Οι Χαλασοχώρηδες

Γράφει η Ευτυχία Καρύδη Φαράκου
Κυριακή 2 Μαρτίου ΕΡΤ1, εκπομπή Σαββατοκύριακο από τις 5. Αξιοπρεπείς οι δημοσιογράφοι κ.κ. Κασιμάτη και Κοτταρίδης συζητούν τα της επικαιρότητας. Ένας από τους συνομιλητές τους και ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ κ. Αθανάσιος Κοντογεώργης, μεταξύ άλλων μάς ενημερώνει: “Η κυβέρνηση βρίσκεται σε σ υ σ τ ο ι χ ί α. Δε θα πέσουμε στην κλοτσοπατινάδα που στήνουν κάποιοι”. Την προτεραία ο κυβερνητικός βουλευτής κ. Κατσαφάδος από το βήμα της Βουλής είχε πει:”Η Δικαιοσύνη είναι α ν α π ό σ π α σ τ η (!)”.
“Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική” γράφει ο Ελύτης στο “Άξιον εστί”. Χωρίς συγκρατημό ουρλιάζω Ιώ μοί μοι- Ιώ μοι! Ωωωχ! Ωωωχ! Τί άλλο μάς περιμένει;
Αφήστε φίλες και φίλοι την κλοτσοπατινάδα κατά μέρος και προσέξτε. Η κυβέρνηση βρίσκεται σε σ υ σ τ ο ι χ ί α όπως λέμε συστοιχία πυροβόλων, β λ η μ ά τ ων κλπ.κλπ. με Δικαιοσύνη α ν α π ό σ π α σ τ η!
Να, όμως! Εκεί που δειχνόμαστε, οι περισσότεροι τουλάχιστον από εμάς, αδιάφοροι ανεκτικοί από ένα είδος ηθικής ατονίας, καρπού μακροχρόνιας απογοητευτικής πείρας. Εκατομμύρια αντιδρούν: Φτάνει! Μαζί τους κι εγώ. Έτσι η 77χρονη ζωή μου δεν μοιάζει άδειο σακί. Τα νιάτα μου δεν γίνονται κουρέλι προδοσίας.
Έρχεται τότε η επί χρόνια εκπαιδευτικός, σχολακιστική ως προς τους τύπους βότρυς – βότρυος, και με επιπλήττει: “΄Οταν οι κυβερνητικοί λένε συστοιχία δεν εννοούν τα βλήματα αλλά ότι η μητσοτακική κυβέρνηση βρίσκεται στην ίδια μεριά με την κοινωνία. Με αναπόσπαστη τη Δικαιοσύνη από το κράτος (της)”. Δεν διευκρινίζει, βέβαια, η εκπρόσωπος του σχολαστικισμού ότι η Δικαιοσύνη εκπροσωπείται από φυσικά πρόσωπα, τα οποία η εκτελεστική εξουσία -κυβέρνηση διορίζει και αυτά εντέλλονται να οι συντάξεις..να οι μισθοί…να τα νοσοκομεία…να….να… Από κοντά η ομοϊδεάτισα της σημειώνει:”Β ά σ η τ η ν καθημερινή λ ο γ ι κ ή”. Έτσι ακριβώς όπως το βλέπετε β ά σ η τη λ ο γ ι κ ή.
” Κατά το βάση τη λογική”, βάση τη μνήμη μου (sic). Τέτοια ελληνικά, από τη χούντα του 1967, είχα να ακούσω και να διαβάσω. Μα το κακό δε σταματάει εκεί. Πέφτει στην αντίληψη μου η ανάρτηση του Πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη, που επαναλαμβάνεται και ξανά επαναλαμβάνεται από ΜΜΕ ώστε να την εμπεδώσουμε. Με αυτήν μεταξύ άλλων μάς διαμηνύει: “Την Παρασκευή (28 Φεβρουαρίου) η Δημοκρατία έδειξε τη δύναμη της. Οι πολίτες ζήτησαν το αυτονόητο, δηλαδή την αλήθεια και τη Δικαιοσύνη…Η Πολιτεία έχει χρέος να προλαβαίνει όχι να τρέχει πίσω από τις εξελίξεις. Να παρέχει ασφαλείς συγκοινωνίες”.
Σα το νεότευκτο μετρό Θεσσαλονίκης, σκέπτεται η κακόπιστη αφεντιά μου και αρχίζω τους αμανέδες!Αμάν! Αμάν! Μπράβο διδακτισμός περί Δημοκρατίας – Δικαιοσύνης – Χρέους Πολιτείας! Αμάν! Σε ένταση το πρωί. Αμάν! Ξάγρυπνη το βράδυ. Τίλλω την κόμη μου.- κοινώς τραβάω τα μαλλιά μου.
Ευτυχώς ξημερώνει 4 Μαρτίου. Με τους “Χαλασοχώρηδες” του Παπαδιαμάντη στο χέρι ανηφορίζω το Κολωνάκι προς την Δεξαμενή. Ποιος ξέρει; Μπορεί σήμερα γενέθλιο ημέρα του, μετά τον εκκλησιασμό του στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου, όπου ψάλλει ανελλιπώς Κυριακές και γιορτές με τους άγνωστους γειτόνους του. Μπορεί σήμερα, αυτός που δεν πλησιάζει άνθρωπο και άνθρωπος δεν ξεθαρρεύει να τον πλησιάσει, να με αφήσει να νοιώσω τη ζέση από το άγγιγμα του “Όλον άρωμα και πτήσις και αφρός” όπως το αρετσίνωτον που Εκείνος “αμυστί” πίνει με λαχτάρα.**
Χαλασοχώρηδες,ένα από τα πιο άγνωστα διαμάντια- διηγήματα του Παπαδιαμάντη και, βεβαίως, απαγορευμένο στα σχολειά μας. Δημοσιεύεται σε συνέχειες στην εφημερίδα “Ακρόπολις”, το 1892, παραμονές εκλογών. Μέσα στις σελίδες του ”παρελαύνουν” τερτίπια, υποσχέσεις, φληναφήματα ανάπτυξης, χαμένα, ξεπουλημένα κορμιά. Το επόμενο έτος 1893, με τη χώρα εις αθλίαν κατάστασιν, εγκαταλειμμένη από τους εσαεί φίλους συμμάχους, δανειστές ελεγκτές μας, ο εκλεγείς Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης υποχρεώνεται να εκστομίσει το γνωστό: “Δυστυχώς επτωχεύσαμε”.
Άραγε βρέθηκε σε προφητική έξαψη ο μεγαλύτερος κατά τον Μαλακάση Έλληνας ποιητής; Ίσως. Γεγονός είναι πάντως πως σατιρικός περισσότερο από το σαρκασμό, καυστικός όσo το Ύψος της Ανθρωπιάς του. Αφήνει κατά μέρος τους εκκλησιαστικούς αίνους, ζητάει λογοδοσία των πολιτικάντηδων και αρχίζει τον εξάψαλμο:
“Η φιλοδοξία είναι η νόσος των χορτάτων, η λαιμαργία των πεινασμένων το νόσημα.
Η ηθική δεν είναι ε π ά γ γ ε λ μ α και όστις ως επάγγελμα θέλει να την μετέλθει, πλανάται πλάνην οικτράν και γίνεται γ ε λ ο ί ο ς. Όστις πράγματι φιλοσοφεί και αληθώς πονεί τον τόπον του, έχει την ηθικήν ό χ ι ε ι ς την ά κ ρ α ν της γ λ ώ σ σ η ς ή εις α κ ω κ ή ν της γ ρ α φ ί δ ο ς, αλλ’ εις τα ενδόμυχα αυτά της ψυχής, βλέπει πολύ καλά ότι είναι αδύνατον να πολιτευθή. “Κυάμων απέχεσθε”. Ο Χριστός είπε: Ου δύνασθε Θεώ λατρεύειν και Μαμμωνά…Διότι ο Μαμμωνάς υποτάσσει. Η πλουτοκρατία ήτο, είναι και θα είναι ο διαρκής Αντίχριστος. Αύτη γεννά την αδικίαν, αύτη τρέφει την κακουργίαν, αύτη φθείρει σώματα και ψυχάς αύτη παράγει την κοινωνικήν σηπεδόνα. Αύτη καταστρέφει κοινωνίας νεοπαγείς”*
Όταν έφθασε η είδηση ότι κοιμήθηκε για πάντα ο ”πτωχολαζών” αριστουργημάτων, από τα πιο γνωστά του “Η Φόνισσα” και το αριστοτέχνημα των αριστοτεχνημάτων “Το μοιρολόι της φώκιας” Αλέξανδρος Παδιαμάντης. Ο Πρόεδρος της Δεξαμενής, “Είπε μοναχά με το συνηθισμένο φιλοσοφικό του φλέγμα: Εγλίτωσε από την κακοχυμίαν του κόσμου τούτου”**
Αλλά εσείς “Όπου και να σάς βρίσκει το κακό, αδελφοί. Όπου και να θολώνει ο νους σας, μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη”***
~~~~~~~
*Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Οι Χαλασοχώρηδες
**Κώστας Βάρναλης, Άνθρωποι
***Οδυσέας Ελύτης, Άξιον Εστί
Σημ. Οι υπογραμμίσεις δικές μου