Τούτο το κείμενο το έκλεψα απο τον Βασίλη Πλάτανο…για να μην φθάσουμε πάλι στο 1914.
Η “Ένωσις Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών” ιδρύθηκε το 1914. (Πρώτος τίτλος του σωματίου “Ενωσις Συντακτών”). Αφορμή αποτέλεσε μια κηδεία δημοσιογράφου. Αιτία η οικονομική ανέχεια που μάστιζε το επάγγελμα, οι ανύπαρκτες αποδοχές, οι απάνθρωποι όροι εργασίας, χωρίς ωράρια, σύνταξη, στοιχειώδη περίθαλψη. Έτσι, πριν από 96 χρόνια, στις 14 Δεκέμβρη 1914, μια ομάδα δημοσιογράφοι, παλιοί και νέοι, αφού με έρανο κήδεψαν το συνάδελφο τους που πέθανε πάμπτωχος κι απροστάτευτος – σε δωμάτιο φτωχού ξενοδοχείου στο Μοναστηράκι, στην Αθήνα – συνέρχονται στην αίθουσα των “Φίλων του Λαού” κι αποφασίζουν την ίδρυση επαγγελματικής οργάνωσης των συντακτών, αλλά και “Ταμείου Αλληλοβοηθείας”. Με την υπ αριθμ. 116 απόφαση της 19ης Ιανουαρίου 1915 του Πρωτοδικείου Αθηνών αναγνωρίζονται το σωματείο και το ταμείο.
Σε κάποια γωνιά του ιστορικού καφενείου Ζαχαράτου της Αθήνας, σε κάποιο γραφείο εφημερίδας, ή μέσα στα τυπογραφεία, μετά την ολονύχτια εξαντλητική εργασία – άγνωστα τα ωράρια και οι αργίες τότε – γινόταν οι συνελεύσεις και οι συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου, γιατί δεν υπήρχανε βέβαια χρήματα για την πολυτέλεια γραφείων. Είχαν προηγηθεί κι άλλες προσπάθειες για την Ίδρυση δημοσιογραφικού σωματείου, όπως το
1903 και το 1909 αλλά και στο τέλος του περασμένου αιώνα. Όλες όμως οι προσπάθειες δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.
Πρώτος πρόεδρος της ‘Ενωσης Συντακτών εκλέγεται ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο ”Διαβάτης” του “Εμπρός”, ο ακέραιος, έντιμος και υπερήφανος δημοσιογράφος και λογοτέχνης. Ευθύς μετά την ίδρυση της η “‘Ενωσις Συντακτών” επιβάλλεται με το ηθικό κύρος των μελών της όχι όμως ως συνδικαλιστικό σωματείο, αλλά ως πνευματικό κι εθνικό κέντρο, που στους κόλπους του συγκεντρώνεται ό,τι καλύτερο και σημαντικότερο έχει να παρουσιάσει, η εποχή εκείνη με τις μεγάλες εθνικές εξορμήσεις.
Μέλη της ‘Ενωσης γίνονται οι: Κωστής Παλαμάς, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Παύλος Νιρβάνας, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Σπύρος Μελάς, Γεώργιος Βλάχος, Νίκος Καρβούνης, Δημήτριος Λαμπράκης, Μπάμπης Άννινος, Διονύσιος Κόκκινος, Γεώργιος Βεντήρης, Τίμος Μωραϊτίνης, Γεράσιμος Λύχνος κι αργότερα οι: Δημήτριος Καμπούρογλου, Ρώμος Φιλύρας, Κώστας Βάρναλης, Γιάννης Κορδάτος, Κώστας Ουράνης, Φώτος Πολίτης, Στράτης Μυριβήλης, Σωτήρης Σκίπης, Πέτρος Χάρης, Αιμίλιος Χουρμούζιος.
Έντεκα από τα μέλη της Ένωσης έχουν εκλεγεί ως σήμερα ακαδημαϊκοί.
Στην ενενηνταεξάχρονη πορεία της η ΕΣΗΕΑ, μέσα στις εθνικές περιπέτειες, ανατάσεις και συμφορές, παρά τα πλήγματα και τους κατατρεγμούς που δέχτηκε από ανελεύθερα καθεστώτα, με διώξεις των μελών της και θύμα πάντοτε την Ελευθεροτυπία, έπαιξε ρόλο δημιουργικό και πρωτοστάτησε, στα πλαίσια των καταστατικών της αρχών, στη πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου μας.
Τέσσερα επίλεκτα μέλη της Ένωσης Συντακτών, έφεδροι αξιωματικοί, έπεσαν στους πολέμους 1912-1922 και 1940-41. 0 Στάθης Δογάνης στο Μακεδονικό Μέτωπο, οι Γιάννης Δαμηλάτης και Αλέξανδρος Λάκκας στη Μικρά Ασία και ο Κωστής Παπαδάκης στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο.
Δεκάδες δημοσιογράφοι, μέλη της ΕΣΗΕΑ, διώχτηκαν, φυλακίστηκαν, κι εξορίστηκαν για τις ιδέες τους, τους πατριωτικούς τους αγώνες και την Ελευθεροτυπία. Στα μαύρα χρόνια της τετράχρονης Κατοχής(1941-1944) τα μέλη της ‘Ενωσης δεινοπάθησαν, πείνασαν, φυλακίστηκαν για τη συμμετοχή τους στη Εθνική Αντίσταση, όπου πρόσφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες, κυρίως στην οργάνωση του αντιστασιακού μυστικού τύπου.
Για την προσφορά της δημοσιογραφίας στον πόλεμο 1940-41 και τα κατοχικά χρόνια, το Μουσείο Τύπου της ΕΣΗΕΑ οργάνωσε ειδική μεγάλη έκθεση με χιλιάδες έντυπα κι αναμνηστικά της εποχής, εφημερίδες, αφίσες, προκηρύξεις κι έγγραφα.
Στα 96 χρόνια ζωής της ΕΣΗΕΑ πρόεδροι στα διοικητικά συμβούλια έχουν εκλεγεί οι: Ιωάννης Κονδυλάκης, Σπύρος Μελάς, Αρίστος Καμπάνης, Ευ. Λαχανοκάρδης, Χρήστος Δαραλέξης, Ανδρέας Μεταξάς, Δημήτρης Αρνέλλος, Ηλίας Βουτιερίδης, Δημήτρης Καραχάλιος, Δ. Καράπαυλος, Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Νικόλαος Ζαρίφης, Νικόλαος Κρανιωτάκης, Τίμος
Μωραϊτίνης, Γεώργιος Καράντζας, Δημήτρης Πουρνάρας, Αλέξανδρος Θεοδοσόπουλος, Λεωνίδας Πετρομανιάτης, Πάνος Τρουμπούνης. Μετά τη μεταπολίτευση οι: Σπύρος Γιαννάτος, Γεώργιος Ν. Αναστασόπουλος, Βασίλειος Κοραχάης, Δημήτρης Μαθιόπουλος, Δημήτρης Γκλαβάς, Αριστείδης Μανωλάκος, Νίκος Κιάος, Μανώλης Μαθιουδάκης και Πάνος Σόμπολος. Συνολικά 28 Πρόεδροι.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ
