Ἐν Ἀθήναις τῇ 27 Δεκεμβρίου 1947.
ΠΑΥΛΟΣ
Β.
Τὸ Ὑπουργικὸν Συμβούλιον
Ὁ Πρόεδρος
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΣΟΦΟΥΛΗΣ
Τὰ Μέλη
Κ. ΤΣΑΛΔΑΡΗΣ, ΧΡ. ΛΑΔΑΣ, ΣΤ. ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, Π. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ, Κ. ΡΕΝΤΗΣ, ΑΝΤ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ, Δ. ΧΕΛΜΗΣ, Γ. ΒΑΡΒΟΥΤΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΔΗΜ. ΛΟΝΤΟΣ, Α. ΜΠΙΡΑΚΗΣ, Α. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗΣ, ΦΩΚΙΩΝ ΖΑΪΜΗΣ, ΑΠ. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ, Γ. ΣΤΡΑΤΟΣ, ΑΛ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ, Δ. ΔΙΓΚΑΣ, ΜΙΧ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ.
Ἐθεωρήθη καὶ ἐτέθη ἡ μεγάλη τοῦ Κράτους σφραγίς.
Ἐν Ἀθήναις τῇ 27 Δεκεμβρίου 1947.
Ὁ ἐπὶ τῆς Δικαιοσύνης Ὑπουργὸς
ΧΡΙΣΤΟΣ ΛΑΔΑΣ
- 1947: Η κυβέρνηση του κεντρώου Θεμιστοκλή Σοφούλη με αναγκαστικό νόμο κηρύσσει παράνομα το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και την Εθνική Αλληλεγγύη. Με τον ίδιο νόμο, ο κομμουνισμός θεωρείται ποινικό αδίκημα και όσοι προπαγανδίζουν τις αρχές του απειλούνται με ποινές, που φθάνουν ως το θάνατο. Επίσης, απαγορεύεται η έκδοση της εφημερίδας «Ο Ρίζος της Δευτέρας», εβδομαδιαίο όργανο του ΚΚΕ.
- Αιτία που προκάλεσε την ψήφιση του νόμου αυτού από την τότε κυβέρνηση συνασπισμού υπό του Πρωθυπουργού Δημητρίου Μαξίμου ήταν, η “βόμβα του Στρασβούργου”, όπως χαρακτηρίστηκε τότε, η δήλωση του επίσημου αντιπροσώπου του ΚΚΕ, στο συνέδριο του γαλλικού Κ.Κ. στο Στρασβούργο, στα τέλη Ιουνίου του 1947, Μιλτιάδη Πορφυρογένη που δήλωνε: “μπροστά στην αδιαλλαξία της ντόπιας και της ξένης αντίδρασης δεν απομένει άλλη λύση από τη δημιουργία λεύτερης Ελλάδας με δική της Κυβέρνηση”.
Στη συνέχεια, το ΚΚΕ προχώρησε στη δημιουργία της “Προσωρινής Κυβέρνησης του βουνού” με τύποις πρωθυπουργό τον Μάρκο Βαφειάδη, με συνέπεια την άμεση κήρυξη του ως παράνομο από την ελληνική κυβέρνηση.
Δέκα ημέρες αργότερα το τότε Υπουργικό Συμβούλιο, που συμμετείχαν ο Γεώργιος Στράτος, υπουργός στρατιωτικών και ο Ναπολέων Ζέρβας, υπουργός Δημόσιας Τάξης, σε ολονύκτια σύσκεψη αποφάσισε “εκτεταμένης κλίμακας προληπτικές συλλήψεις” μετά από πληροφορίες ότι “οι κομμουνισταί εσκόπευον να προκαλέσουν σοβαράς ταραχάς”. Στις δύο νύκτες που ακολούθησαν έγιναν 5.000 περίπου συλλήψεις με σημείο συγκέντρωσης τις ναυτικές φυλακές της νήσου Ψυττάλειας. Υπενθυμίζεται ότι εκτοπισμοί την εποχή εκείνη είχαν σημειωθεί πολύ πριν στα λεγόμενα τάγματα σκαπανέων, ενώ δύο μήνες αργότερα θεσπίστηκε ο Οργανισμός Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου.
Η εφαρμογή του 509 είχε ως συνέπεια να πολλαπλασιαστούν οι μακρόχρονες διώξεις των κομμουνιστών και πολλών άλλων αριστερών δημοκρατών εκ των οποίων πολλοί εξορίστηκαν στη Γυάρο και αργότερα στη Μακρόνησο. Τα έκτακτα στρατοδικεία «εργάζονταν» νυχθημερόν, αυξάνοντας κατακόρυφα τους καταδικασμένους σε θάνατο κομμουνιστές: από 116 το 1946 σε 688 το 1947 και 1.547 μόνο το α’ εξάμηνο του 1948.
Ο πληθυσμός της χώρας χωρίστηκε σε δύο βασικές κατηγορίες: Στους εθνικόφρονες – νομιμόφρονες και στους μη εθνικόφρονες, στους οποίους συγκαταλέγονταν οι κομμουνιστές και οι λεγόμενοι συνοδοιπόροι τους, όσοι, δηλαδή, δε χαρακτηρίζονταν από απόλυτα δουλόφρονη στάση απέναντι στο καθεστώς. Πρέπει ακόμη να σημειωθεί ότι οι εθνικόφρονες για το καθεστώς ήταν ταυτόχρονα και οι πραγματικοί πατριώτες, ενώ οι μη εθνικόφρονες θεωρούνταν απάτριδες και χαρακτηρίζονταν ως μιάσματα του έθνους.
Σε αυτόν το νόμο βασίζονταν οι αποφάσεις διάλυσης οργανώσεων, όπως η Ενιαία Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας (ΕΔΝΕ), το 1952, το κλείσιμο εφημερίδων, όπως ο «Δημοκρατικός», το 1951, και η «Δημοκρατική» τον επόμενο χρόνο κ.ά. Επιπλέον, ο νόμος αυτός έστεκε σαν δαμόκλεια σπάθη πάνω από τον νόμιμο πολιτικό φορέα της Αριστεράς, την ΕΔΑ, καθώς και πάνω από τη Νεολαία ΕΔΑ και τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη. Τον 509 αξιοποίησε και η Χούντα στις διώξεις κατά των αριστερών αντιστασιακών.
- Left. gr
