Κάποτε ο γλύπτης Χρήστος Καπράλος είχε δει στον δρόμο ένα κοριτσάκι, ζητιανάκι, και το ρώτησε γιατί ήταν θλιμμένο, για να εισπράξει τη σοκαριστική απάντηση: «Δεν έχω βρακάκι».
«Η Ρηνούλα», ένα πρόπλασμα με το κοριτσάκι να φορά φουστανάκι αλλά όχι βρακάκι, κρύβει αυτό το συγκινητικό περιστατικό, το οποίο αποτύπωσε ο καλλιτέχνης. Η «Ρηνούλα» αποτελεί το εμβληματικό έργο μιας συμβολικής έκθεσης,
ιδιαίτερης για τους περίεργους καιρούς μας.
Είναι η «Εντιμος πενία», που παρουσιάζεται στο σπίτι όπου έζησε ο Γιώργος Μπουζιάνης επιστρέφοντας από τη Γερμανία, από το 1934 έως το 1959, χρονιά που έφυγε από τη ζωή.
Το σπίτι αυτό, Μουσείο Μπουζιάνη σήμερα, στην οδό Σουλίου 27 στη Δάφνη, μόλις 50 τ.μ., στέγασε μια εικοσιπενταετία πενίας για τον μεγάλο καλλιτέχνη, αλλά και τη δημιουργία ενός μεγάλου έργου και τη ανιδιοτελή φιλία μερικών ανθρώπων-
φυσιογνωμιών της καλλιτεχνικής και πνευματικής ζωής.
Το Σπίτι-Μουσείο Γ. Μπουζιάνη άνοιξε το 2009 με την έκθεση «Ο Μπουζιάνης επιστρέφει σπίτι του». Εδώ και λίγες ημέρες και μέχρι τις 31 Ιανουαρίου φιλοξενεί την «Εντιμο πενία», για να τιμήσει τη φιλία, την αλληλεγγύη και την εντιμότητα
ανάμεσα στον κορυφαίο ζωγράφο και σε 13 άλλους καλλιτέχνες.
Να τιμήσει τη φτωχική και αξιοπρεπή ζωή τους σε εποχές πραγματικής ανέχειας. Οι διηγήσεις θέλουν κάποιον από τους φίλους να ξεκινά από τον Χολαργό για να δώσει ένα από τα τρία τσιγάρα του στον Μπουζιάνη. Εκείνος, περήφανος,
πρόσφερε έργα του.
«Παρονομαστής της ζωής τους ήταν η αξιοπρεπής αντιμετώπιση των συνθηκών, η συντροφικότητα σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο και η ενίσχυση και υποστήριξη του ανθρώπου» όπως λέει η Ελένη Κυπραίου που εμπνεύστηκε την έκθεση,
ανακαλύπτοντας έργα, 45 συνολικά, που έχουν εκτεθεί ελάχιστα και πάντως είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό.
Και στην πρόσοψη του σπιτιού είχε την ιδέα να στήσει, σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες, τους 13 φίλους να περιμένουν τον Μπουζιάνη.
Ποιοι είναι αυτοί που χωρίς να είναι οι ίδιοι σε καλύτερη μοίρα υποστήριξαν τον Μπουζιάνη, ο οποίος πούλησε το 1934 το σπίτι του στο Eichenau, έξω από το Μόναχο, για να επιστρέψει στην Ελλάδα και να πάρει την έδρα στην ΑΣΚΤ, με
επίσημη κυβερνητική υπόσχεση που δεν τηρήθηκε ποτέ; Και με τι έργα εκπροσωπούνται;
Ο Γιώργος Γουναρόπουλος με δύο έργα του 1938 ιμπρεσιονιστικών τάσεων και ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος με δύο πίνακες, από τις «Αλληγορίες» και ένα «Κορίτσι» σε μια κατά Ματίς απόδοση.
Εγχώρια βιώματα
Ο ανανεωτικός Θανάσης Απάρτης με τέσσερα μικρά γλυπτά που δίνουν υπόσταση σε εγχώρια βιώματα (Ξυλού, Τσοπανίτσα κ.λπ.) και δύο άγνωστα σχέδια που γράφουν στο πίσω μέρος ότι έλαβε μέρος το 1950 στην Μπιενάλε Βενετίας (μαζί με
τον Μπουζιάνη).
Ο Γιάννης Τσαρούχης με δύο «Σκεπτόμενους» (1938), έναν μελαχρινό κι έναν ξανθό. Ο Δημήτρης Πικιώνης με μια ακουαρέλα όπου απεικονίζει το ροζ σπίτι στην Αίγινα, τοποθετημένη δίπλα στο διαφορετικής εικαστικής έκφρασης αιωρούμενο
«Σπίτι» του Γιώργου Μπουζιάνη που συμβολίζει περισσότερο την έννοια του σπιτιού.
Η Κούλα Μαραγκοπούλου με ένα τοπίο και μια αναπαράσταση της ιδίας να ζωγραφίζει την παρέα. Ο Τάσσος με τις σκυφτές «Αγρότισσες» και η Βάσω Κατράκη με δύο χαρακτικά για την ασκητική ζωή των ψαράδων. Ο Γιώργος Σικελιώτης με
μια γυναικεία μορφή να κοιτάζει κατάματα.
Η Σελέστ Πολυχρονιάδη, η οποία είχε οργανώσει την πρώτη παρουσίαση του Μπουζιάνη στην Ελλάδα το 1938. Ο Χρήστος Καπράλος με μια ακόμη από τις «Μάνες» του.
Ο Γιώργος Βακαλό με ένα από τα πρώτα του έργα, σουρεαλιστικής επίδρασης. Και ο νεότερος της παρέας, γλύπτης Κώστας Κλουβάτος, με μικρά γλυπτά του. Τα έργα προέρχονται από την Εστία Νέας Σμύρνης και ιδιωτικές συλλογές.
ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ
Ενα ηχητικό ντοκουμέντο με μαρτυρίες από τη γειτονιά του Μπουζιάνη, όπου τον αποκαλούν «ο Γερμανός» (στη Γερμανία ήταν ο «Ελληνας»), προερχόμενο από τον επιστήθιο φίλο του ζωγράφου, γιατρό Θάνο Κωνσταντινίδη, προβάλλεται στην
έκθεση.
