Πιέρ Πάολο Παζολίνι – Ιταλός σκηνοθέτης
Κείμενο και σκίτσο Γιάννης Κουτσοκώστας
Αιρετικός, βαθιά αλληγορικός, ακραία προκλητικός αλλά και αντιφατικός στα έργα του, μαρξιστής στις ιδέες, αντιφασίστας αλλά και αντικομφορμιστής στην κοινωνική του συμπεριφορά. Αυτά και άλλα πολλά ήταν ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, ο Ιταλός ποιητής συγγραφέας, σεναριογράφος, ηθοποιός και κυρίως σκηνοθέτης, που έφυγε από τη ζωή, δολοφονημένος, στις 2 Νοεμβρίου, το 1975 και έμεινε στην ιστορία ως μια πολυσχιδής προσωπικότητα και ένας από τους ξεχωριστούς και σημαντικούς εκπροσώπους της 7ης τέχνης.
Ο Παζολίνι γεννήθηκε στη Μπολόνια στις 5 Μαρτίου του 1922, τη χρονιά που ανέβηκε στην εξουσία ο Μπενίτο Μουσολίνι, που σήμανε την αρχή της μετάλλαξης της κοινωνικής διάρθρωσης της Ιταλίας, η οποία χάνει σταδιακά τις παραδόσεις της και μετατρέπεται σε μια χώρα μικροαστών παραδομένη στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου, των γαιοκτημόνων και γίνεται έρμαιο στα ανερχόμενα φασιστικά κινήματα. Αυτό το πολιτικό πλαίσιο καθώς και το καταπιεστικό οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο κυριαρχούσε η αυταρχική φυσιογνωμία του στρατιωτικού πατέρα του, διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα του νεαρού και ανήσυχου Παζολίνι και επηρέασαν σημαντικά το έργο του. Νωρίς ασπάστηκε τον μαρξισμό, σχεδόν όλες οι ταινίες του περιέχουν πολιτικά και κοινωνικά σχόλια και ταυτόχρονα γίνεται πολέμιος της φαυλότητας και της υποκρισίας της ανερχόμενης αστικής τάξης.
Ο Παζολίνι σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία, το «Ακατόνε» και ακολούθησαν οι ταινίες «Μάμα Ρόμα» (1962), το «κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» (1964), «Οιδίπους Τύραννος» (1967), «Θεώρημα» (1969), «Χοιροστάσιο» (1969), «Μήδεια» με τη Μαρία Κάλλας (1970), καθώς και η λεγόμενη τριλογία της ζωής: το «Δεκαήμερο» (1971), «Οι Ιστορίες του Καντέρμπουρι» (1972) και «Χίλιες και μια νύχτες» (1974). “Κύκνειο άσμα” του ήταν η ταινία “Σαλό ή 120 μέρες στα Σόδομα”, μια ταινία – καταπέλτης για τον φασισμό, που όμως προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις και λόγω των σκληρών σκηνών βίας και σεξουαλικής ωμότητας θεωρήθηκε μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες ταινίες στην παγκόσμια κινηματογραφική ιστορία.
Λίγο μετά την ολοκλήρωση αυτής της ταινίας ο Παζολίνι βρίσκεται δολοφονημένος με πρωτοφανή αγριότητα στην παραλία της Όστια, κοντά στη Ρώμη, σε μια περιοχή χαρακτηριστική των μυθιστορημάτων του. Ήταν μόλις 53 ετών. Αρχικά για τον φόνο ομολόγησε και καταδικάστηκε ένας 17χρονος, ο οποίος όμως 30 χρόνια μετά, το 2005, αναίρεσε την ομολογία του και κατέθεσε ότι δράστες του φονικού ήταν 3 άνδρες, οι οποίοι ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου τον σκηνοθέτη βρίζοντάς τον για την ομοφυλοφιλία του και φωνάζοντάς τον “βρωμοκομμούνι”. Η υπόθεση επανήλθε στο προσκήνιο αλλά η έρευνα δεν ολοκληρώθηκε ποτέ ελλείψει επαρκών στοιχείων. Έτσι, μέχρι και σήμερα η δολοφονία του σκηνοθέτη, συγγραφέα και ποιητή παραμένει ανεξιχνίαστη καθώς δεν έχει διασαφηνιστεί αν επρόκειτο για άγριο έγκλημα πάθους, όπως θα ήθελαν οι πολέμιοι του Παζολίνι ή για πολιτική δολοφονία από νεοφασίστες, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι στην Ιταλία.
