Στον τόμο, ο οποίος στα ελληνικά θα είχε τον τίτλο «Η φωνή των ποιητών: Κ. Π. Καβάφης, Γιώργος Σεφέρης», ανθολογούνται ποιήματα των δύο κορυφαίων ελλήνων ποιητών του 20ού αιώνα σε δόκιμες μεταφράσεις τους στα αγγλικά, στα γαλλικά και στα γερμανικά. Η επιλογή των ποιημάτων, η εισαγωγή και οι σημειώσεις είναι του ποιητή, κριτικού και καθηγητή Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Νάσου Βαγενά.
Ο τόμος περιλαμβάνει συνολικά 29 ποιήματα του Καβάφη και 31 ποιήματα του Σεφέρη. Στις καβαφικές επιλογές, στα γνωστά στο διεθνές κοινό ποιήματα «Περιμένοντας τους Βαρβάρους» και «Ιθάκη» προστίθενται η «Σατραπεία», οι «Αλεξανδρινοί βασιλείς», το «Για τον Αμμόνη, που πέθανε 29 ετών στα 610», το «Επιτύμβιον Αντιόχου, βασιλέως Κομμαγηνής», το «Εν δήμω της Μικράς Ασίας», το «Τέμεθος, Αντιοχεύς, 400 μ.Χ.», το «Στα 200 π.Χ.» κ.ά.
Από την ποιητική παραγωγή του Σεφέρη έχουν επιλεγεί τα 24 ποιήματα του Μυθιστορήματος (1935), στα οποία προστίθενται ο «Τελευταίος σταθμός», ο «Βασιλιάς της Ασίνης», το «Επί ασπαλάθων» κ.ά.
Στην εισαγωγή του ο επιμελητής του τόμου εντάσσει το έργο των δύο ποιητών στο γραμματολογικό πλαίσιο της ελληνικής λογοτεχνίας, συνδέοντας τη νεοελληνική ποίηση του 20ού αιώνα με την παράδοση της αρχαίας ελληνικής και της μεσαιωνικής ποίησης αλλά και με τις ευρωπαϊκές λογοτεχνίες με τις οποίες συνομιλεί. Εξηγείται ο τρόπος με τον οποίο οι δύο ποιητές χρησιμοποιούν στο έργο τους τον μύθο και την Ιστορία και επισημαίνονται, με αναφορές σε συγκεκριμένα ποιήματα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός -η πεζολογική έκφραση, το πυκνό δραματικό στοιχείο, η ειρωνική ματιά και ο ιδιότυπος μοντερνισμός του Καβάφη, ο ελεύθερος στίχος, η συμβολοποίηση της πραγματικότητας και ο ελιοτικός μοντερνισμός του διπλωμάτη Σεφέρη- αλλά και ο διακειμενικός διάλογος των δύο ποιητών. Τα ποιήματα συνοδεύουν σύντομες σημειώσεις με γραμματολογικές και πραγματολογικές πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόησή τους.
Στην αγγλική έκδοση τα μεταφρασμένα ποιήματα των δύο ποιητών προέρχονται από τις εκδομένες μεταφράσεις των Έντμουντ Κίλι και Φίλιπ Σέραρντ. Για την έκδοση στα γαλλικά, χρησιμοποιήθηκε η μετάφραση του Καβάφη από τον γάλλο ποιητή Ντομινίκ Γκρανμόν και του Σεφέρη από τον Ζακ Λακαριέρ και την Εζερί Μαυράκη. Οι γερμανικές μεταφράσεις του Καβάφη είναι του Γιοργκ Σέφερ και του Σεφέρη του Χανς-Κρίστιαν Γκύντερ.
Η απόφαση για τη στενότερη γνωριμία των Ευρωπαίων με τη νεοελληνική λογοτεχνία μέσα από το έργο δύο ήδη γνωστών κορυφαίων ποιητών μας και όχι μέσω μιας πολυσυλλεκτικής ανθολογίας έγινε στο πλαίσιο του εορτασμού των 150 χρόνων από τη γέννηση και των 80 από τον θάνατο του Κ. Π. Καβάφη αλλά και των 50 χρόνων από την απονομή του βραβείου Νομπέλ στον Γιώργο Σεφέρη.
Πιο ουσιαστικά όμως από την επετειακή αφορμή είναι δύο κριτήρια που διαφαίνονται στην εισαγωγή του Νάσου Βαγενά: Αφενός, πρόκειται για δυο ποιητές πολίτες του κόσμου. Γεννήθηκαν έξω από την Ελλάδα, στην Αλεξάνδρεια ο Καβάφης, στη Σμύρνη ο Σεφέρης, και έζησαν ο πρώτος όλη τη ζωή του και ο δεύτερος το μεγαλύτερο μέρος της, λόγω επαγγέλματος, σε περιοχές του ευρύτερου ελληνισμού και στο εξωτερικό. Όπως ο ευρωπαίος πολίτης της εποχής μας, διατηρούν, από καταγωγή, την εθνική τους ταυτότητα και τον ελληνικό τους χαρακτήρα ενώ τοποθετούν, λόγω θέσης, το ενδιαφέρον τους για την Ελλάδα και τη μοίρα της σε μια ευρύτερη γεωπολιτική και ιστορική προοπτική. Αφετέρου, από λογοτεχνική σκοπιά, η επίδραση που άσκησαν στους συγχρόνους τους και στους μετά από αυτούς ποιητές ήταν καθοριστική για τη διαμόρφωση της ελληνικής ποίησης μετά το 1930.
Σε κάθε περίπτωση, επικαιρική ή εμπνευσμένη, η επιλογή των δύο ποιητών από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία καταλήγει σοφή, δελεάζοντας το ξένο κοινό με μια συνοπτική αλλά έγκυρη και ουσιαστική παρουσίαση του έργου των δύο ποιητών. Θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για μια σειρά μικρών τόμων με λογοτεχνικά ζεύγη (π.χ. Παπαδιαμάντης-Βιζυηνός, Σολωμός-Κάλβος, Παλαμάς-Σικελιανός, Καρυωτάκης-Ρίτσος, Σαχτούρης-Νάνος Βαλαωρίτης κ.ά.) με σκοπό τη συστηματική και μεθοδική παρουσίαση της ελληνικής λογοτεχνίας στην Ευρώπη ανεξάρτητα από εορτασμούς, επετείους και διπλωματικές αφορμές.
ΚΟΥΖΕΛΗ ΛΑΜΠΡΙΝΗ
