Της Λαμπριάνας Κυριακού
Σε περίοδο κρίσης, το θέατρο ίσως να επηρεάζεται περισσότερο απ όλες τις μορφές τέχνης. Το λέω αυτό γιατί το θεατρόφιλο κοινό δεν πάει εύκολα να δει μια παράσταση, αν δεν ξέρει ότι θα περάσει καλά. Εντούτοις το μόνο που χρειάζεται, είναι η ευαισθησία.
Πηγαίνοντας στην Πρεμιέρα της παράστασης «Ο Κύκλος με την Κιμωλία» είχα στο μυαλό μου, ότι θα έβλεπα μια αρκετά ευαίσθητη ιστορία που δεν θα μου άφηνε περιθώριο να αφεθώ στις δικές μου σκέψεις και σκοτούρες. Άλλωστε είναι αυτό που θέλει και ο μέσος θεατής. Η Προσπάθεια του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη να σκηνοθετήσει τον Κύκλο με την Κιμωλία, κρατώντας τη μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη και τη Μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, δεν μπορώ να πω ότι απέτυχε, έκανε μια καλή δουλειά, πρωτοτύπησε σε πολλές σκηνές, απλά δεν λογάριασε τον απλό θεατή, αυτόν που δεν κατανοεί σ όλο το βάθος του ένα συγγραφέα θεάτρου αλλά συγκινείται πιο αγνά και πιο αυθόρμητα από τους μυημένους θεατές. Θα μπορούσε να δώσει περισσότερη ευαισθησία σε αυτή την τρυφερή ιστορία μητρότητας. Ενώ η Μαρία Πρωτόπαππα, ερμηνευτικά είχε ξεπεράσει έτη φωτός τους συμπρωταγωνιστές της – χωρίς να συμπεριλαμβάνονται ο Δημήτρης Λιγνάδης και ο Αιμίλιος Χειλάκης ανάμέσα σε αυτούς – δεν φάνηκε καθ όλη τη διάρκεια του έργου το ψυχικό της δέσιμο με το παιδί. Απλά έτρεχε να σώσει ένα λούτρινο αρκουδάκι. Θα ήταν καλύτερα να υπάρχει στο θεατή η ψευδαίσθηση ενός μωρού, παρά ενός αρκούδου. Αν ξανασκεφτώ αυτό που είπε ο Μπρεχτ “Το κάθε τι πρέπει να ανήκει σ΄ εκείνον που είναι άξιος, τα παιδιά σε κείνους που με αγάπη και φροντίδα τα ανατρέφουν, τα αμάξια στους καλούς τους αμαξάδες, τα χωράφια στους καλούς τους γεωργούς που μέρα νύχτα με ιδρώτα και με μόχθο πασχίζουνε να δώσουνε γλυκούς καρπούς”. Είναι αυτό που υπήρχε στο έργο αλλά δεν το ένιωσα ποτέ.
Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης παρ όλα αυτά, αφήνει τα σκηνοθετικά του ίχνη, δίνοντας την υπόσχεση ότι με τις σκηνοθετικές του ικανότητες μπορεί να μας εκπλήξει ακόμα περισσότερο και στο μέλλον.
Ο «Κύκλος με την Κιμωλία» είναι μια τρυφερή ιστορία μητρότητας, αλλά και μια σαρκαστική κωμωδία πάνω στη δικαιοσύνη και στην εξουσία. Ένα έργο που ασκεί κριτική στους λειτουργούς των θεσμών, στους πολιτικούς, στους στρατιωτικούς, στους δικηγόρους, στους γιατρούς, στους ιερωμένους. Αυτό που λέμε « λαϊκό θέατρο». Ο Μπέρτολντ Μπρεχτ συνδυάζει τη σκληρή κριτική στην εξουσία με την ελπίδα του για τον άνθρωπο.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης, είχε το ρόλο του αφηγητή. Ρόλο κλειδί, γιατί είναι ο αφηγητής που καθοδηγεί το θεατή στο έργο, ακόμη και αν δεν γνωρίζει καλά την υπόθεση. Καθούμενος όμως σε αναπηρική καρέκλα, κάπου νομίζω παράλυσε ένα κομμάτι από την εκφραστικότητα του. ‘Ίσως χωρίς την αναπηρική καρέκλα να ήταν καλύτερα, αφού ακόμη δεν έχω καταλάβει τι συμβολίζει.
Ένας από τους ηθοποιούς που δεν πέρασε απαρατήρητος ήταν ο Κώστας Κορωναίος.
Σε γενικές γραμμές ο θεατής θα πρέπει να δει τον κύκλο με την Κιμωλία, γιατί κρατήθηκε ο λόγος του Οδυσσέα Ελύτη και η Μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, χωρίς βέβαια να έχει τη δύναμη να χαρακτηριστεί ιστορική παράσταση, όπως το 1957, όταν ο Κάρολος Κουν σύστησε στο ελληνικό κοινό τον πρωτοπόρο γερμανό δραματουργό. Είναι μια καλή δουλειά που στον μέσο θεατή θα επιδράσει αλλιώς. θα κρατήσω αυτό το κομμάτι του Δελτίου τύπου: Το έργο κυριαρχείται από το αντιπολεμικό πνεύμα του συγγραφέα, είναι μια αλληγορία, μια παραβολή “για τον πειρασμό της καλοσύνης”, σύμφωνα με τα λόγια του Μπρέχτ.
