Ανοδικές τάσεις στη χρήση διεγερτικών, νέων ψυχοδραστικών ουσιών, φαρμάκων χωρίς ιατρική σύσταση και κάνναβης, καταγράφει η φετινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα Ναρκωτικά, που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Επίσης, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι πολλά συνθετικά κανναβινοειδή είναι πολύ πιο τοξικά και ευθύνονται για μαζικές δηλητηριάσεις και θανάτους.
Η «έκσταση» αλλάζει και ξαναγίνεται «δημοφιλής» ανάμεσα στους νέους, ενώ διεγερτικές ουσίες σε ενέσιμη μορφή, γίνονται μόδα στο σεξ και αυξάνουν τον κίνδυνο μολύνσεων. Η έκθεση που παρουσιάστηκε στη Λισαβόνα, μας υπενθυμίζει, επίσης, ότι κάποια από τα προβλήματα του παρελθόντος εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα, όπως το πρόβλημα των οπιοειδών που επιδρά στη θνησιμότητα και τη νοσηρότητα των χρηστών.
Λερναία Ύδρα η αγορά ναρκωτικών στην Ευρώπη
Η ανάλυση της φετινής 21ης ετήσιας έκθεσης, αποτυπώνει την ικανότητα της αγοράς ναρκωτικών να ανακάμπτει. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η κάνναβη και οι διεγερτικές ουσίες, ακολουθούν πλέον ανοδικές τάσεις. Η μικρή αύξηση στη χρήση των πιο διαδεδομένων αυτών ουσίων είναι ξεκάθαρη από όλες τις πρόσφατες έρευνες. Όμως δεν είναι μόνο αυτό που ανησυχεί τις αρχές. Είναι και η διαπίστωση ότι η καθαρότητα και η δραστικότητα των περισσότερων παράνομων ουσιών είναι υψηλή ή αυξάνεται.
Παράλληλα, η αγορά ναρκωτικών, έχει γίνει πιο πολύπλοκη, καθώς οι καταναλωτές έχουν στη διάθεσή τους νέες ουσίες μαζί με τα καθιερωμένα ναρκωτικά. Μάλιστα, πολλοί χρήστες στρέφονται στα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς χωρίς έγκριση ή συνταγή γιατρού, ενώ η χρήση διαφορετικών ουσιών αποτελεί πλέον τον κανόνα για τους προβληματικούς χρήστες.
Την ίδια ώρα, το έργο των διωκτικών Αρχών δυσχεραίνεται,καθώς η παραγωγή κάνναβης, συνθετικών ναρκωτικών, ορισμένων οπιοειδών και νέων ψυχοδραστικών ουσιών γίνεται πλέον εντός Ευρώπης, κοντά στους καταναλωτές τους.
Εκατομμύρια Ευρωπαίοι εξακολουθούν να κάνουν χρήση κάνναβης καθημερινά
Η χρήση κάνναβης παραμένει μεγάλη πρόκληση, καθώς δεν δείχνει να μειώνεται, ενώ σε κάποιους πληθυσμούς ίσως και να αυξάνεται. Οι περισσότερες από τις χώρες που διαθέτουν πρόσφατες εκτιμήσεις, αναφέρουν αυξημένη χρήση της ουσίας.
Περίπου 1% των ενηλίκων στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι κάνουν χρήση κάνναβης καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά. Τα επίπεδα δραστικότητας τόσο της ρητίνης όσο και της φυτικής κάνναβης είναι υψηλά σε σύγκριση με το παρελθόν, γεγονός ανησυχητικό, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο του χρήστη για οξέα ή και χρόνια προβλήματα υγείας.
Σύμφωνα με νεώτερες εκτιμήσεις, η κάνναβη αντιπροσωπεύει σε αξία, το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς παράνομων ουσιών στην Ευρώπη. Η παραγωγή κάνναβης, εντός και εκτός Ευρώπης, αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για το οργανωμένο έγκλημα, ενώ τα αδικήματα που σχετίζονται με την κάνναβη, αντιπροσωπεύουν περίπου τα 3/4 του συνόλου των αδικημάτων που σχετίζονται με ναρκωτικά.
Επικίνδυνα τα συνθετικά κανναβινοειδή που προκαλούν μαζικές δηλητηριάσεις και θανάτους
Τα συνθετικά κανναβινοειδή αντιπροσωπεύουν πάνω από 60% των κατασχέσεων και από τις 98 νέες ουσίες που εντοπίστηκαν για πρώτη φορά το 2015, οι 25 ήταν συνθετικά κανναβινοειδή –ουσίες που επιδρούν στους ίδιους υποδοχείς του εγκεφάλου με την THC, μια από τις κύριες δραστικές ενώσεις που περιέχεται στη φυσική κάνναβη.
Πολλά συνθετικά κανναβινοειδή είναι πολύ πιο τοξικά, ενώ έχουν αναφερθεί μαζικές δηλητηριάσεις, ακόμη και θάνατοι.
Η επικινδυνότητα αυτών των ουσιών αναδεικνύεται και με μια προειδοποίηση που εξέδωσε το EMCDDA τον Φεβρουάριο του 2016 σχετικά με το συνθετικό κανναβινοειδές MDMB-CHMICA –μια ουσία που είχε συσχετιστεί με 13 θανάτους και 23 μη θανατηφόρες τοξικώσεις.
Η ουσία αυτή εντοπίστηκε σε περισσότερα από 20 διαφορετικά μείγματα καπνού, ενώ θάνατοι ή τοξικώσεις αναφέρθηκαν σε 8 χώρες, χωρίς να αποκλείεται να έχουν συμβεί και σε άλλες.
Οι νεαροί καταναλωτές μπορεί εν αγνοία τους να γίνονται ανθρώπινα πειραματόζωα για ουσίες που εγκυμονούν άγνωστους κινδύνους για την υγεία.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η συνθετική καθινόνη α-PVP, για την οποία διενεργήθηκε αξιολόγηση κινδύνου τον Νοέμβριο του 2015.
Πρόκειται για ένα ισχυρό ψυχοδιεγερτικό που συσχετίστηκε με σχεδόν 200 περιστατικά οξείας τοξίκωσης και πάνω από 100 θανάτους στην Ευρώπη.
Ανάκαμψη της διεγερτικής ουσίας MDMA γνωστής ως “Έκσταση”
Η επάνοδος της μεθιλενοδιοσιμετααμφεταμίνης ως δημοφιλές διεγερτικό μεταξύ των νέων χρηστών, φανερώνει κάποιες από τις νέες προκλήσεις που δημιουργεί η σύγχρονη αγορά ναρκωτικών. Η “Έκσταση” διατίθεται σε υψηλή περιεκτικότητα σε μορφή σκόνης, κρυσταλλική μορφή και δισκία με διάφορα λογότυπα, σε διάφορα χρώματα και σχήματα, ενώ υπάρχουν στοιχεία που τεκμηριώνουν ότι παράγεται κατά παραγγελία.
Οι παραγωγοί βελτιώνοντας την εικόνα της ουσίας, έπειτα από μια μακρά περίοδο κακής ποιότητας και νόθευσης που είχαν οδηγήσει σε μείωση της χρήσης της, την ξαναφέρνουν στη “μόδα” και η χρήση της, πέρα από τους καθιερωμένους χρήστες διεγερτικών , είναι συχνή και σε μια νέα γενιά νεαρών χρηστών.
Η κοκαίνη , οι αμφεταμίνες και η ενδοφλέβια χρήση τους για καλύτερο σεξ, αύξησε τις HIV μολύνσεις.
Σύμφωνα με την έκθεση, η μεγαλύτερη χρήση κοκαΐνης, γίνεται στις χώρες της δυτικής και της νότιας Ευρώπης,ενώ αυξημένη χρήση αμφεταμινών, καταγράφεται στις χώρες της Βόρειας και της Ανατολικής Ευρώπης.
Το ανησυχητικό στοιχείο που παρουσίαζεται στην έκθεση, δέν έχει να κάνει τόσο με την καθαρότητα των ουσιών αυτών, αλλά με την αύξηση της ενέσιμης χρήσης αμφεταμινών, η οποία συσχετίστηκε και με πρόσφατες επιδημικές εξάρσεις του ιού HIV σε ομάδες του πληθυσμού.
Η ενέσιμη χρήση διεγερτικών σε συνδυασμό με σεξουαλική συμπεριφορά υψηλού κινδύνου, δημιουργεί αυξανόμενη ανησυχία, στους επικεφαλείς του παρατηρητήριου για τα ναρκωτικά, καθώς το φαινόμενο είναι υπαρκτό, σε μικρές ομάδες ομοφυλόφιλων ανδρών, σε αρκετές πόλεις της Ευρώπης.
Αύξηση των θανάτων από υπερβολική δόση: η ηρωίνη παραμένει στο προσκήνιο
Η φετινή ανάλυση επισημαίνει επίσης την εκ νέου ανησυχητική αύξηση των θανάτων από υπερβολική δόση ηρωίνης και άλλων οπιοειδών. Με βάση τα στοιχεία, η ηρωίνη κατέχει εξέχουσα θέση στα περιστατικά θανατηφόρας υπερδοσολογίας και είναι η συχνότερα αναφερόμενη παράνομη ουσία στα επείγοντα περιστατικά, σύμφωνα με τη νέα έρευνα σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις.
Κάποιες χώρες, κυρίως στη Βόρεια Ευρώπη, στις οποίες παρατηρείται προβληματική χρήση οπιοειδών επί σειρά ετών, πρόσφατα ανέφεραν αύξηση του αριθμού των θανάτων που συνδέονται με χρήση οπιοειδών.
Επί του παρόντος, πάντως, δεν υπάρχουν στοιχεία τα οποία να τεκμηριώνουν αύξηση των νέων χρηστών ηρωίνης.
Σε κάποιες περιοχές της Ευρώπης, στους θανάτους από ναρκωτικά φαίνεται επίσης να συντελούν σημαντικά τα συνθετικά οπιοειδή και οι φαρμακευτικές ουσίες. Εκφράζονται ανησυχίες για την κατάχρηση βενζοδιαζεπινών και άλλων φαρμάκων που εκτρέπονται από τη θεραπεία ή προέρχονται από προμηθευτές χωρίς τη σχετική άδεια, όμως ο ρόλος που παίζουν οι ουσίες αυτές όσον αφορά τους θανάτους από υπερβολική δόση στην Ευρώπη δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητός.
Αισιοδοξία για τα φάρμακα που μειώνουν τη βλάβη από τη χρήση ναρκωτικών
Νέες θεραπείες έχουν σημαντικές δυνατότητες να αυξήσουν τα οφέλη για την υγεία των χρηστών. Όμως η πρόκληση είναι να μειωθούν οι φραγμοί για τη χορήγησή τους και να διασφαλιστούν επαρκείς πόροι για την κάλυψη των θεραπευτικών αναγκών. Στην έκθεση παρουσιάζονται δύο πεδία στα οποία καθιερώνονται νέες θεραπείες και καινοτόμοι τρόποι χορήγησής τους.
Για την αντιμετώπιση της υπερδοσολογίας, σε κάποιες χώρες της ΕΕ διατίθεται ήδη στους χρήστες οπιοειδών η φαρμακευτική ουσία ναλοξόνη, ώστε να μειωθούν οι θάνατοι από υπερβολική δόση. Υπάρχουν προοπτικές ευρύτερης υλοποίησης προγραμμάτων διάθεσης ναλοξόνης στους χρήστες στην Ευρώπη, με την ανάπτυξη σκευασμάτων ναλοξόνης που χορηγούνται από τη μύτη, όπως αυτό που εγκρίθηκε πρόσφατα και πωλείται στα φαρμακεία στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Επίσης, ήδη κυκλοφορούν νέα φάρμακα που δίνουν τη δυνατότητα αποτελεσματικότερης θεραπείας της λοίμωξης από τον ιό της ηπατίτιδας C σε ενεργούς χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, αλλά και σε όσους παρακολουθούν θεραπευτικά προγράμματα.
Νέες απειλές, αλλά και “ευκαιρίες” από τις διαδικτυακές αγορές ναρκωτικών
Μια νέα σημαντική πρόκληση, είναι η αντιμετώπιση του ρόλου του διαδικτύου ως μέσου επικοινωνίας και δυνητικής πηγής προμήθειας ναρκωτικών.
Η προμήθεια ουσιών, μέσω διαδικτύου μοιάζει να διογκώνεται, παρότι ξεκίνησε από χαμηλά επίπεδα. Σύμφωνα με τους ειδικούς η προσοχή εστιάζεται,στην απειλή που προκύπτει από τις αγορές ναρκωτικών στον λεγόμενο «βαθύ ιστό».
Η αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου,οι νέες τεχνολογίες πληρωμών, η καινοτομία στο πεδίο της κρυπτογράφησης και οι νέες δυνατότητες δημιουργίας διαδικτυακών αγορών, προβληματίζουν τους ειδικούς, που λένε οτι πολύ σύντομα ένα μεγάλο μέρος των ουσιών θα διακινούνται διαδυκτιακά.
Ωστόσο, όπως εξηγούν, το διαδύκτιο μπορεί να γίνει το μέσο για δράσεις πρόληψης, θεραπείας και μείωσης της βλάβης, οι οποίες συχνά υποτιμούνται. “Η μελλοντική ευρωπαϊκή πολιτική, θα πρέπει να “χτυπήσει” τη διάθεση των ναρκωτικών μέσω του διαδυκτίου, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο τον ίδιο τον ιστό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης” επισημαίνουν.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
