Του Γιάννη Κριτσαντώνη
Κάθε χρόνο, 21 Νοεμβρίου στα Εισόδια της Θεοτόκου, ένα μικρό εκκλησάκι μέσα στον αρχαιολογικό χώρο των Ελευσίνιων Μυστηρίων, την παραμονή της εορτής προσελκύει πλήθος Ελευσίνιων πολιτών, οι οποίοι βέβαια είναι «δεμένοι», ακόμη και σήμερα, θα έλεγε κανείς, όχι μόνο με την Θεοτόκο αλλά και με τη Θεά Δήμητρα, προστάτιδα στους αρχαίους χρόνους της σοδειάς και της γης.
Ο Λαογραφικός Σύλλογος Ελευσίνας «το Αδράχτι» προσπαθεί κάθε χρόνο (και το κάνει με επιτυχία) να αναβιώσει ένα πανάρχαιο έθιμο προσφοράς σπόρων και καρπών στη Θεά Δήμητρα για εξευμενισμό της ώστε η σοδειά να πάει καλά. «Ακόμη και τα τελευταία 25 χρόνια οι υπέργηροι Ελευσινιώτες όταν πήγαιναν στο εκκλησάκι αυτό μέσα στον αρχαιολογικό χώρο» για να γιορτάσουν τα Εισόδια της Θεοτόκου, μας εξηγεί η γραμματέας του Συλλόγου κα. Ευδοκία Καραβασίλη, «άναβαν δύο κεριά. Ένα για την Παναγία και ένα για την Αγία… Δήμητρα!»
Ο Σύλλογος λοιπόν αρχίζει από νωρίς το μεσημέρι την συλλογή και βράσιμο καρπών και σπόρων, το γνωστό «πολυσπόρι», που μετά την καθιερωμένη αρτοκλασία θα προσφερθεί στο τέλος του Εσπερινού στους κατοίκους μέσα στον αρχαιολογικό χώρο… «Κι εδώ είναι η τεράστια διαφορά», εξηγεί η κα Καραβασίλη, «σε σχέση με τους άλλους τόπους πανελλαδικά που γίνεται η γιορτή Εισοδίων της Θεοτόκου, διότι αυτή η τελετουργία γίνεται σε ένα τόπο, όπου από το 1500 π.Χ. λειτουργούσαν τα Ελευσίνια Μυστήρια με σκοπό βέβαια και τον εξευμενισμό της Θεάς Δήμητρας για να συνεχίζει να βλέπει ευνοϊκά τις αγροτικές καλλιέργειες που στηρίζεται η κοινωνία μας…».
Άλλωστε είναι γνωστό ότι από την εποχή του Πεισίστρατου υπήρχαν εκεί ειδικοί χώροι για τη συλλογή καρπών και σπόρων ναι μεν για την τελετουργία αλλά κατόπιν μοιράζονταν στους κατοίκους… (Αυτό που κάνει δηλαδή σήμερα «Το Αδράχτι», με αφορμή βέβαια τα Εισόδια της Θεοτόκου.)
Είναι εκπληκτικό, αλήθεια, το πόσο ομαλά μεταπήδησε η αρχαία λατρεία της Θεάς Δήμητρας, προστάτιδας της σοδειάς στην αγροτική καλλιέργεια, στον Χριστιανισμό, που ακόμα και οι τελευταίες γενιές των Ελευσίνιων εξακολουθούσαν να ανάβουν «δύο κεριά. Ένα για την Παναγία και ένα για την (όπως την αποκάλεσαν) Αγία Δήμητρα»!
Για την ιστορία: Υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού παρακολούθησαν και κατέγραψαν την τελετουργία της συλλογής και το βράσιμο των καρπών και σπόρων στην έδρα και μουσείο του λαογραφικού Συλλόγου «Το Αδράχτι» στην Ελευσίνα, στα πλαίσια της καταγραφής της άυλης κληρονομιάς, που είναι κομμάτι μιας γενικότερης εφαρμογής της Σύμβασης της UNESCO, την οποία έχει υπογράψει και η χώρα μας….
Λεπτομέρεια 1: Αξίζει πράγματι να επισκεφθεί κανείς το λαογραφικό μουσείο «Αδράχτι» που βρίσκεται στην οδό Ιάκχου στην Ελευσίνα και να θαυμάσει από κοντά τα εκθέματα, αλλά και τη δουλειά των δραστήριων μελών του συλλόγου…
Λεπτομέρεια 2: Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο δήμαρχος Ελευσίνας-Μαγούλας Αργύρης Οικονόμου, βουλευτές , το προεδρείο και μέλη του ΔΣ του ΝΠΔΔ ΠΑΚΠΠΑ που στηρίζει τους πολιτιστικούς συλλόγους της πόλης και πλήθος κόσμου παρ όλες τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
