“Όλα κύριε Νίκο είναι εδώ, όπως τα άφησες εσύ και όπως τα ξέρεις”
Νίκος Γκάτσος
8 Δεκεμβρίου 1911 – 12 Μαίου 1992
Της Δέσποινας Μακρινού
Ο Νίκος Γκάτσος δεν έγινε ποτέ “Πεπρωμένο”. Με τους στίχους και τις υπερεαλιστικές ελεγείες του, κατάφερε να κερδίσει τον θαυμασμό και την προσοχή, όχι μόνο των Ελλήνων, αλλά και όλων των άλλων λαών, στη γλώσσα των οποίων μεταφράστηκε.
Ποιήματα και στίχοι του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα δανέζικα, τα ισπανικά, τα καταλανικά, τα κορεάτικα, τα σουηδικά, τα τουρκικά και τα φινλανδικά.
Ο Νίκος Γκάτσος, γεννήθηκε στη γή της Γορτυνίας στην Ασέα, στις 8 Δεκεμβρίου του 1911. Ο πατέρας του, αγρότης στο επάγγελμα, αποφάσισε να μεταναστεύσει στην Αμερική, λαχταρώντας να βελτιώσει την οικονομική κατάσταση της οικογένειας. Ωστόσο στην επιστροφή του, μετά το ολιγοήμερο ταξίδι στην Ελλάδα, και πριν το καράβι φτάσει στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, αρρώστησε βαριά από πνευμονία και απεβίωσε. Τα νερά του Ατλαντικού έγιναν ο τάφος του.
Τότε ο Νικος ήταν μόλις 5 ετών.
Ο Νίκος Γκάτσος ασχολήθηκε εκτενώς και με εξαιρετική ευαισθησία, λόγω και της ποιητικής του φλέβας, στην μετάφραση θεατρικών έργων, όπως του Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα, του Τένεση Ουίλιαμς, του Ευγένιου Ο’Νήλ, του Στρίνγμπεργκ, του Λόπε δε Βέγα και πολλών άλλων.
Για βιοποριστικούς λόγους εργάστηκε στην Ελληνική Ραδιοφωνία ως ραδιοσκηνοθέτης και μεταφραστής.
Η γνωριμία του με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον Δήμο Μούτση, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Χριστόδουλο Χάλαρη πρόσθεσε μουσική στους περίφημους λυρικούς στίχους του, αφήνοντας στην ελληνική δισκογραφία κλασικά και αξεπέραστα αριστουργήματα.
Σπουδαίο κομμάτι στη ζωή του απετέλεσε και η φιλία του με τον Νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη.
Ο Γκάτσος εξέδωσε εν ζωή μία μόνο ποιητική σύνθεση. Την “Αμοργό”. Για το έργο ο Χατζιδάκις έγραψε “ Η Αμοργός είναι ένα μνημειώδες έργο του νεοελληνικού ποιητικού λόγου επειδή περιέχει βαθύτατα την ελληνική παράδοση, δεν την εκμεταλλεύεται, ενώ συγχρόνως περιέχει όλη την ευρωπαϊκή θητεία του Μεσοπολέμου».
Ο Νίκος Γκάτσος βραβεύτηκε λίγο πρίν πεθάνει, με τον τίτλο του Αντεπιστέλλοντος Μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Γραμμάτων της Βαρκελώνης για τη συμβολή του στη διάδοση της ισπανικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα.
Στις 12 Μαίου του 1992 ο Νίκος Γκάτσος, ο αγαπημένος μας Κεμάλ, είπε “Καληνύχτα. Αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ”. Και είχε δίκιο !!!
Ασχ
