Της Δέσποινας Μακρινού
Εμφανίστηκαν στα τέλη του 8ου αιώνα. Ήταν Σκανδιναβοί έμποροι “μέσω θαλάσσης”. Στόχος τους να ανακαλύψουν νέους εμπορικούς προορισμούς και χώρες κλιματολογικά πιο φιλικές στην περιοχή.
Δεν αποτέλεσαν ποτέ ένα ενιαίο έθνος, αν και πολλά απο τα στοιχεία που προσδιορίζουν μία εθνότητα ήταν κοινά. Ήταν αυτόνομα φύλα με κοινή όμως γλώσσα, κοινές παραδόσεις και μυθολογία, κοινές αναζητήσεις, κοινή καταγωγή, κοινούς θεούς. Ο Θωρ, ο θεός του κεραυνού, ήταν η θεότητα που λάτρευαν. Ήταν γεωργοί, κτηνοτρόφοι, ψαράδες και λόγω των μεγάλων ακτογραμμών της σκανδιναβικής γής, πολύ εξοικειωμένοι με τη θάλασσα.
Η παγωμένη και άγονη Σκανδιναβία, δεν μπορούσε να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους, τόσο τις βιωματικές, όσο και τις πολιτιστικές, έτσι εκδήλωσαν απο νωρίς μεγάλη κινητικότητα, παρά τη δομική ακαμψία του συνόλου του σκανδιναβικού πληθυσμού,
Ταξίδεψαν με σχεδίες, βάρκες, πρόχειρα πλεούμενα, πλοία, δαμάζοντας τα κύματα του Ατλαντικού και του Ειρηνικού ωκεανού με εξαιρετική τόλμη και αποφασιστικότητα. Συνάντησαν πολιτισμούς και έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην διαμόρφωση της ιστορίας και του πολιτισμού της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Φινλανδίας, της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας.
Οι εξορμήσεις τους περιελάμβαναν εμπορική, δημογραφική, πολιτισμική και φυλετική συναλλαγή, αφού συμπλήρωναν των αριθμών των αποθανόντων συντρόφων τους κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, με κατοίκους των νέων περιοχών. Η εθνική ταυτότητα των Βίκινγκς είχε ξεπεράσει την τοπική και εγχώρια ταυτότητα αναγνωρισιμότητας και άφησε στοιχεία ύπαρξης απο το Αφγανιστάν έως τον Καναδά. Αυτό οφείλεται στους ανοικτούς ορίζοντες της κουλτούρας των απέραντων θαλασσών, καθώς και την ευκολία με την οποία ήταν πρόθυμοι να ενσωματώσουν στοιχεία άλλων πολιτισμών και συνηθειών. Νεώτερες μελέτες αναφέρουν σημαντική ιστορική μείξη διαφορετικών πολιτισμών, απο τους οποίους πέρασαν και γνώρισαν.
Η απλοική άποψη ότι οι Βίκινγκς πέρναγαν, λεηλατούσαν και κατέστρεφαν τις χώρες στην εκστρατεία τους, δεν έχει επιστημονική βάση και χρησιμοποιείται μόνο στα παιδικά αντιπαιδαγωγικά εικονογραφημένα παραμύθια.
Την πολυπολιτισμική και ευρύτερη παρουσία των Βίκινγκς, επικύρωσαν τελευταίως αρχαιολογικά ευρήματα σε τάφους και ερείπια.
Εκτιμάται ότι η περίοδος των Βίκινγκς, που κράτησε 300 περίπου χρόνια, έβαλε τα θεμέλια στη μεσαιωνική Ευρώπη, μεταφέροντας κουλτούρες και πολιτισμούς πολλών εως τότε άγνωστων πληθυσμών.
Το όνομα τους αν και συνοδεύεται απο πολλές ερμηνείες και ελεύθερες αποδόσεις, το σίγουρο είναι το πρώτο συνθετικό “Βικ” σημαίνει ορμίσκος, όρμος.
Η συγχρονη αντίληψη ότι οι Βίκινγκς ήταν άγριοι, βίαιοι, κακοποιητές, τυχοδιώκτες, ότι φορούσαν κράνη με κέρατα ( θεατρικό εύρημα του Βάγκνερ στην όπερα) είναι ανιστόρητη και αποτέλεσμα μυθοπλασίας. Ταξίδεψαν ανατολικά έως την Κωνσταντινούπολη και τον ποταμό Βόλγα στη Ρωσία και στα δυτικά έως την Γροιλανδία και τη Νέα Γη.
Θορ Χέιερνταλ – Κον Τίκι
Ο Νορβηγός θαλασσοπόρος του 20ου αιώνα Θόρ Χέιερνταλ, ήταν επιστήμονας, εξερευνητής και συγγραφέας. Γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1914 και πέθανε τον Απρίλιο του 2002. Υπήρξε λάτρης της παράδοσης και των πειραματισμών της αρχαίας ναυπηγικής και ξεκίνησε το ταξίδι του, πάνω σε μία σχεδία 10 μέτρων.
Ήθελε να αποδείξει, ότι οι αρχαίοι θαλασσοπόροι ταξίδευαν σε όλο τον κόσμο με πενιχρά μέσα, αποδεικνύοντας ότι η θέληση για εξερεύνηση, ξεπερνά τις πενιχρές υλικές δυνάμεις.
Η θρυλική και μετέπειτα κινηματογραφική σχεδία ονομάστηκε Κον Τίκι απο το όνομα του θεού Ήλιου των Ινκας (κατά μία άλλη εκδοχή πήρε το όνομα απο τον όνομα του πρώτου ανθρώπου (Τικι) του γενάρχη της Πολυνησίας).
Στην περιπέτεια συμμετείχαν άλλοι πέντε επιστήμονες απο διαφορετικές χώρες. Το ταξίδι διήρκησε 101 μέρες διασχίζοντας το αρχιπέλαγος της γαλλικής Πολυνησίας. Η επιτυχία του εγχειρήματος, καταγράφηκε σε ντοκιμαντέρ και απέκτησε το Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ. Μεταφράστηκε σε 70 γλώσσες.
Ο Χέιερνταλ συνέχισε τις εξευρενήσεις και τα επόμενα χρόνια, έως την ηλικία των 64 ετών, που αποφάσισε και πάλι να περιπλανηθεί. Με ένα σκάφος 18 μέτρων και 11 άτομα για πλήρωμα, κάτω απο τη σημαία του ΟΗΕ, ξεκίνησε το ταξίδι του.
Το πλοίο διέσχισε τον Ινδικό ωκεανό, την Ερυθρά θάλασσα και έφτασε στο Τζιμπουτί. Οι προειδοποιητικές παρατηρήσεις του για την μόλυνση των θαλάσσιων υδάτων και τις συνεχείς συρράξεις στην περιοχή, δεν εισακούστηκαν και έτσι απογοητευμένος μετά απο ταξίδι 5 μηνών και 6.800 χιλιομέτρων. αποφάσισε να κάψει το σκάφος. Έτσι ο ονομαστός “Τίγρης” αποτέλεσε μία σοβαρή πρόταση διαμαρτυρίας, αφού ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κούρτ Βαλντχάιμ, αγνόησε τις επισημάνσεις του. Οι αποστολές όπλων στην περιοχή όχι μόνο δεν περιορίστηκαν, αυξήθηκαν, επιδεινώνοντας τη θαλάσσια ρύπανση.
Πέθανε απογοητευμένος σε ηλικία 88 ετών.
