Στο φως το πρώτο βιβλίο επισκεπτών, που ήταν ανοιχτό από το 1910 έως το 1916 και φέρει ιδιόχειρες σημειώσεις των Καζαντζάκη, Σικελιανού, Πλαστήρα κ.ά.
Οι υπογραφές του Ν. Καζαντζάκη και του Α. Σικελιανού, στις οποίες παρεμβάλλεται λατινικό γνωμικό
Τυλιγμένο στην αχλή του χρόνου, έκρυβε για έναν αιώνα ιστορίες, γνωμικά, αφιερώσεις και υπογραφές επωνύμων και ανωνύμων. Χωρίς εξώφυλλο, χωρίς πολλές επεξηγήσεις, το πρώτο βιβλίο επισκεπτών του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου, που ήταν ανοιχτό από το 1910 έως το 1916, βγαίνει στο φως και αποκαλύπτει σπαράγματα της Ιστορίας, αδιάψευστους μάρτυρες του περασμένου αιώνα, μέσα από 4.500 επώνυμες υπογραφές.
Επισκέπτες κύρους, όπως ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Αγγελος Σικελιανός, η Σοφία Σλήμαν, ο ποιητής Αγγελος Τανάγρας, ο σπουδαίος Γάλλος αρχαιολόγος Σαρλ Πικάρ, η κόμισσα Ευγενία Καπνίση από το Μόναχο, αλλά και πολιτικοί όπως ο Νικόλαος Πλαστήρας, πέρασαν από το μουσείο και άφησαν μικρή αφιέρωση με την υπογραφή τους. Γοητευμένοι από τους πρώτους θησαυρούς που ανακαλύφθηκαν και εκτέθηκαν, ανάμεσά τους και οι 422 -ακέραιες ή τμήματα- επιτύμβιες στήλες της Δημητριάδος, με ζωγραφικές παραστάσεις από την καθημερινή ζωή των νεκρών, οι επισκέπτες δεν δίσταζαν να γράψουν δυο λόγια για να δείξουν τον θαυμασμό και την υπερηφάνειά τους.
«Το συγκεκριμένο αυτό κειμήλιο έρχεται για πρώτη φορά στο φως ύστερα από έναν αιώνα. Κάλυπτε την περίοδο από το 1910 έως το 1916 και δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την ιστορία του μουσείου και την τοπική κοινωνία» λέει στο «Εθνος» η προϊσταμένη της ΙΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Αργυρούλα Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου.
Το βιβλίο των επισκεπτών ανασύρθηκε από τα υπόγεια του μουσείου και θα ξαναδιαβαστεί από ειδικούς -ιστορικούς και παλαιογράφους- αφενός για να… αποκρυπτογραφηθούν κάποιες υπογραφές και αφετέρου για να επανατυπωθεί σε μια σύγχρονη έκδοση με σχόλια και παρατηρήσεις. Παραμονή Χριστουγέννων του 1914 βρέθηκαν παρέα στον Βόλο ο Ν. Καζαντζάκης και ο Α. Σικελιανός και μετά την επίσκεψή τους στο Αρχαιολογικό Μουσείο έβαλαν τις υπογραφές τους, παρεμβάλλοντας ενδιάμεσα ένα λατινικό γνωμικό. Οσο για τη Σοφία Σλήμαν, σύζυγο του Γερμανού πρωτοπόρου στον τομέα της αρχαιολογίας Ερρίκου Σλήμαν, πέρασε από τον Βόλο στις 11 Σεπτεμβρίου του 1912 και περιορίστηκε να αφήσει την υπογραφή της στο βιβλίο.
Τουρίστες
«Οι επισκέπτες του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου έναν αιώνα πριν ήταν από την Ελλάδα και την Κύπρο, τουρίστες που βρέθηκαν στην περιοχή, αλλά και μαθητές από σχολεία στο πλαίσιο εκπαιδευτικής εκδρομής. Δεν λείπουν ωστόσο και οι ξένοι τουρίστες, ξεχωρίζουν μάλιστα οι Εβραίοι, οι οποίοι έγραφαν πάντα στα εβραϊκά, ενώ υπάρχουν υπογραφές Αράβων, Τούρκων, Αμερικανών, ακόμη και πολιτών από τη Νότια Αφρική. Αυτό το εύρος της καταγωγής δείχνει τη φήμη που απέκτησε το μουσείο από την ίδρυσή του το 1909» μας είπε η κ. Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου.
Το σπάνιο και πολύτιμο εύρημα ήρθε στο φως με αφορμή εκδήλωση που έγινε πρόσφατα για την παρουσίαση του βιβλίου του πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Κωνσταντίνου Γουργουλιάνη και του καθηγητή του Οικονομικού Τμήματος Νίκου Κυριαζή για τη ζωή της Αννας Σικελιανού. Στο αρχείο του μουσείου υπάρχει και ένα ακόμη βιβλίο επισκεπτών, της δεκαετίας του ΄80, που επίσης φέρει υπογραφές σημαντικών προσωπικοτήτων.
Το Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου χτίστηκε το 1909 με χρήματα που έδωσε ο έμπορος της Αλεξάνδρειας Αλέξιος Αθανασάκης, που καταγόταν από την Πορταριά Πηλίου. Εκτείνεται σε 870 τ.μ. και περιλαμβάνει 7 εκθεσιακούς χώρους.
Αφορμή για την κατασκευή και τη λειτουργία του ήταν η στέγαση των επιτύμβιων στηλών της Δημητριάδος, μιας πόλης του 3ου π.Χ. αι. που ιδρύθηκε από τον Μακεδόνα βασιλιά Δημήτριο Πολιορκητή. Οι ανασκαφές έγιναν από τον πρώτο έφορο αρχαιοτήτων του Βόλου, Απόστολο Αρβανιτόπουλο, το 1906 και αποκάλυψαν πλήθος ευρημάτων. Το 2004 εγκαινιάστηκε μια νέα πτέρυγα, σε άμεση επαφή με το παλιό κτίριο, το οποίο ανακαινίστηκε.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
ritzal@pegasus.gr
