1932 “Ο Μαθητής”. Ιστορικό ντοκουμέντο!
Απο το αρχείο του Αντώνη Λιοναράκη
Το 1932 κυκλοφόρησε για πρώτη φορά η εφημερίδα «Ο Μαθητής! Πανελλήνιος Δεκαήμερος Μαθητικοφιλολογική Εφημερίς».
Ιδιοκτήτης ήταν ο Δ. Φλαμπουριάρης, διευθυντής ο Ε. Τσάφος, αρχισυντάκτης ο Ε. Αλεξάνδρου και διευθυντής σύνταξης ο 16χρονος Εμμανουήλ Λιοναράκης. Τακτικοί συνεργάτες της εφημερίδας ήταν ο Αλέκος Σακελλάριος, ο ιστορικός Τάσος Βουρνάς, ο Μποστατζόγλου (Μπόστ) και πιο μετά η Έλλη Παππά, η νεώτερη συνεργάτης και μετέπειτα σύντροφος και γυναίκα του Νίκου Μπελογιάννη.
Ήταν η εποχή που ο κρατικός μηχανισμός και η κυβερνήσεις αναφέρονταν στην επανίδρυση του Ελληνικού Κράτους. Μια περίοδος που στιγμάτισε την προετοιμασία της δικτατορίας του Μεταξά και τις συγκρούσεις των Βενιζελικών με το παλάτι και τον βασιλιά, καθώς και τις έντονες αναταραχές στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν η διαρκής άνοδος του φασιστικού στην Ιταλία, η άνοδος του Χίτλερ και του ναζισμού στις γερμανόφωνες χώρες και η ενδυνάμωση της Αυτοκρατορικής Ιαπωνίας στην ευρύτερη ασιατική περιοχή. Ταυτόχρονα ο Φράνκο στην Ισπανία εδραίωνε το αντιδημοκρατικό τόξο με κάθε είδους συμμαχίες, αλλά και υποστηρικτές.
Η εφημερίδα ήταν το μόνο μαθητικό έντυπο της εποχής. Δυστυχώς δεν υπάρχουν άλλα διαθέσιμα τεύχη και αυτά προέρχονται από το οικογενειακό αρχείο.
Οι δυνατότητες επικοινωνίας την εποχή εκείνη ήταν μηδαμινές και πέρα από κάποιες κινήσεις της νεολαίας που είχαν γίνει, δεν υπήρχες τίποτα άλλο για να διακινούνται οι περιορισμένες πληροφορίες. Ο «Μαθητής» έβγαλε πολλά τεύχη μέχρι το 1935. Η εφημερίδα ποικίλης ύλης είχε κάποιο ρόλο για να υπάρξει. Ο μόνος «ανταγωνιστής» της εποχής ήταν το ραδιόφωνο. Το ραδιόφωνο όμως ήταν κρατικό μέσον και δεν είχε τις δυνατότητες που είχε μια ανεξάρτητη νεανική εφημερίδα ποικίλης ύλης.
Οι δεκαετίες 1920 και 1930 έθρεψαν τις πιο σύγχρονες αναπτύξεις των τεχνών, των επιστημών και της λογοτεχνίας. Το τέλος του Μεγάλου πολέμου και οι μετακινήσεις πληθυσμών στην Ευρώπη επηρέασε όλους τους τομείς αυτών. Έτσι, είχαμε σημαντικές ανακαλύψεις, σε τομείς που πιο πριν είχαν αδρανήσει. Η άνθιση αυτή, αν και σταμάτησε βίαια με την κήρυξη του 2ου Παγκοσμίου πολέμου, θα μπορούσε να συνεχίσει το πρωτοπόρο έργο της με άγνωστη κατάληξη. Μετά από δύο παγκόσμιους πολέμους όμως, η ανάπτυξη αυτή ανακόπηκε και επανήλθε πολύ αργότερα.
Τις δύο δεκαετίες 1920 και 1930 υπήρξε ένα σημαντικό χαρακτηριστικό που ανέτρεψε την μέχρι τότε αντίληψη πραγμάτων. Στην τέχνη, τη λογοτεχνία και τις επιστήμες οι δημιουργοί σταμάτησαν να καταγράφουν την απεικόνιση όλων αυτών που έβλεπαν τα μάτια τους και εξέφρασαν ως δημιούργημα αυτό που έβλεπε το συναίσθημα και η καρδιά.
*Ο Αντώνης Λιοναράκης ήταν κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών και νυν Ομότιμος Καθηγητής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
