Έρνεστ Χέμινγουεϊ – ..Για ποιόν χτυπάει η καμπάνα!
Κείμενο και σκίτσο Γιάννης Κουτσοκώστας
Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς συγγραφείς του 20ου αιώνα, κατά τη γνώμη μου ο πιο σημαντικός. Ο λόγος για τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, που βλέπετε στο σκίτσο μου, ο οποίος ως δημοσιογράφος, πολεμικός ανταποκριτής και συγγραφέας, έζησε μια πολυτάραχη ζωή αλλά είχε άδοξο τέλος καθώς αυτοκτόνησε στις, 2 Ιουλίου, το 1961.
Η ζωή του εν πολλοίς αποτυπώνεται στα πιο γνωστά του έργα στα οποία συγκαταλέγονται τα “Για ποιον χτυπά η καμπάνα” (1940), ο “Αποχαιρετισμός στα όπλα”(1929) , “Ο Γέρος και η Θάλασσα”(1951). Το 1953 τιμήθηκε με το Βραβείο Πούλιτζερ, ενώ το 1954 βραβεύθηκε και με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Ο Έρνεστ Μίλλερ Χέμινγουεϊ, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 21 Ιουλίου το 1899 στο Όουκ Παρκ του Ιλινόις, κοντά στο Σικάγο. Παιδί εξαμελούς οικογένειας, μεγάλωσε σε μια συντηρητική πόλη την οποία ο ίδιος αποκαλούσε πόλη με «ανοιχτές αυλές και στενά μυαλά» και άρχισε να αρθρογραφεί σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά από τα χρόνια του Γυμνασίου. Δεν ακολούθησε σπουδές σε κολέγιο, αλλά προτίμησε να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία. Το 1918 βρέθηκε ως εθελοντής οδηγός ασθενοφόρου του Ερυθρού Σταυρού στην Ιταλία και έζησε από κοντά τη φρίκη του πολέμου, τραυματίστηκε σοβαρά, επέζησε από τύχη και παρασημοφορήθηκε από το Ιταλικό κράτος.
Οι εμπειρίες του στο μέτωπο, η ανάρρωσή του σε νοσοκομείο του Μιλάνου και η τραυματική σχέση που ανέπτυξε με την εθελόντρια νοσοκόμα Άγκνες φον Κουρόφσκι προκάλεσαν βαρύ ψυχικό τραύμα στον νεαρό Χέμινγουεϊ ενώ όλα αυτά αποτέλεσαν και την πρώτη ύλη για το κορυφαίο του μυθιστόρημα “Αποχαιρετισμός στα όπλα”. Κάλυψε επίσης δημοσιογραφικά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, την καταστροφή της Σμύρνης και την ανταλλαγή των πληθυσμών. Την περίοδο 1925-1932 ολοκλήρωσε μερικά επίσης σημαντικά έργα του, μεταξύ των οποίων η συλλογή διηγημάτων του “Στον καιρό μας”, το μυθιστόρημα “Ο Ήλιος ανατέλλει ξανά “ και η συλλογή “Άνδρες χωρίς γυναίκες” και “ O Θάνατος στο απομεσήμερο”.
Tο 1936 βρίσκεται στην Ισπανία ως πολεμικός ανταποκριτής στον Ισπανικό εμφύλιο, αρθρογραφεί υπέρ της Δημοκρατίας και παίρνει μέρος ο ίδιος στον πόλεμο κατά του Φράνκο στο μέτωπο της Αραγωνίας και στην πολιορκούμενη από τον Φράνκο, Μαδρίτη. Αυτές οι εμπειρίες αποτέλεσαν και το υλικό αλλά και την πηγή έμπνευσης για το μυθιστόρημα “Για ποιον χτυπά η καμπάνα”, το οποίο αναγνωρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα έργα του Χέμινγουεϊ και όταν εκδόθηκε είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία.
Πολιτικά ο Χέμινγουεϊ υπήρξε πάντα υποστηρικτής της δημοκρατίας, ιδεολογικά ανήκε στην αριστερά, έδειχνε ιδιαίτερη συμπάθεια στους αναρχικούς, ενώ είχε περίπλοκες θρησκευτικές αναζητήσεις, που κινούνταν μεταξύ του καθολικισμού και της αθεΐας. Η CIA πάντως τον είχε καταγράψει ως κομμουνιστή και πράκτορα της KGB, κάτι που δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα.
Λάτρης της περιπέτειας και των ταξιδιών ο Χέμινγουεϊ έζησε σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ, στο Παρίσι, την Ιταλία, την Ισπανία, το Λονδίνο, ταξίδεψε μέχρι την Αφρική αλλά στο τέλος βρήκε το λιμάνι του στην Κούβα, στη βίλα Φίνκα Βίχια κοντά στην Αβάνα, το πρώτο σπίτι, που αγόρασε ο ίδιος ο Χέμινγουεϊ, έναντι 18.500 δολαρίων. Εκεί έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του μέχρι που το αλκοόλ και η κατάθλιψη τον ανάγκασαν να φύγει από την Κούβα και να εγκατασταθεί για νοσηλεία στην πόλη Κέτσαμ του Αϊντάχο. Εκεί έκανε δυο απόπειρες αυτοκτονίας. Η δεύτερη σήμανε και το τέλος της ζωής του μεγάλου δημοσιογράφου και συγγραφέα. Το ημερολόγιο έγραφε 2 Ιουλίου 1961. Ήταν μόλις 62 ετών.
