” Προσευχηθείτε για μένα”
24 Ιουλίου 1974 – 24 Ιουλίου 2022
Πέρασαν 48 χρόνια …
Της Δέσποινας Μακρινού
Μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, άρχισε η νομοτελειακή αποδρομή της χούντας των συνταγματαρχών. Η κατάσταση, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο διεθνή χώρο ήταν αποπνικτική για τους δικτάτορες. Η πραξικοπηματική ανατροπή του Μακαρίου, που έγινε με την εισβολή στην Κύπρο, η κήρυξη γενικής επιστράτευσης και τα όσα ακολούθησαν με τη διχοτόμηση, υποχρέωσαν, τον διορισμένο απο τον δικτάτορα Ιωαννίδη, Πρωθυπουργό Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο να ζητήσει πολιτική λύση.
Στις 23 Ιουλίου το πρωί ο αρχηγός των Ενοπλων Δυνάμεων, στρατηγός Γρηγόριος Μπονάνος, ο αντιστράτηγος Ανδρέας Γαλατσάνος, ο αντιναύαρχος Πέτρος Αραπάκης και ο αντιπτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου ζήτησαν απο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Φαίδωνα Γκιζίκη να ενημερώσει τον Ιωαννίδη και να αναθέσει τη διακυβέρνηση της χώρας στην πολιτική ηγεσία.
Ο Ιωαννίδης δέχθηκε ψυχρά την απόφαση και εξαφανιστηκε.
Την επομένη το πρωί η πλατεία Συντάγματος γέμισε απο δημοκρατικούς πολίτες και τα συνθήματα “Κάτω η χούντα”, “Δώστε τη χούντα στο λαο” συνόδευσαν την είσοδο του Προέδρου της ΕΡΕ Παναγιώτη Κανελλόπουλου, του Προέδρου της Ένωσης Κέντρου Γεωργίου Μαύρου, του Ευάγγελου Αβέρωφ, του Πέτρου Γαρουφαλιά, του Στέφανου Στεφανόπουλου και του Γεωργίου Αθανασιάδη – Νόβα στη Βουλή.
Ακολούθησε σύσκεψη με επίσης παρόντες τον Σπύρο Μαρκεζίνη και τον Ξενοφώντα Ζολώτα. Στη σύσκεψη αποφασίστηκε ο σχηματισμός κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας με Πρωθυπουργό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Αντιπρόεδρο τον Γεώργιο Μαύρο.
Με την απόφαση δεν συμφώνησαν ο Ευάγγελος Αβέρωφ και ο αντιναύαχος Αραπάκης , οι οποίοι και πρότειναν την ανάθεση της νέας κυβέρνησης στον αυτοεξόριστο, στη Γαλλία Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Η απόφαση επικυρώθηκε και απο τους υπόλοιπους πολιτικούς, που παρευρίσκοντο στην σύσκεψη, και έτσι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με την ιστορική φράση ” Προσευχηθείτε για μένα” επιβιβάστηκε στο αεροσκάφος του Γάλλου Προέδρου Βαλερί Ζισκάρ ντ’Εστέν και επέστρεψε στην Ελλάδα.
Η υποδοχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο Ελληνικό υπήρξε πανηγυρική με χιλιάδες πολίτες να τον περιμένουν και να φωνάζουν “Ερχεται, έρχεται”.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, συνοδευόμενος απο τον Παναγιώτη Λαμπρία και απο κομβόι ιδιωτικών αυτοκινήτων, κατευθύνθηκε στην Βουλή, όπου στις 4.00 το πρωί ορκίστηκε, ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας Φαιδωνα Γκιζίκη και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ.
Τα υπόλοιπα μέλη της νέας κυβέρνησης ορκίστηκαν το μεσημέρι της επόμενης μέρας.
Η νέα κυβέρνηση από τα πρώτα πράγματα, που όφειλε να κάνει , ήταν να αποκαταστήσει μία κατάφωρη αντιδημοκρατική επιχείρηση δίωξης, που είχε εκτελέσει η επτάχρονη χούντα και δεν ήταν άλλη, απο την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων κυρίως αριστερών και δημοκρατικών πολιτών.
‘Επρεπε να κλείσει το στρατόπεδο της Γυάρου, να ελευθερώσει τους κρατούμενους, που βρίσκονταν σε φυλακές και κρατητήρια λόγω των πολιτικών φρονημάτων τους, να δώσει αμνηστία και να αποδώσει την ελληνική ιθαγένεια σε όσους είχε αφαιρεθεί απο την χούντα.
Με τη νομιμοποίηση του Κομμουνιστικού Κόμματος, ύστερα απο 27 χρόνια παρανομίας, ορίστηκαν και οι βουλευτικές εκλογές, στις 17 Νοεμβρίου ένα χρόνο μετά τα γεγονότα, προς τιμή των νεκρών της εξέγερσης. 
Παράλληλα ξεκίνησαν στη Γενεύη οι ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις για την κατάσταση στην Κύπρο. Ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Μαύρος , ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας συμμετείχε στην διάσκεψη, για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο αλλά και την αναγνώριση δύο χωριστών διοικήσεων.
Λίγες μέρες μετά και ενώ οι διαπραγματεύσεις συνεχίζοντο, στις 14 Αυγούστου η Τουρκία προχώρησε στον Αττίλα 2 καταλαμβάνοντας το 38% περίπου του νησιού. Η εξέλιξη αυτή, είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση της Ελλάδας απο το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ.
Ιστορική στιγμή των πρώτων ημερών της Μεταπολίτευσης , υπήρξε η παράσταση που δόθηκε στις 3 Αυγούστου του 1974 απο τον θίασο Καρέζη – Καζάκου με το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη “Το μεγάλο μας Τσίρκο”.
Η μουσική και τα τραγούδια ήταν του Σταύρου Ξαρχάκου. Η πρεμιέρα του έργου είχε γίνει ένα χρόνο πρίν, τον Ιούνιο του 1973, στο θέατρο Αθήναιον , απέναντι απο το Πολυτεχνείο, με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού θεατών. Μεταξύ τους υπήρξαν φυσικά και κάποιοι πληρωμένοι πληροφοριοδότες κοινώς “χαφιέδες”, που ενημέρωναν τους λογοκριτές . Ετσι το έργο διεκόπη βίαια και η Καρέζη με τον Καζάκο συνελήφθηκαν και οδηγήθηκαν στα κρατητήρια του ΕΑΤ -ΕΣΑ.
Στις 3 Αυγούστου του 1974 Κοινό και Θίασος τραγούδησαν δυνατά:
Κι όπου φοβάται φωνή ν’ ακούει απ’ το λαό
σ’ έρημο τόπο ζει και βασιλεύει,
κάστρο φυλάει ερημικό, έχει το φόβο φυλαχτό
όπου φωνή φοβάται ν’ ακούει απ’ το λαό .
Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι,
η πείνα το καμάρι είναι του κιοτή,
του σκλάβου που του μέλλει να θαφτεί , του σκλάβου που του μέλλει να θαφτεί
