γαλλία για να διαπραγματευτεί την μεταγραφή του στην Σεντ Ετιέν. Ένα χρόνο νωρίτερα, ένας άλλο μεγάλος άσος, επίσης Ελληνογάλλος, ο Ρομαίν Αργυρούδης, είχε φύγει νύχτα από τον Ολυμπιακό. Ήταν «αριστερός»… Λέγεται, μάλιστα, ότι κάποιοι «υπερπατριώτες» της Χούντας είχαν γράψει στον τοίχο του σπιτιού του «όξω οι κομονιστέ». Ακριβώς η ίδια επιγραφή υπήρχε και στον τοίχο του άλλοτε Ούγγρου προπονητή του Ολυμπιακού Μάρτον Μπούκοβι. Και τότε ο τοίχος είχε την δική του ιστορία…
Την Τετάρτη, 21 Νοεμβρίου ήταν προγραμματισμένο φιλικό ματς Ελλάδα – Ελβετία. Φυσικά, αναβλήθηκε, γιατί απλά δεν υπήρχε κράτος. Όμως, ο Δουρνατζής, θέλοντας ν’ αποπροσανατολίσει την σκέψη των Ελλήνων, με ανακοίνωσή του ανέφερε ότι τα ευρωπαϊκά ματς των ομάδων θα γίνουν κανονικά κι ότι οι ομάδες που θα ταξίδευαν στο εξωτερικό, θα έπρεπε να δηλώσουν τα ονόματα της αποστολής.
Την Κυριακή, 25 Νοεμβρίου, όταν ο ελληνικός λαός ζούσε την αβεβαιότητα, φυσικά και δεν έγιναν παιχνίδια. Ουδείς, βέβαια, γνώριζε για το νέο πραξικόπημα του Ιωαννίδη, αλλά δεν υπήρχε άνθρωπος να πάρει αποφάσεις. Έτσι, οι ομάδες ξανάκλεισαν τις πόρτες τους κι έπαιζαν οικογενειακό διπλό.
Όμως, ενώ το ποδόσφαιρο λίμναζε, το μπάσκετ έκανε την δική του «επανάσταση» εκείνες τις μέρες. Όπως γράφει το RETROSPORT,δύο μέρες μετά την πτώση του Παπαδόπουλου: «Στο Παλέ στη Θεσσαλονίκη η ΧΑΝΘ υποδέχεται τη Παρτιζάν για το Κύπελλο Κόρατς. Οι Σέρβοι νικούν 79-77. Την Τετάρτη 28 Νοεμβρίου ο ΠΑΟΚ παίζει φιλικό (κεκλεισμένων των θυρών) με τον Μακεδονικό τον οποίο και νικά με 6-0, ενώ την ίδια μέρα στο Παπαστράτειο ο Ολυμπιακός νικά τον Ερυθρό Αστέρα με 67-59 και την επόμενη ο Παναθηναϊκός επικρατεί της Μπεργκ με 99-80 για το πρωταθλητριών στο μπάσκετ περιμένοντας τη ρεβάνς στη Γαλλία».
Τελικά, εκείνη η αγωνιστική στο ποδόσφαιρο έγινε στις 2 Δεκεμβρίου. Στη «Λεωφόρο» ο Παναθηναϊκός νίκησε την Λάρισα 2-1. Οι Θεσσαλοί έβγαλαν ανακοίνωση: «Ελπίζουμε η νέα κυβέρνηση να βλέπει εξ ίσου όλες τις ομάδες». Κατηγορούσαν τον διαιτητή Ξάνθο ότι ο Αντώνης Αντωνιάδης ήταν σε θέση οφ σάιντ όταν ισοφάρισε το γκολ του Μαντζουράκη. Ποιος ξέρει. Τότε δεν υπήρχε ριπλέι, ούτε VAR, βέβαια…
