Ενα σπάνιο κείμενο από τον Θανάση Κάππο για τη σημερινή ημέρα 30 Μαρτίου, 71 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη.
Μιά ιστορική μαρτυρία για την πρώτη γυναίκα του Μπελογιάννη Μαρίκα Κόζα
Μια σπάνια γυναίκα
«Στην Κορυτσά, μια Πόντια γιαγιά, δοσμένη, αγαπούσε όλους τους αντάρτες, με πήρε, με ψείρισε, μ’ έλουσε, με άλλαξε, όχι μόνο εμένα, όλους, γιατί είχε κι άλλο προσωπικό, και με βάλανε στο χειρουργικό τμήμα, με την συνονόματή μου Μαρίκα, την Κόζα, πρώην γυναίκα του Μπελογιάννη. Βλάχα κι αυτή απ’ τη Βέροια και μιλάγαμε βλάχικα.
Μάλιστα, όταν έφυγε για το βουνό, πήρε το παντελόνι μου, από κουβέρτα φτιασμένο, γιατί δεν είχε παντελόνι.
Εμένα με στέλνουν στη Μοσχούπολη· βουνό, έλατα, για τους φυματικούς. Ρυζόγαλο, γάλα, γιαούρτια, τυριά, ό,τι ήθελα, διπλή μερίδα. Και θεραπεύτηκα. Μετά, παραμονές Δεκεμβρίου, φύγαμε για Πολωνία. Διαλύθηκαν όλα τα νοσοκομεία, κατεβήκαμε στην Κορυτσά, κι απ’ το Μπουρέλι στο Δυρράχιο κι από κει στα πλοία». Η Μαρίκα. Λοχαγός του ΔΣΕ που έζησε όλα της τα χρόνια στη πολιτική προσφυγιά.
Πέθανε το 2012 στο Ιάσιο της Ρουμανίας, έχοντας επιλέξει να μιλήσει από λίγο έως καθόλου, για την σχέση της με τον Νίκο Μπελογιάννη.
Ξέροντας πως επρόκειτο για κάτι ιερό.
Για μια “σύνδεση” που δεν ήταν μόνο προσωπική της. Με εκείνο τον κάπως παράδοξο γάμο εκείνο το σούρουπο του 1950 σε ένα ύψωμα στο Μπουρέλι. Αλλά και όλων εκείνων που λάτρεψαν τον Ν. Γιατί «έτσι αγαπάμε εμείς την Πατρίδα». «Παντρεύτηκαν το 1950 στο Μπουρέλι. Δεν ξέρω εάν υπήρχε κάτι μεταξύ τους από πριν. Νομίζω πως όμως δεν έχει και καμία σημασία. Με την Μαρίκα ήμασταν μαζί στο Βουνό. Ήμουνα πιο μικρή από ΄κείνη και με πρόσεχε σαν κάτι ιερό. Στον γάμο ήμασταν ο Νίκος, η Μαρίκα, εγώ, ο γιατρός Μπαρτζιώτας αδελφός του «Φάνη» και ο παππάς. Ένα κρύο απογευματιάτικο σούρουπο του 1950 στο Μπουρέλι. Την κοίταζε στα μάτια! Κατεβήκαμε και τέλος. Κράτησα σχέση μαζί της μέχρι που πέθανε το 2012. Έφυγε αργότερα νομίζω για την Πολωνία (
και κατέληξε οριστικά στη Ρουμανία. Μετά εγώ κατέβηκα με τον Νίκο στην πρώτη αποστολή το 1952 και γύρισα στη Ρουμανία. Συνεχίσαμε να κάνουμε στενή παρέα». Κουβέντα με μια εξίσου σπάνια γυναίκα ένα απόγευμα του 2016, σε κάποιο αστικό σπίτι της Αθήνας. Υπάρχει τέλος και ένας μύθος που αξίζει να αναφερθεί για ιστορικούς και μόνο λόγους. Άλλωστε όλοι εμπλεκόμενοι “λείπουν” πια, και κανείς δεν μπορεί να πει το ναι, ή το όχι. «Σου στέλνω δύο σετ πορσελάνινα για τσάι. Να πίνετε τσάι και να λέτε για τα παλιά. Το άλλο θα το ανοίξετε μόλις πεθάνω, για να πίνετε τσάϊ τα απογεύματα. Όπως τότε. Όσο για εκείνα τα γράμματα κάμε τα όπως θέλεις. Εγώ τον έχω ΠΑΝΤΑ στην ψυχή μου και δεν θα ξεριζωθεί ΠΟΤΕ».
και κατέληξε οριστικά στη Ρουμανία. Μετά εγώ κατέβηκα με τον Νίκο στην πρώτη αποστολή το 1952 και γύρισα στη Ρουμανία. Συνεχίσαμε να κάνουμε στενή παρέα». Κουβέντα με μια εξίσου σπάνια γυναίκα ένα απόγευμα του 2016, σε κάποιο αστικό σπίτι της Αθήνας. Υπάρχει τέλος και ένας μύθος που αξίζει να αναφερθεί για ιστορικούς και μόνο λόγους. Άλλωστε όλοι εμπλεκόμενοι “λείπουν” πια, και κανείς δεν μπορεί να πει το ναι, ή το όχι. «Σου στέλνω δύο σετ πορσελάνινα για τσάι. Να πίνετε τσάι και να λέτε για τα παλιά. Το άλλο θα το ανοίξετε μόλις πεθάνω, για να πίνετε τσάϊ τα απογεύματα. Όπως τότε. Όσο για εκείνα τα γράμματα κάμε τα όπως θέλεις. Εγώ τον έχω ΠΑΝΤΑ στην ψυχή μου και δεν θα ξεριζωθεί ΠΟΤΕ».
