Η φωτογραφία του φιγουράρει στις περισσότερες αφίσες του Κόμματος των Εργαζομένων (PT), το όνομά του είναι σε όλα τα στόματα και η παρακαταθήκη του μονοπωλεί όλες τις συζητήσεις. Ωστόσο, ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα είναι ο μεγάλος απών.
O φυλακισμένος για διαφθορά Λούλα έρχεται πρώτος στις δημοσκοπήσεις για τις προεδρικές εκλογές του Οκτωβρίου. ‘Ομως, αργά χθες τη νύχτα το Aνώτατο Eκλογοδικείο της Βραζιλίας απεφάνθη ότι ο 72χρονος πρώην αρχηγός του κράτους δεν μπορεί να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία στις εκλογές αυτές, των οποίων ήταν το μεγάλο φαβορί παρά τον εγκλεισμό του ήδη από τον Απρίλιο. ‘Υστερα από συζητήσεις οκτώ ωρών, οι δικαστές ακύρωσαν με συντριπτική πλειοψηφία (6 έναντι 1) την υποψηφιότητά του.
Έπειτα από μήνες εικασιών, η μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής βλέπει τα πράγματα λίγο πιο ξεκάθαρα σε σχέση με τις πιο απρόβλεπτες εκλογές της πρόσφατης ιστορίας της, παρότι προσφυγές είναι δυνατόν να ασκηθούν και η κατάσταση να παραμείνει αμφίρροπη.
Πρώτος στις δημοσκοπήσεις για τις προεδρικές εκλογές της 7ης Οκτωβρίου, (ο δεύτερος γύρος είναι στις 28 Οκτωβρίου) ο πρώην πρόεδρος (από το 2003 έως το 2010) κρίθηκε μη εκλέξιμος σύμφωνα με τον νόμο “ficha limpa”, που αναφέρεται στο λευκό ποινικό μητρώο και προβλέπει ένας καταδικασθείς σε δεύτερο βαθμό –όπως είναι η περίπτωση του Λούλα– δεν έχει δικαίωμα να εκλεγεί σε αιρετό αξίωμα για τουλάχιστον οκτώ χρόνια. Ωστόσο οι ψηφοφόροι δείχνουν ν΄αψηφούν τον νόμο και να προκρίνουν τον πρώην μεταλλωρύχο.
Μόλις ανακοινώθηκε η απόφαση του εκλογοδικείου, το PT του Λούλα κατέστησε σαφές ότι θα αγωνιστεί “με όλα τα μέσα” ώστε το ίνδαλμα της αριστεράς να μπορεί να είναι υποψήφιο. “Θα εξαντλήσουμε όλα τα ένδικα μέσα ενώπιον των δικαστηρίων, έτσι ώστε να αναγνωριστούν τα πολιτικά δικαιώματα του Λούλα. Θα τον υπερασπιστούμε στους δρόμους, με τον λαό, επειδή είναι ο υποψήφιος της ελπίδας”, τονίζει.
Ελάχιστοι ήταν αυτοί, στην αριστερά ή στη δεξιά, που φαντάζονταν μια ευνοϊκή απάντηση. Το αποτέλεσμα ήταν ευρέως αναμενόμενο. Ωστόσο η ψήφος του δικαστή ‘Εντσον Φατσίν, ο οποίος ήταν ο δεύτερος που μίλησε, επέτεινε στιγμιαία την αγωνία. Ο δικαστής στηρίχθηκε σε πρόσφατη σύσταση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών για να υποστηρίξει “το σεβασμό του δικαιώματος του Λούλα να θέσει υποψηφιότητα” έως ότου εξεταστούν όλες οι προσφυγές. Ένα επιχείρημα που επικαλείται επίσης το PT στην ανακοίνωσή του.
Ο πρώην δικαστής του Ανωτάτου Εκλογοδικείου Ενρίκε Νέβες ντα Σίλβα εξήγησε ότι όποια κι αν είναι η απόφαση, είναι δυνατή η άσκηση τακτικού ένδικου μέσου κυρίως ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Η απόφαση του εκλογοδικείου προηγήθηκε λίγων ωρών πριν αρχίσει σήμερα, Σάββατο η μετάδοση των πρώτων τηλεοπτικών προεκλογικών σποτ.
Μόλις χθες, το ΡΤ συμπεριέλαβε πολλές φωτογραφίες του πρώην προέδρου στα σποτ των τοπικών υποψηφίων για θέσεις γερουσιαστών και κυβερνητών, που έχουν οριστεί επίσης στις 7 Οκτωβρίου. Οι εικόνες παρουσιάζουν κυρίως αποσπάσματα από την τελευταία ομιλία του Λούλα πριν αυτός παραδοθεί στις αρχές για να εκτίσει τη δωδεκαετή ποινή του στη φυλακή της Κουριτίμπα, στη νότια Βραζιλία.
Μέσα σε δύο μήνες, ο Λούλα κέρδισε εννέα μονάδες στις δημοσκοπήσεις
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Datafolha που δόθηκε στη δημοσιότητα στα τέλη Αυγούστου, ο Λούλα ελάμβανε το 39% των ψήφων, αφήνοντας πολύ πίσω τον Ζαΐρ Μπολσονάρο, προσωπικότητα της άκρας δεξιάς, που συγκέντρωνε ποσοστό 19%, και την Μαρίνα Σίλβα, εκπρόσωπο της οικολογικής συνείδησης με 8%. Μέσα σε δύο μήνες ο Λούλα ενισχύθηκε κατά εννέα μονάδες, χωρίς να κάνει βήμα έξω από το κελί του, επίδοση που προκάλεσε έκπληξη ακόμη και στα στελέχη του κόμματός του.
“Ο Λούλα είναι δημοφιλής στη βορειοανατολική Βραζιλία, που κατά παράδοση είναι πιστή στο ΡΤ, αλλά και στον νότο. Κυρίως, προσελκύει τη νεολαία, αυτούς που ήταν δεν ήταν 10 χρονών όταν ανήλθε στην εξουσία”, σχολιάζει στενός του συνεργάτης.
Κλεισμένος μέσα σε ένα κελί μερικών τετραγωνικών μέτρων στην Κουριτίμπα όπου εκτίει την ποινή του, ο βετεράνος πολιτικός και υποψήφιος του κόμματός του για την προεδρία της χώρας ζει την προεκλογική εκστρατεία δια πληρεξουσίου, μπροστά από τον τηλεοπτικό του δέκτη.
Στους δικηγόρους του, κάθε Δευτέρα και Παρασκευή υπαγορεύει τα μηνύματα που θα αναρτηθούν εξ ονόματός του στο Twitter και επιβλέπει στενά τα βήματα του «πουλέν» του, του Φερνάντο Χαντάντ, πρώην δημάρχου του Σάο Πάολο, ο οποίος ταξιδεύει σε όλη τη χώρα για να εκλεγεί ο μέντοράς του, υποψήφιος φάντασμα.
Ο πρώην μεταλλωρύχος κατηγορείται ότι έλαβε ένα διαμέρισμα στην παραλία από κατασκευαστική εταιρεία σε αντάλλαγμα για την ευνοϊκή στάση του στην ανάθεση δημοσίων συμβάσεων. Είναι επίσης στο στόχαστρο άλλων πέντε διαδικασιών, όμως ο ίδιος αρνείται κατηγορηματικά όλες τις κατηγορίες και δηλώνει θύμα μιας πολιτικής συνωμοσίας που έχει στόχο να τον εμποδίσει να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία.
Η υπεράσπισή του θεωρεί ότι ο Λούλα δεν μπορεί να εμποδιστεί να θέσει υποψηφιότητα στο βαθμό που οι προσφυγές κατά της καταδίκης του δεν έχουν ακόμη εξεταστεί από ανώτερα δικαστικά όργανα.
Βάσει της ετυμηγορίας που αποκλείει τον Λούλα από τους υποψηφίους, το ΡΤ θα πρέπει να επιλέξει υποψήφιό του τον Φερνάντο Χαντάντ. Ο εισηγητής του Ανωτάτου Εκλογοδικείου συνέστησε χθες ο προεδρικός υποψήφιος του κόμματος να επιλεγεί εντός 10 ημερών.
Το ΡΤ δεν θεωρεί ότι ο ηγέτης του τίθεται εκτός παιχνιδιού. Σήμερα απηύθυνε μέσω Tweeter έκκληση προς όλους τους υποστηρικτές του Λούλα να στηρίξουν την υποψηφιότητά του υπό το hashtag #LulaNasUrnasTSE (Ο Λούλα στις κάλπες/Ανώτατο Εκλογικό Δικαστήριο), το οποίο έγινε γρήγορα viral.
Ωστόσο, σε μια ιδιαίτερα πολωμένη Βραζιλία, αυτή η εκστρατεία γρήγορα μετατράπηκε σε πόλεμο μηνυμάτων στο Twitter μεταξύ αυτών που τάσσονται υπέρ του Λούλα και κατά του υπό το hashtag #LulaInelegivel (Λούλα μη εκλέξιμος).
