Ο “Οιδίπους Επι Κολωνώ” μάγεψε στην Επίδαυρο

9 Ιουλίου 2017
6:13 μμ

Της Λαμπριάνας Κυριακού

δεν τον σκότωσε ούτε κάποιος πυρφόρος κεραυνός θεού,
ούτε θαλάσσια θύελλα που ξέσπασε τότε εκείνη τη στιγμή
[…] τον άρπαξαν αόρατες πεδιάδες τον βρήκε θάνατος αφανής. [ΞΕΝΟΣ]

Παρασύροντας μαζί του όλα τα δείνα της μοίρας του, ο Οιδίποδας, εξαντλημένος και συμβιβασμένος με την εξαθλιωμένη φύση του, τυφλός πια, υποβασταζόμενος από την κόρη του Αντιγόνη, φτάνει κάπου μεταξύ Αθήνας και περιχώρων, να ξαποστάσει αιώνια στο ιερό χώρο των Ευμενίδων, ένα άλσος γεμάτο δάφνες και λιόδεντρα. Ικετεύει τους ντόπιους, τις θεές και τους βασιλιάδες Θησέα και Κρέων, να ταφεί.

Από το αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, άρχισε το ταξίδι της, η παράσταση «Οιδίπους Επι Κολωνώ» σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη. Ένα έργο που θα κάνει το γύρο της Ελλάδας, θυμίζοντας στο κοινό, τον δραματικό μύθο του Οιδίποδα.

Όσοι ανέβηκαν μέχρι το αργολικό θέατρο για να ακούσουν τον λόγο του Σοφοκλή, τον άκουσαν μέσα από την μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη και απόλαυσαν στους πρωταγωνιστικού ρόλους τους Κώστα Καζάκο – Οιδίποδα, Δημήτρη Λιγνάδη – Ξένος, Κόρα Καρβούνη – Αντογόνη, Τζέννυ Κόλλια – Ισμήνη, Δημήτρη Ήμελλο – Κρέων, Άρη Τρουπάκη – Θησέα και τον Δημήτρη Λάλο – Πολυνείκη.

Με την τραγωδία «Οιδίποδας Επι Κολωνώ» βρισκόμαστε μπροστά από ένα φιλοσοφικό θρησκευτικό έργο. Πόσο χρήσιμο είναι για τον θεατή, να μυείται στο αρχαίο δράμα, να συμμετέχει και να βιώνει την κορύφωση του δράματος και στο τέλος να φεύγει ικανοποιημένος για το αποτέλεσμα και το κοινό δεν δίστασε και τις δυο βραδιές να χαρίσει το πιο θερμό του χειροκρότημα.

Πόσο απλή ήταν η προσέγγιση του Σταύρου Τσακίρη, στην παραγωγή αυτή. Ολοκλήρωσε μια παράσταση, κομμένη ραμμένη στα μέτρα του απλού θεατή, αλλά εξευγενισμένη στο πρόσωπο του μυημένου. Ακόμα και τα δύσβατα σημεία του έργου, φρόντισε να δώσει πιο καθαρά το νόημα και δεν παρασύρθηκε από θεαματικούς ελιγμούς, αφήνοντας το κείμενο να μιλήσει και την μουσική να απαντήσει και να τονίσει τις σημαντικές αυτές στιγμές του Οιδίποδα αλλά και των άλλων προσώπων της τραγωδίας.

Η μουσική διάσταση που δίνει ο Μίνως Μάτσας στην παράσταση, με ήχους λυρικούς, σαν ύμνους επουράνιους, με τις φωνές των τεσσάρων ιεροψαλτών να συνοδεύουν, από την αρχή την παράσταση, μέχρι την κορύφωση της, είναι μια ευφυής καλλιτεχνική προσέγγιση. Ωστόσο μιλάμε για μια παράσταση θρησκευτικού μυστηρίου και η μουσική του κύριου Μάτσα, χωρίς να υπερβάλω, είναι επιβλητική και αφηγηματική, είναι η σύνδεση του θεϊκού με το ανθρώπινο, είναι ένα επιπρόσθετο θρησκευτικό στοιχείο.

Αν προσέξεις, δεν θα δεις άνθρωπο
που, όταν τον διώκει θεός, μπορεί
Να ξεφύγει {ΑΝΤΙΓΟΝΗ}

Σε μια εποχή που δεν έχουμε νέους ηθοποιούς, τόσο ικανούς, να μπορούν να επωμισθούν ρόλους κλασσικών, η Κόρα Καρβούνη με το ρόλο της Αντιγόνης, δίνει ένα δυνατό δείγμα ικανότητας, που αν δουλέψει καλά, θα μιλάμε πολύ περισσότερο στο μέλλον για την υποκριτική της, αφού έχει το θεϊκό φύσημα, έχει την κατάλληλη φωνή. Η Κόρα δεν είναι απλά άξια του ρόλου της Αντιγόνης, γνωρίζει πολύ καλά τις πτυχές του χαρακτήρα της, ξέρει το δράμα της. Βλέπουμε την Αντιγόνη, να μην διακατέχει την ανωτερότητα του θείου νόμου. Τα πάθη της είναι ριζωμένα στην ψυχή της, παραμένει αγέρωχη, δίπλα στον ετοιμοθάνατο πατέρα της.

[Ξένος: Τι ωφέλεια θα είχε από άνθρωπο που δεν βλέπει;
Οιδίπους: Όσα πούμε θα τα πούμε για να δει τα πάντα]

Ο Κώστας Καζάκος, σαν έτοιμος από καιρό ερμηνεύει μετά από χρόνια και πάλι Οιδίποδα. Έχει αυτό το βαρύ ανάστημα που όλοι νιώθουμε μέσα μας ότι χαρακτήριζε τον σεβάσμιο, ισχυρό Οιδίποδα. Δεν υπάρχουν λόγια για την ερμηνεία του κύριου Καζάκου, όπως δεν υπάρχουν λόγια για την ερμηνεία του Δημήτρη Λιγνάδη στο ρόλο του ξένου. Είναι δυο ηθοποιοί με θεατρικό κύρος που όταν αναλάβουν ένα ρόλο, τον αφομοιώνουν στο είναι τους. Είναι αναμφισβήτητα από τους καλύτερους ηθοποιούς της γενιάς τους, δοκιμασμένοι σε όλα τα είδη θεάτρου.

Στο ύφος του ρόλου του στάθηκε και ο Δημήτρης Ήμελλος, ένα μεγάλο συν της παράστασης.

Η Τζένη Κόλλια, ο Δημήτρης Λάλος, όπως ο Άρης Τρουπάκης δεν πέρασαν απαρατήρητοι από την σκηνή. Είναι και οι τρεις πολύ καλοί ηθοποιοί, και αυτό είδαμε!

Σήκω πάλι
Απ΄τα έδρανα και φύγε αμέσως απ΄την χώρα μας
Μην προσθέσεις στη χώρα μας μίασμα [ΧΟΡΟΣ]

Το σκηνικό του Κέννυ Μακ Λέλλαν, μου φάνηκε γυμνό και όχι λιτό. Κατανοητοί οι συμβολισμοί, αλλά Θα ήθελα το άλσος των Ευμενίδων που από μακριά αναγνώρισε την σημαντικότητα του ο Οιδίπους, να μην είχε απλά ένα δεντράκι εβδομήντα εκατοστών κάπου αριστερά της σκηνής. Βέβαια ο Κέννυ Μακ Λέλλαν, είναι ένας πολύ σημαντικός σκηνογράφος, με μια μεγαλοπρεπή πορεία στο χώρο του θεάτρου, που σίγουρα θα αντίκρουε αυτό το σκεπτικό, μιας και ο χώρος της Επιδαύρου πίσω από την σκηνή, είναι ένα ιερό άλσος από μόνο του. Ωστόσο μας έδωσε την κατάλληλη ατμόσφαιρα, έκανε ένα σκηνικό με αισθητική με γρήγορες εναλλαγές. Αυτό που θα μπορούσε να αντικατασταθεί με ένα ξύλινο μπαστούνι, είναι η πατερίτσα του Οιδίποδα. Ήταν μια αξιοπρεπέστατη δουλειά που θα κεντρίσει το ενδιαφέρον όλων των θεατών ανεξαρτήτου ηλικίας.

Κλείνοντας θα χρησιμοποιήσω το κείμενο του Σοπενάουερ – το οποίο ακούμε στην αρχή της παράστασης – που εκφράζει απόλυτα το νόημα της εν λόγο τραγωδίας: «Δεν υπάρχει κάτι σταθερό στην ασταθή ζωή· ούτε ατέλειωτος πόνος, ούτε αιώνια ευχαρίστηση, ούτε εντύπωση που ν’ αντέχει, ούτε ενθουσιασμός που να μην ξεθυμαίνει, ούτε υψηλή ιδέα που να στέκει ακλόνητη σαν κανόνας σ’ ολόκληρη την ύπαρξη.