Το «Βραβείο ευρωπαϊκής συνεννόησης» μοιράστηκαν οι ιστορικοί Ίαν Κέρσο και Τίμοθυ Ντέιβιντ Σνάιντερ στη διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Λειψίας που άνοιξε σήμερα τις πύλες της και κλείνει την Κυριακή.
Το βραβείο αυτό απονέμεται παραδοσιακά κάθε χρόνο με το άνοιγμα της έκθεσης στη Λειψία. Φέτος δόθηκε σε δύο φημισμένους ιστορικούς, το Βρετανό Ίαν Κέρσο και το νεώτερό του Αμερικανό Τίμοθι Ντέιβιντ Σνάιντερ για τις έρευνές τους γύρω από τον εθνικοσοσιαλισμό.
Ο Ίαν Κέρσο, γεννημένος το 1943 στη Μ. Βρετανία, θεωρείται ένας από τους βαθύτερους γνώστες της γερμανικής ιστορίας του 20ού αιώνα. Η δίτομη βιογραφία του Χίτλερ που εκδόθηκε το 1998 και το 2000 θεωρείται θεμελιώδες έργο. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν τα βιβλία του «Δέκα αποφάσεις που άλλαξαν τον κόσμο, 1940-1941» (Πατάκης), «Χίτλερ, οι Γερμανοί και η ‘τελική λύση’» (Πατάκης), «Χίτλερ 1889-1936: Ύβρις» (Scripta). Και ο νεώτερος όμως, γεννημένος το 1969, Αμερικανός Τίμοθι Ντέιβιντ Σνάιντερ όμως εστίασε τις έρευνές του στην ιστορία της Ανατολικής Ευρώπης και στο Ολοκαύτωμα.
Ενθουσιασμός για τη γερμανική κουλτούρα
Ο Βρετανός ιστορικός Ίαν Κέρσο…
Ο Ίαν Κέρσο υπήρξε καθηγητής σύγχρονης ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ της Μ. Βρετανίας. Το ενδιαφέρον του να ασχοληθεί με την περίοδο του εθνικοσοσιαλισμού κινήθηκε μέσω της εκμάθησης γερμανικών στο Ινστιτούτο Γκαίτε του Μάντσεστερ τη δεκαετία του ’70. Η καθηγήτριά του είχε προκαλέσει τότε τον ενθουσιασμό του για τη γερμανική κουλτούρα, λογοτεχνία, πολιτική και ιστορία και τον ώθησε να αφήσει τις μεσαιωνικές σπουδές για να στραφεί στη σύγχρονη γερμανική ιστορία.
Η δίτομη βιογραφία του Χίτλερ έτυχε ευρύτατης αναγνώρισης από τον επιστημονικό κόσμο και χάρισε στον Κέρσο ένα μεγάλο αναγνωστικό κοινό. Το μεγάλο αυτό αφηγηματικό έργο είναι μία προσπάθεια να αποδαιμονοποιήσει το Χίτλερ και να τον παρουσιάσει ως ‘προϊόν’ της κοινωνίας.
Τα τρία τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με την πτώση του εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία. Καρπός των ερευνών του ήταν το βιβλίο «Το τέλος – Μάχη μέχρις εσχάτων», όπου περιγράφει λεπτομερειακά την τελική φάση του Τρίτου Ράιχ και καταπιάνεται με ένα κεντρικό ερώτημα: Γιατί οι Γερμανοί, αν και είχαν ηττηθεί στρατιωτικά το 1944, συνέχισαν να πολεμούν σχεδόν ένα χρόνο μέχρι την ολοκληρωτική καταστροφή της χώρας τους; Το τελευταίο του βιβλίο αποτέλεσε και την αφορμή της βράβευσής του.
Νέες ερμηνείες και βαθύτερη κατανόηση
…και ο Αμερικανός συνάδελφός του Τίμοθυ Ντέιβιντ Σνάιντερ
Ο Αμερικανός ιστορικός Τίμοθι Ντ. Σνάιντερ διδάσκει στο φημισμένο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Γέιλ και κατά διαστήματα στη Βιέννη. Όπως ο Κέρσο, έτσι κι αυτός συνέβαλε με το βιβλίο του «Bloodlands: Europe between Hitler and Stalin» σε μία βαθύτερη κατανόηση της ευρωπαϊκής ιστορίας τρόμου. Επιχειρεί εκεί μία διόρθωση της δυτικοευρωπαϊκής ιστορικής θεώρησης, η οποία λησμονεί συχνά ότι οι κάτοικοι της κεντρικής Πολωνίας, της Λευκορωσίας, της Ουκρανίας και των Βαλτικών χωρών υπέφεραν 12 χρόνια τόσο εξαιτίας της σοβιετικής, όσο και της γερμανικής κατοχής.
Ο Σνάιντερ καταδεικνύει πως η σταλινική τρομοκρατία στρέφεται εναντίον του ίδιου του λαού του, τη στιγμή που εθνικοσοσιαλιστές του Χίτλερ εξουδετέρωσαν εκατομμύρια ανθρώπων που βρέθηκαν στο δρόμο του κατακτητικού τους πολέμου. Ο Αμερικανός ιστορικός ξαναφέρνει στο προσκήνιο τις αγριότητες των δύο καθεστώτων εμπλουτίζοντας τη συζήτηση γύρω από αυτό το κεφαλαίο της ευρωπαϊκής ιστορίας.
Ας σημειωθεί ότι με το βραβείο οι δύο ιστορικοί μοιράστηκαν και το ποσόν των 15.000 ευρώ.
Silke Bartlick / Άρης Καλτιριμτζής
Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου
Πηγή: Deutsche Welle
