Λέων Τολστόι – Ο γίγαντας της ρωσικής γής
Κείμενο και σκίτσο Γιάννης Κουτσοκώστας
Οι συμπατριώτες του τον αποκαλούσαν «γίγαντα της ρωσικής γης» και οι βιογράφοι και μελετητές του τεράστιου έργου του τον χαρακτήρισαν «αναρχικό χριστιανό». Πριν από όλα όμως ο Λεβ Νικολάγεβιτς Τολστόι, γνωστός ως Λέων Τολστόι, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της Ρωσικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Ήταν ο δημιουργός των κλασικών έργων «Πόλεμος και Ειρήνη» και «Άννα Καρένινα», που συγκαταλέγονται στα πιο σημαντικά μυθιστορήματα όλων των εποχών.
Ο Τολστόι γεννήθηκε, σύμφωνα με το ημερολόγιο της εποχής, στις αν 28 Αυγούστου, το 1828 από αριστοκρατική οικογένεια, ωστόσο, πνεύμα ανήσυχο και επηρεασμένος από τη Γαλλική επανάσταση αποφάσισε να χαράξει τον δικό του δρόμο. Η ζωή του ήταν γεμάτη από μεγάλες αντιθέσεις, καθώς τα πρώτα άσωτα χρόνια της αριστοκρατίας τα διαδέχτηκε η ριζοσπαστική μεταστροφή του προς την άρνηση του πλούτου, τη φιλανθρωπία και προς έναν ιδιόμορφο ειρηνιστικό και χριστιανικό αναρχισμό.
Έχοντας μεγάλα χρέη από τη χαρτοπαιξία κατατάχθηκε στο στρατό, πήρε μέρος στον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856), όπου γνώρισε την ψυχή του ρώσου στρατιώτη και τη φρίκη του πολέμου, εμπειρίες που καθρεφτίστηκαν στα «Διηγήματα της Σεβαστούπολης (1855-1859)». Ταξίδεψε στη Ρωσία αλλά και στην Ευρώπη (Γαλλία, Ελβετία, Ιταλία και Γερμανία) ενώ γυρίζοντας στη Ρωσία παντρεύτηκε την κατά 16 χρόνια μικρότερη του Σοφία Μπερς (1862) με την οποία απέκτησε 13 παιδιά. Έζησε ευτυχισμένος «σαν πατριάρχης», όπως έγραψε ο ίδιος, ενώ μόρφωσε τα παιδιά του και ίδρυσε σχολείο και για τα παιδιά των εξαθλιωμένων Ρώσων χωρικών.
Την περίοδο αυτή έγραψε τα δυο αριστουργήματά του «Πόλεμος και Ειρήνη» και «Άννα Καρένινα» ενώ λίγο αργότερα αποφάσισε να αφήσει πλούτη και περιουσία και να ζήσει απλά σύμφωνα με τις ιδέες του. Αυτή η στροφή αποτυπώθηκε και στα έργα του «Πάτερ Σέργιος» (1898), «Σονάτα του Κρόιτσερ» (1889), «Κύριος και δούλος» (1895) και «Ανάσταση» (1899). Έγραψε, ακόμα, ένα δραματικό έργο, «Το κράτος του ζόφου» (1886) κι ένα θαυμάσιο μεγάλο διήγημα «Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς» (1866). Το 1910 εγκαταλείπει οριστικά τα «εγκόσμια», τα αρνείται όλα και αρχίζει μια νέα, απλή ζωή μέσα στη φύση. Όμως τον πρόδωσε η κλονισμένη υγεία του. Τον ίδιο χρόνο στις 20 Νοεμβρίου, άφησε την τελευταία του πνοή στη σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης Αστάκοβο της Ρωσίας σε ηλικία 82 ετών.
