Newport Folk FESTIVAL 1963-1966 (Docu Picture 1967)
Του Αντώνη Λιοναράκη*
Το μουσικό Φεστιβάλ του Newport Λαϊκής Μουσικής 1963-1966 οδήγησε με τον τρόπο του στην επανάσταση της νεολαίας το 1968.
Πολλές εμπειρίες, παράγοντες και κινήματα, γνωστά και άγνωστα, οδήγησαν στην επανάσταση της νεολαίας στα τέλη της δεκαετίας 1960. Τα κίνητρα ήταν εκπαιδευτικά, πολιτικά, κοινωνικά και φιλοσοφικά. Εκτός όμως όλων αυτών υπήρξαν και άλλες δυναμικές που χαρακτήρισαν και επηρέασαν την ανάγκη για αλλαγές. Οι κινητοποιήσεις των φοιτητών και της νεολαίας για το Βιετνάμ δεν ήρθαν ξαφνικά ένα πρωί. Ούτε το Woodstock συγκέντρωσε μισό εκατομμύριο ανθρώπους μέσα σε μια μέρα χωρίς άλλους επηρεασμούς. Υπήρξε λοιπόν μια συνέχεια που αξίζει να ακολουθήσουμε για να καταλάβουμε το γενικότερο σκηνικό. Η συνέχεια αυτή είχε τις ρίζες της πίσω, στο ξεκίνημα του παγκοσμίου πολέμου. Προηγήθηκαν ορισμένα γεγονότα που σημάδεψαν μια εποχή. Σε αυτή, η τέχνη και ιδιαίτερα η μουσική είχε πρωταρχικό λόγο.
O Tsomsky αναφέρει πως μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο υπήρξε το παράδοξο, αλλά καλά οργανωμένο γεγονός από τις υπηρεσίες των ΗΠΑ, της μεταφοράς νέων επιστημόνων από τη διαλυμένη Γερμανία προς τις ΗΠΑ. Η μεταφορά αυτή δεν ήταν τυχαία. Αξιοποίησε τους νέους επιστήμονες στη δημιουργία της ατομικής βόμβας και λίγο αργότερα της NASA.
Εμείς ως Ευρωπαίοι βιώσαμε την ακαδημαϊκή μετανάστευση αρκετά μετά τον πόλεμο, αλλά κάτι ανάλογο είχε συμβεί πριν από το 1940 με τις ΗΠΑ. Το καλύτερο διαβατήριο για έναν νέο Αμερικάνο επιστήμονα για καλές σπουδές και καλή εργασία αποτελούσε ένα πτυχία από την Ευρώπη. Κάτι ανάλογο που συμβαίνει και τώρα.
Πέρα όμως από σπουδές και πανεπιστήμια στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε το κίνημα των υπαρξιστών και των μπίτνικς. Μια υποβόσκουσα τέχνη στο χώρο της λογοτεχνίας, της ποίησης, του εναλλακτικού κινηματογράφου, της ζωγραφικής και της γλυπτικής, ξεχώρισε για την ιδιαιτερότητά της και τις υπερβάσεις που μετέφερε. Η άλλη φωνή της Αμερικής στο καλλιτεχνικό πλαίσιο ξεκίνησε με ανθρώπους που έκαναν την εμφάνισή τους για πρώτη φορά. Τα μπαράκια στο Γκρίνουιτς Βίλατζ της Νέας Υόρκης άνοιξαν για τους ποιητές και τους λογοτέχνες. Ταυτόχρονα, νέοι άνθρωποι με την κιθάρα στους ώμους τραγουδούσαν για το περιβάλλον, τον πόλεμο στο Βιετνάμ, την ειρήνη και την αγάπη. Πράγματι ήταν μια συνέχεια της παλιότερης γενιάς. Πολλοί είχαν περάσει από τις δίκες του Μακαρθισμού και είχαν καταλήξει στις φυλακές (Pete Seeger, Woody Guthrie), καθώς επίσης ορισμένοι και από την Διεθνή Ταξιαρχία στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο.
Το κίνημα στις ΗΠΑ ήταν αρκετά διαφορετικό από αυτό της Βρετανίας. Στη Βρετανία αναπτύχθηκε με την παρουσία του Bernard Russell (ακαδημαϊκός, Βραβείο Νόμπελ και θεμελιωτή της Αγγλικής γλώσσας με το γνωστό βιβλίο του “Principia Matematica”). Υπήρξε στις αρχές του 1960 ο βασικός θεμελιωτής της οργάνωσης «Students for a Democratic Society» (SDS).
Το κίνημα της νεολαίας στις αγγλόφωνες χώρες πήρε καθαρά πολιτική χροιά και μεγάλωσε μέσα από τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Αυτό οδήγησε το 1963 στην πρώτη διοργάνωση του Φεστιβάλ του Newport Λαϊκής Μουσικής στην Αμερική. Εκεί ακούστηκαν για πρώτη φορά τα ονόματα των ανθρώπων που έμελε να επηρεάσουν τη Δυτική Μουσική και να δημιουργήσουν ένα κίνημα που λίγο πιο μετά εμφανίστηκε στο Woodstock.
Πρώτη εμφάνιση της Joan Baez και του Bob Dylan. Λίγα χρόνια αργότερα ο άντρας της Baez συλλαμβάνεται και οδηγείται στη φυλακή διότι αρνήθηκε να πολεμήσει στο Βιετνάμ. Η μουσική που ακούγεται και αγαπιέται στο Φεστιβάλ του Newport είναι η λαϊκή (Folk Music) και τα μπλουζ, παλιά και νέα. Μετά από 6 χρόνια στο γιγαντιαίο φεστιβάλ του Woodstock κυριαρχεί ο Ροκ μουσική. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει, οι μουσικοί, οι πολιτικές συνθήκες. Το 1963 όμως φαίνονται οι συγγένειες μεταξύ των μπλουζ και της λαϊκής μουσικής. Η μουσική και οι στίχοι των τραγουδιών αναφέρονται στις αξίες του Δυτικού κόσμου για ελευθερία, αγάπη, αντιπολεμικό πνεύμα, καταπίεση και ελευθερία. Ανθίζουν οι μουσικές που επηρέασαν με τον εκφραστικό τους τρόπο την μελλοντική Ροκ μουσική. Πολλά από τα λαϊκά τραγούδια έγιναν ύμνοι των πολιτικών κινημάτων και των εναλλακτικών πολιτικών. Αντιπροσωπευτικότερο τραγούδι που το τραγούδησε και ο Martin Luther King στις μεγάλες διαδηλώσεις για την ειρήνη ήταν και είναι το «We shall over come».
Ένα ήταν πάντα το σίγουρο. Η πληθώρα των εξαιρετικών μουσικών στο Φεστιβάλ ήταν η αφρόκρεμα της φόλκ και μπλουζ μουσικής. Της μουσικής που έδωσε τη δύναμη στις κινητοποιήσεις της νεολαίας και στη γένεση της ροκ μουσικής. Ορισμένα από τα γνωστά αστέρια του φεστιβάλ ήταν οι παρακάτω στα πρώτα τους βήματα:
Joan Baez, Judy Collins , Odetta, Jonny Cash, Bob Dylan, Peter, Paul and Mary , Mike Bloomfield, Paul Butterfield, Pete Seeger, Donovan, Buffy Sainte – Marie, Ronnie Gilbert, Cousin Emmy, Horton Barker, Mimi Farina, Richard Farina, Son House, Mississipi John Hurt, The Osborne brothers και πολλοί άλλοι.
