Η Κατερίνα Αγγελάκη- Ρουκ, ανήκει στη γενιά της Αμφισβήτησης
Γράφει η Δέποινα Μακρινού
« Στέρεψε και των δακρύων μου η πηγή”.
Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος.
Μια θα ‘ναι η Νίκη:
αν πιστέψουμε, αν γίνουμε, αν πορευτούμε.
Μόνοι μας.
Βιώσε την απόρριψη, την μοναξιά, την περιθωριοποίηση απο πολύ μικρή ηλικία. “κούτσαινα, ήμουν ανάπηρη και είχα συνηθίσει να είμαι η εξαίρεση.
Μεγάλωσα με την ιδέα ότι ήμουν η εξαίρεση. ‘Εχω συνηθίσει να με κοιτούν με απορία”
Υποστήριζε με θέρμη ότι η μισή της ύπαρξη βρισκόταν στην Ανατολή και η άλλη μισή στη Δύση. Ο πατέρας της ο Γιάννης Αγγελάκης γεννήθηκε στο Τσανάκαλε και η μητέρα της, η Ελένη Σταμάτη στην Πάτρα.
Πνευματικός της πατέρας υπήρξε ο Νίκος Καζαντζάκης.
Ήταν το φθινόπωρο του 1956 σε ηλικία 17 χρονών όταν έγραψε το πρώτο της ποίημα με τίτλο “Μοναξιά”.
Αν ενώσεις το βροχόνερο με το δάκρυ σου
το γέλιο σου με τον ήλιο
το σίφουνα, τον αγέρα με την ξεσηκωμένη αγανάκτησή σου.
Αν κλάψεις για τα παιδάκια με τις ρόδινες ανταύγειες
του δειλινού στο πρόσωπο, που πλαγιάζουν
με τα χεριά αδειανά, με τα πόδια γυμνά
θα βρεις τη μοναξιά σου.
Αν σκύψεις στους συνανθρώπους σου
μες στα αδιάφορα μάτια τους θα ‘ναι γραμμένη
απελπιστική, ολοκληρωτική η μοναξιά σου.
Κι αν πάλι τους δείξεις το δρόμο της δύναμης
και τους ξεφωνίσεις να πιστέψουν μόνο τον εαυτό τους
θα τους δώσεις μια πίκρα παραπάνω
γιατί δε θα το μπορούν, θα ‘ναι βαρύ γι’ αυτούς
και θα ‘ναι πάλι η μοναξιά σου.
Αν φωνάξεις την αγάπη σου
θα ‘ρθει πίσω άδεια, κούφια, η ίδια σου η φωνή
γιατί δεν είχε το κουράγιο να περάσει όλες
τις σφαλισμένες πόρτες, όλα τα κουρασμένα βήματα
όλους τους λασπωμένους δρόμους.
Θα γυρίσει πίσω η φωνή που την έστειλες τρεμάμενη
λαχταριστή, με άλλα λόγια που δεν την είχες προστάξει εσύ
τα λόγια της μοναξιάς σου.
Θεέ μου, τι θα γίνουμε;
Πώς θα πορευτούμε;
Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε;
Μ’ αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων
των ψυχών από δίπλα μας;
Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος.
Μια θα ‘ναι η Νίκη:
αν πιστέψουμε, αν γίνουμε, αν πορευτούμε.
Μόνοι μας.
Μελαγχολική, εκκεντρική, μοναχική, πλήρωσε ένα ακριβό εισιτήριο στη ζωή με την αναπηρία της, ωστόσο ” το εισιτήριο της ζωής μου δεν ήταν τελικά ακριβό. Μου χάρισε πολλά περισσότερα”.
Η Κατερίνα Αγγελάκη- Ρουκ, ανήκει στη γενιά της Αμφισβήτησης , της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς ποιητών, με βασικό γνώρισμα την “σωματοποίηση των αισθημάτων και της μοναξιάς, ως τα βαθύτερα γνωρίσματα της ανθρώπινης ύπαρξης”.
Οι εσωτερικοί διάλογοι με τη ζωή και το θάνατο, την αγάπη και το μίσος, την αμφισβήτηση και την νομοτελειακή παραδοχή, τον έρωτα, χαρακτήριζαν το σύνολο του ποιητικού της έργου.
Σαν σε αμάξι κλεισμένη
πλησιάζω ένα κλάμα
κρυμμένο στον κήπο
πίσω από τις φτέρες
δυναμώνει η φωνή του
και με παίρνει
η μελαγχολία του φόβου
το μόνο πια επικό στοιχείο της ημέρας.
Σπούδασε ξένες γλώσσες στην Αθήνα, τη Γαλλία και την Ελβετία.
Μετέφρασε Πούσκιν, Βλαντιμίροβιτς, Μαγιακόβσκι, Σαίξπηρ. Τα έργα της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες απο δέκα γλώσσες και κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο.
Ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε τον Άγγλο φιλόλογο Ρόντνει Ρούκ και έμειναν μαζί έως το θάνατο. ” Δεν γράφω πιά ερωτική ποίηση. Ο έρωτας είναι δεμένος με τα νιάτα. Τελειώνει μαζί του, ή εαν έχει σωστές βάσεις μετατρέπεται σε αγάπη. Tώρα με καταθλίβει η ιδέα πως έχω σχέση μόνο με τα γεράματα. Το μέλλον γίνεται όλο και πιο πολύπλοκο, απλώς ελπίζω, και εύχομαι, και κλαίω να μη χειροτερέψουν τα πράγματα και στερέψει η ψυχή του ανθρώπου και δεν έχει πια αισθήματα και συναισθήματα»
είχε δηλώσει σε μία απο τις τελευταίες της συνεντεύξεις.
Η Κατερίνα Αγγελάκη – Ρούκ τιμήθηκε με το πρώτο Βραβείο Ποίησης της πόλης της Γενεύης, με το Β’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1985, με το βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη απο την Ακαδημία Αθηνών και με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της το 2014.
Αν και η φύση την αδίκησε, η Κατερίνα Αγγελάκη – Ρούκ κατάφερε να προσθέσει στην παγκόσμια λογοτεχνία και ποίηση, σημαντικές στιγμές ανάγνωσης και συγκίνησης. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου του 2020.
