Του Θέμη Δημητρακόπουλου συγγραφέα,πολιτικού επιστήμονα.
Η δημόσια παραδοχή, προς τιμήν του, του Παύλου Τσίμα ότι ήταν ατυχής ο τρόπος που έβαλε πλάι πλάι στην ίδια φράση το γιαούρτι με το μαχαίρι, τον προπηλακισμό με τον φόνο, επιμένοντας φυσικά στην ουσία της άποψής του όπως έχει κάθε δικαίωμα, μου δίνει την αφορμή να πω δυο λόγια για το θέμα της βίας – και πιο συγκεκριμένα της πολιτικής βίας..
Και να ξεκαθαρίσω πως η όλη συζήτηση αφορά τη βία σε καθεστώς ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.
Πραγματικής, προφανώς, και όχι προσχηματικής, όπως πχ στην Τουρκία του Ερντογάν.
Γιατί αυτή η βία είναι που κρίνεται απαράδεκτη, σε όποιον βαθμό και από όπου κι αν προέρχεται.
Γιατί στη Δημοκρατία, το όπλο του πολίτη είναι η κριτική, η ελεύθερα και δημόσια διατυπωμένη γνώμη, χωρίς καμιά λογοκρισία πλην των ορίων που θέτει η ηθική και η ευπρέπεια – και βέβαια, και πάνω απ’ όλα, η ψήφος σε ελεύθερες εκλογές.
Τον πολιτικό αντίπαλο δεν τον μαυρίζεις στο ξύλο – τον μαυρίζεις με την ψήφο σου.
Όμως τη βία που αντιτίθεται σε δικτατορικά, κατοχικά, ολοκληρωτικά, ανελεύθερα καθεστώτα ένας δημοκρατικός, ελεύθερα και προοδευτικά σκεπτόμενος πολίτης όχι μόνο δεν την αποκηρύσσει αλλά αντιθέτως την ασπάζεται.
Τη βία της Γαλλικής Επανάστασης κατά της αυθαίρετης βασιλικής εξουσίας, τη βία της Αμερικανικής Επανάστασης κατά της αγγλικής κυριαρχίας, τη βία των επαναστατών του 1821 κατά των Οθωμανών κατακτητών, της Οκτωβριανής Επανάστασης κατά της τυραννικής τσαρικής εξουσίας, τη βία των Ελλήνων ανταρτών κατά της ναζιστικής κατοχής, τη βία των δημοκρατικών πολιτών κατά της απριλιανής χούντας, τη δημοκρατική βία της Άνοιξης της Πράγας κατά των σοβιετικών τανκς, τη βία των ανταρτών της Κούβας κατά του διεφθαρμένου καθεστώτος Μπατίστα που ανέτρεψε ο Φιντέλ και οι αποφασισμένοι οπαδοί του, τη βία των Ιρλανδών μαχητών του IRA και των αντίστοιχων Κυπρίων της ΕΟΚΑ κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας.
Κι ακόμη υπάρχει η βία του Μάη ’68, η ακτιβιστική βία του αντιπολεμικού κινήματος την εποχή του πολέμου στο Βιετνάμ, η βία της απανταχού νεολαίας που νιώθει να καταπιέζεται, να συμπιέζεται, να αναιρούνται οι ελευθερίες και οι αξίες της, να ποδηγετείται η ζωή της, την ώρα που η επιθυμία των νέων να αλλάξουν αυτό τον κόσμο είναι υπέρτερη κάθε καθεστωτικής, συντηρητικής και αντιδραστικής αντίληψης.
Αλλά και η ”βία” των ακτιβιστών της Greenpeace όταν επιτίθενται στα φαλαινοθηρικά και στις εγκαταστάσεις εξόρυξης πετρελαίου στην Αρκτική.
Κι ακόμη ας σκεφτούμε την προτροπή στην απελευθερωτική βία των μεγάλων μας ποιητών και οραματιστών, του Ρήγα Φεραίου, του Κάλβου (θέλει αρετήν και τόλμη η ελευθερία), του Σολωμού (σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή), κι ακόμη των ριζίτικων (να κάνω μάνες δίχως γιους) και των δημοτικών τραγουδιών.
Τίποτα λοιπόν δεν είναι άσπρο μαύρο. Ούτε η βία, προφανώς.
Και βέβαια υπάρχει νομιμοποιημένη, από την κοινωνία και την Ιστορία, βία.
Όμως σε μια ελεύθερη, γνήσια Δημοκρατία, κάθε είδους βία είναι απορριπτέα, επικίνδυνη έως αποκρουστική.
Γιατί αυτού του είδους η βία στην ουσία της αντιμάχεται και ακυρώνει την ίδια την ουσία της Δημοκρατίας:
τη συναίνεση της κοινωνίας να λύνει τις διαφορές της με νόμιμο, ειρηνικό, ελεύθερο και αποδεκτό από όλους τρόπο.
Να ξέρουμε λοιπόν για ποιο πράγμα μιλάμε, κάθε φορά
Θέμης Δημητρακόπουλος
συγγραφέας, πολιτικός επιστήμονας
