Το πρώτο μέρος της τριλογίας της Ορέστειας του Αισχύλου «Αγαμέμνονας», άρχισε πριν ο ήλιος καλά – καλά γύρει του βουνού, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Η προσέλευση του κόσμου, ικανοποιητική. Δέκα χιλιάδες θεατές και τις δυο μέρες, έσπευσαν να δουν την μοναδική σωζόμενη τριλογία του Αισχύλου. Σημαντικός ο αριθμός των θεατών, αν και πολλά διαζώματα του θεάτρου ήταν άδεια. Η τετράωρη παράσταση για τους μυημένους της αρχαίας τραγωδίας ήταν ευλογία, για άλλους όμως, ίσως ήταν η αιτία που δεν ήρθαν να παρακολουθήσουν το πολυτιμότερο κειμήλιο της αρχαίας ελληνικής ποίησης. Και θα θυμίσω αυτό που αναφέρει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος στο κείμενο του «Τα ‘Ορια του Μέτρου» που βρίσκεται στο πρόγραμμα που έχει εκδώσει ειδικά το Εθνικό για την παράσταση, «Η Ορέστεια είναι η Παλαιά Διαθήκη της Ελληνικής Θεολογίας. Και όλα τα ανθρώπινα κείμενα είναι θεολογικά».
Στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, το Εθνικό Θέατρο φέτος, ανέθεσε την «Ορέστεια» σε τρεις γυναίκες σκηνοθέτες που μπορεί να έχουν την εμπειρία της ξένης δραματουργίας, ωστόσο, έκαναν το σκηνοθετικό τους ντεμπούτο στο δικό μας αρχαίο δράμα. Η Ιώ Βουλγαράκη σκηνοθέτησε τον Αγαμέμνονα, η Λίλλυ Μελεμέ τους Χοηφόρους και η Γεωργία Μαυραγάνη τις Ευμενίδες.
Τρεις τραγωδίες που έχουν κοινό άξονα τη μετάφραση του Κ.Χ. Μύρη, τα Σκηνικά του Πάρη Μέξη και τους φωτισμούς του Λευτέρη Παυλόπουλου. Τρεις παραστάσεις που διέθεταν, οργάνωση, ενότητα, και ρυθμό, αλλά ήταν τρεις ετερόκλητες προσεγγίσεις. Στον «Αγαμέμνονα» και λίγο στους «Χοηφόρους» μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι σε κάποια σημεία συρρίκνωναν την οντότητα σημαντικών προσώπων της τραγωδίας. Και για να σημειώσω ακόμα κάτι που έχει σημασία για το θεατή, παρακολουθήσαμε ερμηνείες που δεν μπορούσαν να επιβληθούν στην μαγική ηχώ της Επιδαύρου. Χάνονταν οι λέξεις από τα στόματα των ηθοποιών πριν ακόμα καλά – καλά φτάσουν στ΄αυτιά μας.
Οι «Ευμενίδες» της Γεωργίας Μαυραγάνη, μπορεί να αδικήθηκαν από την μεγάλη διάρκεια της τριλογίας και το κοινό να δυσανασχέτησε στο τέλος, ωστόσο ήταν από τις τρεις η πιο ώριμη να στείλει μια ολοκληρωμένη εικόνα της ιστορίας στο θεατή. Αν και είναι η πρώτη τους απόπειρα, δεν προχώρησαν σε σκηνοθετικά πειράματα, αλλά μας έδειξαν οι τρεις κυρίες ότι είναι προικισμένες, με καλλιτεχνικές αξίες. Έδωσαν ένα καλό εαυτό, προσπαθώντας να αγγίξουν μια σκηνοθετική παράδοση που δεν ξέρω αν είχαμε ποτέ. Αν στα μελλοντικά τους σχέδια δώσουν έμφαση στη σκηνική τέχνη του αρχαίου θεάτρου, πιστεύω, ότι θα έχουν να μας δείξουν πολλά περισσότερα.
Η τριλογία του Αισχύλου, θα παρουσιαστεί ολόκληρη την 1η Σεπτεμβρίου στο Φεστιβάλ Αισχύλεια στην Ελευσίνα. Ενώ από 12 Ιουλίου, η «Ορέστεια» θα ξεκινήσει μια μίνι περιοδεία χωρισμένη πια σε δυο μέρη. Θα παίζεται ο «Αγαμέμνων» τη μια μέρα, και την άλλη στο ίδιο θέατρο, οι Χοηφόροι με τις Ευμενίδες.
• 12 Ιουλίου, Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης Αγαμέμνων
• 13 Ιουλίου, Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης Χοηφόροι, Ευμενίδες
• 2 Αυγούστου, Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων Αγαμέμνων
• 3 Αυγούστου, Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων Χοηφόροι, Ευμενίδες
• 26 Αυγούστου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους Αγαμέμνων
• 27 Αυγούστου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους Χοηφόροι, Ευμενίδες
• 20 Σεπτεμβρίου, Βύρωνα, Θέατρο Βράχων Αγαμέμνων
• 21 Σεπτεμβρίου, Βύρωνα, Θέατρο Βράχων Χοηφόροι, Ευμενίδες
Ταυτότητα παραστάσεων:
Αγαμέμνων – σκηνοθεσία Ιω Βουλγαράκη
«Η Ύβρις η παλαιά το συνηθίζει να γεννά τη νέα Ύβριν. Αργά ή γρήγορα την πεπρωμένη μέρα θα γεννηθεί.»
Ο δολοφονία του Αγαμέμνονα(Αργύρη Ξάφη) από την Κλυταιμνήστρα(Εύη Σαουλίδου) και τον Αίγισθο(Αλέξανδρο Λογοθέτη), είναι η συνέχεια μια φονικής αρχής που δε θα κλείσει στην τραγωδία αυτή. Ο βασιλιάς των Μυκηνών κουβαλάει πάνω του μια προγονική κατάρα που θα κληροδοτήσει στους απόγονους του, για να τη δούμε να ολοκληρώνεται στο κλείσιμο της τριλογίας. Ο χορός των γερόντων έχει δυναμική παρουσία στο έργο αυτό, όσο σε κανένα άλλο έργο της αρχαίας δραματικής ποίησης. Ο χορός αντιμετωπίζει την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο, με φραστικές διατυπώσεις που ξεπερνούν το συνηθισμένο ήθος των χορών της τραγωδίας.
Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής – Κοστούμια: Πάρις Μέξης – Κίνηση: Μαρία Σμαγιέβιτς (Maria Smaevich) – Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Διανομή
Κήρυκας: Δημήτρης Γεωργιάδης – Στέλιος Ιακωβίδης: Φρουρός – Δέσποινα Κούρτη: Κασσάνδρα
Χορός ανδρών
Θανάσης Βλαβιανός, Πάρις Θωμόπουλος, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Νίκος Καρδώνης, Κωστής Κορωναίος, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Νταλιάνης, Θέμης Πάνου, Στρατής Πανούριος
{youtube}krtdygF5bHI{/youtube}
Χοηφόροι – σκηνοθεσία Λιλλύ ΜελεμέΟΡΕΣΤΗΣ: Έχεις εμπρός σου αυτούς που από καιρόν ευχόσουν. Όπως και στον «Αγαμέμνων» έτσι και στους «Χοηφόρους», η τραγωδία, αρχίζει με μια επιστροφή και τελειώνει με δυο φόνους. Ο χορός των αιχμάλωτων γυναικών της Τροίας, οδεύει μπροστά δίνοντας το μήνυμα για το κακό που έπεται. Τονίζοντας επίσης, ότι η θεϊκή δίκη, αργά η γρήγορα δεν αφήνει τίποτα ατιμώρητο. Επακολουθεί η σκηνή της αναγνώρισης της Ηλέκτρας (Μαρία Κίτσου) και του Ορέστη (Γιάννης Νιάρρος) αλλά και η αρχή της αναπόφευκτης πράξης της εκδίκησης. Τα δυο αδέλφια ετοιμάζονται να σκοτώσουν την μητέρα τους, για να εκδικηθούν για το θάνατο του πατέρα τους. Έτσι η Κλυταιμνήστρα(Φιλαρέτη Κομνηυνού) μάταια προσπαθεί να αποφύγει τη μοίρα της και οδεύει προς το θάνατο. Στις «Χοηφόρες» ο χορός είναι στο πλευρό του Ορέστη και της Ηλέκτρας και εκφράζει την απέχθειά του για τα θύματα. Ο Ορέστης δεν ξεκαθαρίζει ό,τι τον ενδιαφέρει με το φονικό κι αντίθετα, αντί να βγει στο φως, τυλίγεται σε σκοτάδι κυνηγημένος από τις αόρατες Ερινύες, που θα καταστήσουν την ύπαρξή τους ορατή στο τρίτο μέρος της τριλογίας της «Ορέστειας» που είναι οι Ευμενίδες.. Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος Χορογραφία – Σχεδιασμός κίνησης: Μόνικα Έλενα Κολοκοτρώνη Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου Βοηθός σκηνοθέτη: Μάγδα Κόρπη Β΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριτίνα Αστρά Διανομή: Βασίλης Καραμπούλας: Οικέτης – Μαρία Κίτσου: Ηλέκτρα – Φιλαρέτη Κομνηνού: Κλυταιμνήστρα Γιάννης Νιάρρος: Ορέστης – Αγορίτσα Οικονόμου:Τροφός – Γιώργος Στάμος: Πυλάδης – Γιώργος Χρυσοστόμου: Αίγισθος Χορός Νατάσα Εξηνταβελώνη, Σοφία Κουλέρα, Νεφέλη Μαϊστράλη, Μαρία Μηνά, Νάνσυ Μπούκλη, Αρετή Τίλη, Ιώβη Φραγκάτου, Χριστίνα Χριστοδούλου. |
Ευμενίδες – Σκηνοθεσία: Γεωργία Μαυραγάνη
O Oρέστης είναι στους Δελφούς καταδιωκόμενος από τις Ερινύες. Είναι ικέτης στο ιερό του Απόλλωνα ζητώντας την προστασία του θεού. Ακολουθώντας τις συμβουλές του έρχεται στην Αθήνα όπου προσπέφτει ικέτης στο άγαλμα της Αθηνάς. Οι εξαγριωμένες Ερινύες παρακινημένες από το φάντασμα της Κλυταιμνήστρας τον ακολουθούν. Η λύση θα δοθεί στον Άρειο Πάγο, το δικαστήριο των Αθηνών. Ο Χορός των Ερινυών και ο Ορέστης θα υπερασπιστούν τα πιστεύω τους. Η ισοψηφία που προκύπτει με την ψήφο της Αθηνάς κηρύσσει αθώο τον Ορέστη ο οποίος εξυμνεί την Πόλη των Αθηνών και διακηρύσσει ότι στο εξής συμμαχία ακατάλυτη θα δένει την πατρίδα του με την Αθήνα. Η Αθηνά καθιερώνει τιμές για τις Ερινύες και τις ανακηρύσσει αγαθοποιές θεότητες, δηλαδή Ευμενίδες.
Η τριλογία κλείνει τον κύκλο της με την αποκατάσταση της ισορροπίας, μέσα σε μια ατμόσφαιρα συμφιλίωσης, σε μια τραγική σύγκρουση που ο άνθρωπος δεν μπορεί να δώσει λύση. Η κρίση αυτή έρχεται λίγο μετά το 462 όταν με τη μεταβολή του πολιτεύματος είχε μεταφερθεί στον Άρειο Πάγιο η δικαιοπραξία των φονικών υποθέσεων.
Σύμβουλος Δραματουργίας: Δημοσθένης Παπαμάρκος
Κοστούμια: Άρτεμις Φλέσσα
Επιμέλεια κίνησης: Αλεξία Νικολάου
Μουσικός σχεδιασμός: Χάρης Νείλας
Βοηθός σκηνοθέτη: Ράνια Κελαϊδίτη
Βοηθός σκηνοθέτη, σκηνογράφου και ενδυματολόγου: Λίλη Κυριλή
Διανομή
Ναζίκ Αϊδινιάν, Μιχάλης Βαλάσογλου, Στέλλα Βογιατζάκη, Κατερίνα Καραδήμα, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Εμμανουέλα Μαγκώνη, Νίκος Μάνεσης, Παναγιώτης Παναγόπουλος, Αγγελική Παπαθεμελή, Μαριάμ Ρουχάτζε, Τζωρτζίνα Τάτση
