Με τον εξομολογητικό λόγο του υποδέχτηκε τη βράβευσή του ο Γιώργος Μαρκόπουλος. «Θέλω να ελπίζω ότι το βραβείο απονέμεται σε έναν πολλά υποσχόμενο 65άρη, που είμαι εγώ, ώστε να συνεχίσει το έργο του» είπε ο Μιχάλης Γκανάς.
Κανέναν επιστήμονα ή καλλιτέχνη δεν έκριναν κατάλληλο τα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών για να τιμήσουν με μετάλλιο. Ούτε και πράξεις αυτοθυσίας, από το έτος που εκπνέει, δεν αξιολογήθηκαν ικανές προς βράβευση. Ετσι, χωρίς μετάλλια και χωρίς τα δημοφιλή, και συνήθως συγκινητικά, βραβεία σε ανθρώπους που με κίνδυνο ζωής υπερέβησαν τις δυνάμεις τους για να βοηθήσουν συνανθρώπους τους, πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ η καθιερωμένη προ-πρωτοχρονιάτικη τελετή απονομής βραβείων, με παρόντα τον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Συνολικά απονεμήθηκαν 39 βραβεία και 7 έπαινοι. Ανάμεσα στους τυχερούς και δύο ποιητές, ο Γιώργος Μαρκόπουλος και ο Μιχάλης Γκανάς, που τιμήθηκαν για το σύνολο του έργου τους, με τα Βραβεία Ποίησης, του Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη και του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη, αντίστοιχα.
Ο Γ. Μαρκόπουλος, με τον εξομολογητικό ποιητικό λόγο του, μας μιλάει για την τελματώδη καθημερινότητα, τη μοναξιά, τη φθορά, την απρόσωπη ανθρώπινη παρουσία, την αλήθεια της ποίησης. «Τα ποιήματα είναι τόσο δύσκολα, το ξέρετε./ Και αν σηκώσεις τις λέξεις, είναι τόσο θλιμμένα / σαν δάκτυλα που πόνεσες μια νύχτα με αγωνίες. // Ο ποιητής, ένας δήθεν αδιάφορος / που κρύβει τα χέρια του στις τσέπες». Τι σημαίνει ποίηση για τον ίδιο; «Σε όποια ηλικία και σε όποιες κοινωνικές συνθήκες κι αν είμαστε, να μπορούμε πάντα να ανοίγουμε την πόρτα της παιδικής μας αθωότητας» απαντά στο «Εθνος».
Ποιητής της αναμονής, με έργο (ποιητικό και στιχουργικό) που χαρακτηρίζεται από γνήσια συγκινησιακή φόρτιση, ο Μ. Γκανάς δέχτηκε με χαρά αλλά και προσγειωμένα τη βράβευσή του: «Τα βραβεία δεν σε κάνουν καλύτερο ή χειρότερο. Είναι όμως μια ευχαρίστηση και μια τιμή». Σε κάποιες περιπτώσεις μια σημαντική διάκριση λειτουργεί σαν φρένο για τη συνέχεια της δημιουργίας. «Θέλω να ελπίζω ότι το βραβείο για το σύνολο του έργου μου απονέμεται σε έναν πολλά υποσχόμενο εξηνταπεντάρη, που είμαι εγώ, ώστε να συνεχίσει το έργο του» μας είπε και θυμήθηκε ότι ο Σεφέρης και ο Ελύτης έγραψαν μετά το Νόμπελ μερικά από τα καλύτερα έργα τους.
«Φώτιος Μαλλέρος»
Από τις σπουδαιότερες επιλογές της Ακαδημίας ήταν για φέτος η βράβευση του Κέντρου Αρχαίων, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών «Φώτιος Μαλλέρος» του Πανεπιστημίου της Χιλής, στο Σαντιάγο, για το πλούσιο εκδοτικό, διδακτικό και πολιτιστικό έργο που επιτελεί για την ανάδειξη της αρχαίας και νέας ελληνικής γραμματείας στον ισπανόφωνο χώρο, υπό τη φωτεινή καθοδήγηση του ιδρυτή και διευθυντή του, καθηγητή, νεοελληνιστή, Μιγκέλ Καστίγιο Ντιντιέ. Βραβευμένος το 2007, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος, ο Ντιντιέ έχει δημοσιεύσει περί τις 160 εργασίες επί ελληνικών θεμάτων.
Ποιες είναι οι επιλογές των αθανάτων για τα υπόλοιπα λογοτεχνικά βραβεία του Ιδρύματος Ουράνη; Μυθιστορήματος, η Ερση Σωτηροπούλου για την «Εύα», Διηγήματος, ο Δημήτρης Πετσετίδης για το σύνολο του έργου του, που στο μεγαλύτερο μέρος του αναφέρεται στην Κατοχή και στον Εμφύλιο, και Δοκιμίου, ο Διονύσης Μουσμούτης για τη μελέτη του «Ούγκο Φόσκολο. Ιστορικά και βιογραφικά παραλειπόμενα».
Ο Μιχάλης Μοδινός, για την «Επιστροφή», και ο Τάσος Καλούτσας, για το «Η ωραιότερη μέρα της», τιμήθηκαν αντίστοιχα με τα Βραβεία Μυθιστορήματος και Διηγήματος του Ιδρύματος Π. Χάρη. «Νομίζω και ελπίζω ότι η Ακαδημία μάλλον
επιβραβεύει την επιστροφή της απεικόνισης της ξεχασμένης ελληνικής περιφέρειας, μια και η «Επιστροφή» διαδραματίζεται στο Πήλιο σε μια μεγάλη χρονική περίοδο» μας είπε ο Μ. Μοδινός.
Ο τομέας των πλαστικών τεχνών τιμήθηκε αυτή τη φορά μόνο μέσω του ζωγράφου Πέτρου Ζουμπουλάκη, ο οποίος βραβεύτηκε για το σύνολο της καλλιτεχνικής δημιουργίας του.
Τέλος, στο πάντα επίκαιρο θέμα της σχέσης ανάμεσα στη νομική επιστήμη, τη δικαστική εξουσία και την πολιτική αναφέρθηκε στην ομιλία του ο πρόεδρος της Ακαδημίας, Απόστολος Γεωργιάδης, ο οποίος κατέληξε στο εξής συμπέρασμα: «Αν θέλουμε να συγκαταλεγόμεθα στα πολιτισμένα κράτη και να μετέχουμε αυτού που λέγεται νομικός πολιτισμός, πρέπει η εφαρμογή του δικαίου στην πράξη να γίνεται και στη χώρα μας από μια δικαστική εξουσία ανεξάρτητη, απολιτική, εκσυγχρονισμένη και απαλλαγμένη από τον νομικό φορμαλισμό και την τυπολατρία».
Κ. Γιαννόπουλος – «Χαμόγελο του παιδού»: «Αυτό το βραβείο μας δημιουργεί αυξημένες ευθύνες»
«Το Χαμόγελο του Παιδιού», 16 χρόνια μετά την ίδρυσή του, έχει περάσει στη συνείδηση όλων ως ένας οργανισμός, μη κερδοσκοπικός, με 24ωρη καθημερινή δραστηριότητα, για την αμεσότητα και τις λύσεις που δίνει στην προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών. Ηρθε η ώρα να στρέψει πάνω του την προσοχή της και η Ακαδημία. Να το βραβεύσει για «το εξαιρετικό και πανελληνίου εμβέλειας κοινωφελές έργο του για την αρωγή και τη φροντίδα παιδιών και των οικογενειών τους που αντιμετωπίζουν αντίξοες και προβληματικές συνθήκες διαβίωσης, ανάπτυξης και εκπαίδευσης» όπως αναφέρεται στο σκεπτικό.
Ο Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος, πρόεδρος και ψυχή του «Χαμόγελου του Παιδιού», δεν μπορεί παρά να θυμηθεί, συγκινημένος, το πώς δημιουργήθηκε ο οργανισμός. «Μετά την επιθυμία του Ανδρέα, του γιου μου, όπως τη διατύπωσε στο ημερολόγιό του, δίνοντας τη δική του, άνιση μάχη με τη ζωή, τον Νοέμβριο του 1995».
«Αυτός ο σύλλογος θα λέγεται: Το Χαμόγελο του Παιδιού» έγραφε ο δεκάχρονος Ανδρέας. «Αυτό το βραβείο μας δημιουργεί αυξημένες ευθύνες, ειδικά για το επόμενο διάστημα που τα προβλήματα θα είναι μεγαλύτερα» λέει ο Κ. Γιαννόπουλος.
Τάξη θετικών επιστημών
«Κόκκινο βιβλίο», «υποβρύχια» και «ξύλινα καράβια»
Τα βραβεία έλαβαν οι: Καλλιόπη Γάκη-Παπαναστασίου, Ευθύμιος Καρύμπαλης και Χαμπίκ Μαρουκιάν, Μαρία Παπανικολάου, πρώτη αριστεύσασα πτυχιούχος Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Αντώνιος Βατάλης, πτυχιούχος Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, Νικηφόρος Παυλάτος, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Πατρών, Δημήτριος Μηλίγκος και Μιχάλης Κουτσιλιέρης εξ ημισείας, Γκίκας Μαγιορκίνης, Εμμανουήλ Μαγιορκίνης και Αγγελος Χατζάκης («The global spread ofhepatitis C virus 1a and 1b: phylodynamic and phylo-geographic analysis»), Σοφία Σακκά, Δημήτριος Λουτράδης και Γεώργιος Χρούσσος («Absence of insulin resi-stance and law-grade inflammation despite early metabolic syndrome manifestations in children born after in vitro fertilization»), Ηρακλής Χ. Κούρτης («Induction of Lymphoid-like Stroma and Immune Escape by tumors that express the cremokineCCL21»), Δημήτριος Φοίτος, Θεοφάνης Κωνσταντινίδης και Γεωργία Καμάρη («Βιβλίο ερυθρών δεδομένων των σπανίων και απειλουμένων φυτών της Ελλάδας»), Αναστάσιος Λεγάκις και Παναγιώτα Μαραγκού («Κόκκινο βιβλίο των απειλουμένων ζώων της Ελλάδας»), Μιχαήλ Σκουλιός («Τα ξύλινα καράβια της Κάσου») και Εμμανουήλ Τζιράκης («Acyl radical reactions in fullerene chemistry»).
Έπαινοι: Ελένη Χαζαρίου-Μαμαλίγκα («Πουλιά στη Σύμη και τις νησίδες της») και Τιμόθεος Γ. Μασούρας και Κατωπόδης («Τα ελληνικά υποβρύχια»).
Τάξη γραμμάτων και καλών τεχνών
«Επιστροφή» με Λύχνο, λύκους και την Εύα
Τα Βραβεία απονεμήθηκαν στους Γιάννη Ζερβό για την ποιητική συλλογή «Κρίσιμη μάζα», Αθηνά Παπαδάκη για την συλλογή «Με λύχνο και λύκους», Κωνσταντίνο Δεστούνη, αριστούχο πιανίστα, Γεώργιο Κεχαγιόγλου και Λευτέρη Παπαλεοντίου για το βιβλίο «Ιστορία της νεότερης κυπριακής λογοτεχνίας», Γεώργιο Ξενή για την εργασία «Scholia vetera in Sophoclis Electram», Στέφανο Τσιόδουλο για το βιβλίο «Η ζωγραφική των σπιτιών του Ζαγορίου. Τέλη 18ου – αρχές 20ού αιώνα», Δημήτρη Τερζάκη για τη συμβολή του στην ανάπτυξη της σοβαρής ελληνικής μουσικής, Βασίλειο Αραβαντινό για το βιβλίο «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών», Ελλη Σολομωνίδη-Μπαλάνου για την πεντηνονταετή καλλιτεχνική της δημιουργία σε σχεδιάσματα, Χαράλαμπο Συμεωνίδη, ζωγράφο Πέτρο Ζουμπουλάκη, Ιωάννη Μπουρλογιάννη-Τσαγγαρίδη, Ανδρέα Βοσκό, Ιωάννη Ταϊφάκο και, μετά θάνατον, Κώστα Μιχαηλίδη, Σοφία Καλοπίση-Βέρτη και Μαρία Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου, Νίκο Νέζη.
Έπαινος: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης, για το πλούσιο μορφωτικό έργο της στη Λακωνία.
ΒΡΑΒΕΙΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΠΕΤΡΟΥ ΧΑΡΗ: Ποίησης στον Μιχάλη Γκανά για να σύνολο του έργου του, Μυθιστορήματος στον Μιχάλη Μοδινό για το βιβλίο «Επιστροφή», Διηγήματος στον Τάσο Καλούτσα για το βιβλίο «Η ωραιότερη μέρα της».
ΒΡΑΒΕΙΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΩΣΤΑ & ΕΛΕΝΗΣ ΟΥΡΑΝΗ: Ποίησης στον Γιώργο Μαρκόπουλο για το σύνολο του έργου του, Μυθιστορήματος στην Ερση Σωτηροπούλου για το βιβλίο «Εύα», Διηγήματος στον Δημήτρη Πετσετίδη για το σύνολο του έργου του, Δοκιμίου στον Διονύση Μουσμούτη για το βιβλίο «Ούγκο Φόσκολο. Ιστορικά και βιογραφικά παραλειπόμενα».
ΤΑΞΗ ΗΘΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ: Βραβεύτηκαν οι: Κέντρο Αρχαίων, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών «Φώτιος Μαλλέρος» του Πανεπιστημίου της Χιλής, Νίκο Π. Κουμουτζή για την εργασία «Η γονική μέριμνα του γεννημένου χωρίς γάμο παιδιού και το δικαίωμα οικογενειακής ζωής του πατέρα», «Το χαμόγελο του Παιδιού», «Ελληνοαμερικανικό Εκπαιδευτικό Ιδρυμα -Κολλέγιο Αθηνών» για την 85χρονη προσφορά του, Σύλλογος Κυριών Καλαμάτας για τα 100 χρόνια προσφοράς, Εταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών για το τεσσαρακονταετές έργο της.
Έπαινοι: Σταμάτης Αποστολάκης για την ανίχνευση, διάσωση, καταγραφή και διάδοση της κρητικής λαϊκής κληρονομιάς, Πανευρυτανική Ενωση για την 55χρονη προσφορά της, περιοδικό «Στερεά Ελλάς».
Πηγή: Έθνος