Η εκδίκηση, οργή, βία: Οι πολυάριθμες αρχές της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας είναι γνωστές στον Ιλιάδα. Το μνημειώδες αυτό έργο του Ομήρου για την κατοχή της Τροίας μεταφράστηκε και πάλι στα γερμανικά.
Πώς μπορεί να προσδώσει κανείς νέα ζωή σε ένα λογοτεχνικό έργο ηλικίας 2.700 χρόνων; Το ερώτημα αυτό τάνισε πάντοτε όσους αποφάσισαν να μεταφράσουν τον Ιλιάδα στα γερμανικά. Το αρχαίο αυτό έπος για τον Τρωικό Πόλεμο, που μαζί με την Οδύσσεια αποτελούν μέρος των μεγαλύτερων θεματικών θησαυρών της Ευρώπης, μεταφράστηκε για πολλοστή φορά στη γερμανική γλώσσα από τον Έλληνα κλασσικό λογοτέχνη Κερτ Στάινμαν.
Αξίζει να θυμηθεί κανείς ότι τόσο η Ηλιάδα όσο και ο ποιητής που συνέθεσε παραμένουν κατά κάποιον τρόπο στο χώρο του μυστηρίου. Οι αντιδράσεις για το αν ο Ομήρος ήταν πραγματικό πρόσωπο συνεχίζονται εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Όπως και αν η ποιητική εργασία που φέρει την υπογραφή προέρχεται από το γραφικό της ή αν είναι το αποτέλεσμα της εργασίας περισσότερων συγγραφέων. Το ίδιο δεν συμβαίνει και με την Τροία; Το θέατρο του Τρωικού Πολέμου ήταν στην πραγματικότητα η αρχαία πολιτεία που έφερε κάποτε στο φως ο Γερμανός αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν; Και τελικά: ο πόλεμος αυτός έγινε ποτέ πραγματικά; Οι ομηρικές σπουδές έχουν δώσει πολλά και αντικρουόμενες απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά.
Πάντως η μετάφραση του Στάινμαν φέρει κατ ‘αρχήν το κείμενο και πάλι κοντά στον αναγνώστη, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για φαντασόπωμα ή έχει πραγματικά ιστορικό υπόβαθρο. Το σίγουρο είναι ότι η Ιλιάδα έχει επηρεάσει την ιστορία και την φιλοσοφία, τη φιλολογία και την τέχνη της Δύσης όσο ελάχιστα άλλα έργα. Ακόμα και το Χόλιγουντ ανέπτυξε το 2004 στην Ιλιάδα ένα σύγχρονο μνημείο με την υπερπαραγωγή της Τροίας. Ποιος δεν θυμάται την ωραία Ελένη στην αγκαλιά του ξένου πρίγκιπα Πάρι, ποιος δεν θυμάται τα τραγικά εκείνα τα τελευταία πενήντα μέρα της δεκαετίας του θριάμβου της Τροίας, τον αιματοκυκλισμό των ηρώων και την συμμετοχή κάθε τόσο των Ολυμπιονικών θεών;
Σε μια νέα γερμανική μετάφραση, η οποία δείχνει αν όχι λιγότερο από την ύπαρξη κοινού κοινού στο γερμανόφωνο χώρο, ο Στάινμαν προσπαθεί να παραμείνει κοντά στο ελληνικό πρωτότυπο και να επιτύχει μια ποιητική ροή του κειμένου στα γερμανικά. Παραμένει τόσο πιστός στην παράδοση του Γιόχαν Χειίνριχ Φος, του οποίου η έμμεση μετάφραση του Ιλιάδα το 1793 θεωρείται στο είδος του κλασική. Αν όμως στο μεταξύ η γλώσσα του Φω ακούγεται λίγο παλιομοδίτικη, η γλώσσα του Στάινμαν είναι πιο κοντά στα μάτια μας. Ο ίδιος ο Στάινμαν, που χρειάστηκε εννέα χρόνια για να ολοκληρωθεί το έργο του, καθιστά σαφές ότι η μορφολογία και το περιεχόμενό του στη χριστιανική εποχή είναι άρρηκτα συνδεδεμένα και γι ‘αυτό διατηρεί τα εκατόμετρα απορρίπτοντας μια πεζολογική απόδοση.
