“Τίποτε δεν είναι ωραίο όταν δεν είναι αληθινό”.
Αλεξάντρ Πούσκιν
Κείμενο και σκίτσο Γιάννης Κουτσοκώστας
Η φράση αποδίδεται στον Αλεξάντρ Σεργκέγιεβιτς Πούσκιν, τον Ρώσο ποιητή, πεζογράφο και δραματουργό, ο οποίος γεννήθηκε στις 6 Ιουνίου, το 1799, στη Μόσχα.
Έζησε μόλις 38 χρόνια αλλά κατάφερε στη σύντομη ζωή του να θεωρείται σήμερα ο μεγαλύτερος Ρώσος ποιητής, να γίνει ο θεμελιωτής της σύγχρονης ρωσικής λογοτεχνίας με τεράστια επίδραση σε σπουδαίους συγγραφείς, όπως οι Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Τουργκένιεφ, μια κορυφαία μορφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ένας θερμός φιλέλληνας.
Ως γόνος αριστοκρατικής οικογένειας έλαβε ευρύτατη μόρφωση και ως χαρισματικός ο ίδιος, άρχισε να γράφει από παιδί. Σε ηλικία 16 ετών, επηρεασμένος από τις ιδέες του διαφωτισμού, άρχισε να γράφει ποιήματα για την ελευθερία. Μετά την αποφοίτησή του από το Λύκειο και όντας υπάλληλος του υπουργείου Εξωτερικών κυκλοφόρησε τα πρώτα του ποιήματα με πολιτικό και φιλελεύθερο περιεχόμενο γεγονός, που τον έφερε σε διαρκή σύγκρουση με το τσαρικό καθεστώς.
Κορυφαία έργα της πρώτης περιόδου του είναι το έμμετρο μυθιστόρημα «Ευγένιος Ονέγκιν» (1823), που θεωρείται το αριστούργημά του και έγινε όπερα από τον Τσαϊκόφσκι και η ιστορική τραγωδία «Μπόρις Γκοντούνοφ» (1825) που καταπιάνεται με το καυτό εκείνη την εποχή θέμα των σχέσεων του τσάρου και της Ρωσικής άρχουσας τάξης με τις λαϊκές μάζες και ουσιαστικά υπήρξε προάγγελος όσων θα ακολουθούσαν σχεδόν έναν αιώνα μετά με την Οκτωβριανή Επανάσταση. Άλλα σημαντικά έργα του, στην πιο ώριμη περίοδο του, θεωρούνται το μυθιστόρημα «Η Κόρη του Λοχαγού» (1836) και τα θεατρικά «Μότσαρτ και Σαλιέρι» (1831) και «Ντάμα Πίκα» (1834) που μεταφέρθηκε στην όπερα από τον Τσαϊκόφσκι.
Ο Πούσκιν υπήρξε θερμός φιλέλληνας και στήριξε έμπρακτα τον αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τόσο μέσα από τη συμμετοχή του στη Φιλική Εταιρία όσο και μέσα από το λογοτεχνικό του έργο. Ενδεικτικό είναι το απόσπασμα από το εμβατήριο, που έγραψε με τίτλο “Ελλάδα” :
“Εμπρός Ελλάδα, σήκω εμπρός! Δεν τρέφεις άδικα ελπίδες και τα πανάρχαια βουνά Όλυμπος, Πίνδος, οι Θερμοπύλες Σειούνε κι εκείνα τις ασπίδες”.
Ο κορυφαίος Ρώσος ποιητής είχε άδοξο τέλος. Σκοτώθηκε σε μονομαχία με έναν Γάλλο αξιωματικό για την τιμή της συζύγου του.
