Γιατί τον μαθαίνω τώρα! Γιατί δεν μου τον έμαθαν στο σχολείο καθώς έπρεπε. Γιατί δεν είναι μια λεπτομέρεια στο χρόνο! Γιατί δεν μ΄ έμαθαν παρά παπαγαλία ποια είναι η περίοδος του διαφωτισμού και το ρόλο που έπαιξε ο Αδαμάντιος Κοραής. Γιατί δεν έμαθα ποτέ σωστά το ουμανιστικό πνεύμα της εποχής του. Γιατί δεν ήξερα ότι την δημοσιογραφία τη θεωρούσε ”Ιερός Αμβων”!!!
Γιατί ίσως και εγώ φταίω που έδινα σημασία επιπόλαιη στις πολυκαιρισμένες εικόνες στους τοίχους του σχολείου σαν να ήταν ιστορίες μιας άλλης εποχής που δεν είχαν καμμιά σχέση με την δική μου …
Δεν είχα καταλάβει -ενώ ήξερα πολύ περισσότερα για τον Βολταίρο – ότι ο Αδαμάντιος Κοραής ήταν ο μέγας! διαφωτιστής του Εθνους! Δεν μ΄ έμαθαν ότι χάρις στην ευστροφία των προικισμένων τότε Ελλήνων της Ανατολίας πήραν οι ξενιτεμένοι μας τα ηνία από την αχανή οθωμανική αυτοκρατορία, όχι μόνο στο εμπόριο και στα οικονομικά!
Ο Αδαμάντιος Κοραής ,γνώριζε εννέα γλώσσες. Λατινικά, ιταλικά, γαλλικά, αγγλικά ,ισπανικά ,εβραϊκά γερμανικά , ολλανδικά , τούρκικα. Είχε τελειώσει ιατρική στο Μονπελιέ …αλλά . Αλλά ,εκείνος με τις ιδέες του Διαφωτισμού, με τα γραπτά του, μαχόταν υπέρ της πνευματικής αναγέννησης της Ελλάδας. Κύριο μέλημά του ήταν η πνευματική ανάπτυξη του γένους, την οποία θεωρούσε προϋπόθεση για την ελευθερία και την ανεξαρτησία. Αλλωστε ο διαφωτισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά το κόμμα της Ανθρωπότητας.
Και όπως υποστήριζε:
Ελευθερία χωρίς δικαιοσύνη είναι καθαρά ληστεία.
Η εκπαίδευση των παιδιών είναι απ’ τα πιο απαραίτητα κι από τα πρώτα καθήκοντα των γονιών.
Λατρεύω την ελευθερία, αλλά θα ήθελα να την βρίσκω θρονιασμένη ανάμεσα στη δικαιοσύνη και τον ανθρωπισμό.
Στα πρώτα εκατό χρόνια, της ”Ανεξαρτησίας” ,η Ελλάδα είχε άλλους πνευματικούς ηγέτες -θα γράψουν -οι ιστορικοί άλλους πνευματικούς ομφάλιους λώρους.
Από τον καιρό του Αδαμάντιου Κοραή, η Γαλλία, από την εποχή του Διαφωτισμού, η Γερμανία, υπήρξαν οι τροφοδότες ιδεών, γνώσεις ,σχολές ,εικόνες, μορφές ήχους, πρότυπα.
Και μετά ήρθαν οι Αμερικάνοι !Που μας έφεραν μαζί με τη σκόνη γάλακτος ,τα ηλεκτρικά ψυγεία και τα σιγαρέτα αλλά και εκείνα τα άσχημα στοιχεία του αμερικάνικου πολιτισμού .Τουλάχιστον δεν μας άφησαν όπως οι Αγγλοι καθρεφτάκια και χάντρες.
Εδώ θ΄ αποχαιρετήσω, τον Αδαμάντιο Κοραή με το κάλεσμα που έκανε τότε στους φοιτητές του ιερού λόχου του Υψηλάντη που έτρεχαν να θυσιαστούν για την πατρίδα: ”
”Φίλοι μου συμπατριώται /Δούλοι να΄ μεθα ως πότε/των αχρείων μουσουλμάνων/της Ελλάδας των τυράννων…”
Ο Αδαμάντιος Κοραής αναπαύεται στο κοιμητήριο του Μονπαρνάς από τις 6 Απριλίου 1833.Μπορεί κανείς και σήμερα να επισκεφτεί το μνήμα που φέρει κι την επιγραφή που είχε γράψει ο ίδιος.
”« Ἀδαμάντιος Κοραῆς
Χίος
Ὑπὸ ξένην μὲν
ἴσα δὲ τῇ φυσάσῃ μ’ Ἑλλάδι
πεφιλημένην γῆν
τῶν Παρισίων
κεῖμαι »