Του Γιώργου Ουρανού
Ό,τι προσβάλει και βλάπτει τη Δημοκρατία εν τέλει αποβαίνει εις βάρος των κοινωνιών και των λαών. Είναι απαράβατη και εν είδη αξιώματος θεώρησή μας. Δεν διαψεύστηκε ποτέ και ούτε θα διαψευστεί στο διάβα των αιώνων!
20ος αιώνας : ο αιώνας της Δημοκρατίας Ο 20ος αιώνας υπήρξε τόσο ‘’κομβικός’’ για την ιστορία της ανθρωπότητας, γιατί πέραν του ότι στη διάρκειά του συνέβησαν και οι δύο Παγκόσμιοι πόλεμοι, αλλά και το ότι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως αιώνας της Δημοκρατίας. Πράγματι τον περασμένο αιώνα, συνέβησαν κοσμοϊστορικές εθνικές, πολιτικές, αλλά και κοινωνικές αλλαγές, κυρίως στην Ευρώπη αλλά και σε ολόκληρη την υφήλιο. Πολλές χώρες απέκτησαν την εθνική τους ανεξαρτησία και άλλες κατάφεραν να αποτινάξουν τα αντιδημοκρατικά ή και δικτατορικά καθεστώτα που τις κυβερνούσαν. Μία από αυτές ήταν και η χώρα μας αφού με τους αγώνες του λαού μας, επέτυχε διττά αποτελέσματα. Κατά πρώτον ολοκλήρωσε την εθνική της ανεξαρτησία με την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς κατακτητές της Κρήτης, της Μακεδονίας, της Ηπείρου και των νησιών του Αιγαίου. Και κατά δεύτερον κατάφερε να απαλλαγεί από τα δεσμά τριών τουλάχιστον δικτατορικών καθεστώτων που την ταλαιπώρησαν διαχρονικά, από τη δικτατορία του Πάγκαλου το ΄25, τη δικτατορία του Μεταξά το ΄36, αλλά και από εκείνη των συνταγματαρχών το ΄67.
Όμως και σε όλη την Ευρώπη αρκετοί λαοί της, επιχείρησαν τόσο εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες όσο και ανάλογους κοινωνικής απελευθέρωσης απέναντι στους καταπιεστές τους , από την Πορτογαλία και την Ισπανία ως και τις Βαλκανικές χώρες και τη Ρωσία. Σαν επιστέγασμα αυτών των αγώνων της κοινωνικής ανεξαρτησίας ήταν και η κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου το ΄89 και με την αφορμή αυτή δημιουργήθηκε πλήθος Δημοκρατιών στην κεντρική Ευρώπη και την Βαλκανική. Όμοια, τέτοιοι αγώνες εθνικής απελευθέρωσης, έλαβαν χώρα και σε χώρες της Αφρικής, της Ασίας, αλλά και της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής.
Η διαρκής επαγρύπνηση
Στην παγκόσμια λοιπόν ιστορία διαχρονικά, παρατηρούμε ένα διαρκή αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση των πολιτών , η οποία περνάει μέσα από τα λεγόμενα ‘’Άγια της Δημοκρατίας΄΄! Αυτή λοιπόν η κοινωνική κατάκτηση νομίζουμε πως είναι μία από τις μεγαλύτερες των νεότερων ‘’κοινωνιών των πολιτών’’ και οι ρίζες της πηγάζουν από τη Γαλλική επανάσταση του 1789! Έκτοτε εκατοντάδες κοινωνίες και λαοί επιχείρησαν παρόμοιες εξεγέρσεις όπου βέβαια οι περισσότερες στέφθηκαν με επιτυχία που στοίχηεσε όμως ακριβλα ακόμα και σε ανθρώπινες ζωές. Όμως τελικά η δημοκρατία θριάμβευσε σε αυτές τις προσπάθειες παρόλες τις αντιστάσεις που προέβαλαν οι αντιδραστικές δυνάμεις. Με αυτό το πνεύμα πορεύθηκε η μεγάλη πλειοψηφία στις Ευρωπαϊκές κοινωνίες καθ΄όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, αν εξαιρέσει κανείς τις περιόδους του ΄΄φασισμού ‘’ στην Ιταλία από το ΄22, του ‘’χιτλερισμού’’ στη Γερμανία από το ΄33 και του ΄΄φρανκισμού΄΄ στην Ισπανία από το ΄39 , αλλά και άλλες περιπτώσεις κατάλυσης της Δημοκρατίας, όμως μικρότερης διάρκειας! Όμως και αυτές οι απίστευτα σκληρές δοκιμασίες της Δημοκρατίας ξεπεράστηκαν, φυσικά μετά από αγώνες, θυσίες και τεράστιο ‘’κόστος ζωής’’, για να συνεχίσει η Δημοκρατία να γοητεύει τους πολίτες και να τους επιβραβεύει για τη διαρκή τους επαγρύπνηση!
Τα αναπάντεχα του 21ου αιώνα
Όμως τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μια οπισθοδρόμηση στις πολιτικές προτιμήσεις των Ευρωπαίων πολιτών έναντι των ιδεωδών της Δημοκρατίας. Αυτό αποδεικνύεται συνεχώς τελευταία, με τις επιλογές προς τα ακροδεξιά κόμματα και μορφώματα, των Ευρωπαίων πολιτών. Εμφανίζεται σχεδόν καθολικά στις Ευρωπαϊκές κοινωνίες, αλλού σε μεγαλύτερη ένταση, όπως στην Ουγγαρία, στην Ιταλία, στη Γαλλία, στην Αυστρία, στην Ολλανδία, στην Γερμανία και αλλού σε πιο ήπιους ρυθμούς όπως στη Μ .Βρετανία, στις Σκανδιναβικές χώρες, στην Ελλάδα και αλλού. Αναρωτιόμαστε λοιπόν για το πως μπορεί να συμβαίνει στην πραγματικότητα αυτή η ιστορική λήθη και η οποία μάλιστα οδηγεί τους πολίτες των χωρών αυτών, σε παροιμιώδη αδιαφορία και πολιτική παρεξήγηση.
Η δικαιολογία της έλευσης των μεταναστών
Οι συνήθεις εκδοχές για την εμφάνιση και τη μεγάλη αύξηση αυτών των ακροδεξιών μορφωμάτων, είναι το ότι αυτή οφείλεται στην αύξηση των μεταναστών που πράγματι υπερπληθαίνουν στην Ευρώπη. Όμως εκτίμησή μας είναι πως οι εκδοχές αυτές δεν είναι ιδιαίτερα πειστικές. Βέβαια όταν οι περισσότερες από αυτές τις χώρες είχαν την ανάγκη της εργασίας των μεταναστών στη μεταπολεμική Ευρώπη του ΄50 , του ΄60 και του ΄70, τότε οι μετανάστες για αυτούς ήταν καλοί, χρήσιμοι και ευπρόσδεκτοι. Τώρα όμως το δράμα των μεταναστών, οι οποίοι παλεύουν για την επιβίωσή τους ή είναι και κυνηγημένοι από τα ανελεύθερα καθεστώτα στις πατρίδες τους, αφήνει ακόμη και τους ‘’πολιτισμένους’’ και ‘’ ανθρωπιστές’’ Ευρωπαίους παγερά αδιάφορους και τις περισσότερες φορές τους κάνει και εχθρικούς απέναντί τους.
Υπάρχει κάτι πιο βαθύ στη συνείδηση των Ευρωπαίων ακροδεξιών ; Εκτίμησή μας είναι ότι πέραν των αρνητικών συναισθημάτων που τρέφουν προς τους μετανάστες οι Ευρωπαίοι αυτοί πολίτες που τυγχάνουν οπαδοί των ακροδεξιών κομμάτων, κατακλύζονται και από άλλες στάσεις και υπάνθρωπες δοξασίες, που έχουν σαν στόχο τους δημοκρατικούς θεσμούς. Θεωρούμε πως σε αυτές εντάσσονται και οι στρεβλές θεωρήσεις περί του μηδενισμού της αξίας της ζωής του άλλου, του άκριτου ανταγωνισμού, όσο και της διαρκούς θυματοποίησής τους.
Το παράδοξο με τις πρώην δήθεν ‘’σοσιαλιστικές’’ κοινωνίες
Πράγματι, αποτελεί παράδοξο το πως αναπτύσσονται τέτοιες ακροδεξιές νοοτροπίες σε κοινωνίες όπου επί 45 και πλέον χρόνια, από το 1945 και εντεύθεν ως και το 1989 της πτώσης του τείχους, διαπαιδαγωγούνταν με τα ‘’σοσιαλιστικά ’’ ιδεώδη του ανθρωπισμού και της αξιοπρέπειας. Είναι δυσανεξήγητο το να βρίσκονται ακροδεξιά κόμματα που να διεκδικούν ή και να καταλαμβάνουν την εξουσία, στην Ουγγαρία, στην Ρουμανία ή και σε άλλες χώρες πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Η πρώτη μας εξήγηση είναι, το ότι εφαρμόζονταν με στρεβλό τρόπο οι σοσιαλιστικές μέθοδοι διακυβέρνησης χωρίς να τηρούνται οι κανόνες της Δημοκρατίας. Ή αλλιώς οι μέθοδοι αυτοί που χαρακτηρίζονταν σοσιαλιστικές δεν είχαν οντολογική σχέση με τον σοσιαλισμό και ψευδώς τον επικαλούνταν. Η επόμενη εξήγησή μας είναι το ότι, τα πολιτικά τους αυτά συστήματα δεν κατάφεραν να διαπαιδαγωγήσουν τους πολίτες τους για το πόσο απαραίτητο είναι το να μάθουν να ζουν με την έννοια της Δημοκρατίας και στην καθημερινότητα της ζωής τους.
Το χρέος Κλείνοντας την αναφορά μας αυτή, θα αναφέρουμε και το χρέος το οποίο εκ των ουκ άνευ επωμίζονται οι επαϊοντες των συνταγματικών θεωριών και των οντολογικών θεμάτων που σχετίζονται με τη Δημοκρατία. Στο πεδίο αυτό ανήκουν τα Ερευνητικά Ινστιτούτα για τη Δημοκρατία, τα αντίστοιχα Ινστιτούτα Κοινωνικών Ερευνών των Πανεπιστημίων, αλλά και άλλα σχετιζόμενα Ερευνητικά ιδρύματα που λειτουργούν σε όλες τις Ευρωπαϊκές Δημοκρατίες. Θα πρέπει να μελετήσουν το φαινόμενο της ‘’γιγάντωσης’’ των ακροδεξιών κομμάτων και μορφωμάτων στον Ευρωπαϊκό χώρο και να προσπαθήσουν να αποφανθούν για τις αιτίες που ενοχοποιούνται για τη γέννηση και τη μεγέθυνσή τους. Παράλληλα όμως θα πρέπει να διαμορφώσουν και προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Στη συνέχεια, τη σκυτάλη θα πρέπει να πάρουν οι χώρες και οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαράζοντας στρατηγικές αντιμετώπισης . Έτσι θα ξεκινήσουν οι προσπάθειες για την ανακοπή της μεγέθυνσής τους, ώστε να ελαχιστοποιηθούν και οι αρνητικές τους επιπτώσεις στους κοινωνικούς χώρους. Απαράβατη, εν είδει αξιώματος θεώρησή μας, είναι το : ό,τι προσβάλει και βλάπτει τη Δημοκρατία εν τέλει αποβαίνει εις βάρος των κοινωνιών και των λαών. Δεν διαψεύστηκε ποτέ και ούτε θα διαψευστεί στο διάβα των αιώνων!
