Bouche Fermee – Με κλειστό το στόμα
Έκθεση της Έλενας Παπαδημητρίου
Δημοτική Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων στο Μεταξουργείο
Γράφει η Δέσποινα Μακρινού
Με άνθη στα κλειστά τους στόματα, γυναικείες φιγούρες σε διατεταγμένη υπακοή, προβάλουν απο τα βάθη της ανομολόγητης κοινωνικής τοποθέτησης, στο έλεος μιάς κακώς εννοούμενης πατριαρχίας.
Αμίλητες, σιωπηλές, θλιμμένες, ταλαιπωρημένες, με άλλοτε κλασικές βυζαντινές ενδυματολογικές συνθέσεις και άλλοτε με εργόχειρα “γυναικείας χειρός”, στέκουν ορθές, σε μιά εκκρηκτική αρμονία αποκλεισμού.
“Η φύση της γυναίκας είναι να τίκτει” και όχι να διεκδικεί. Οι έμφυλοι κανόνες, δημιουργία μιάς άδικης κοινωνίας με βαθειά ιστορία, οριζουν τη θέση της γυναίκας στο περιθώριο της εξέλιξης, σιωπηλή και υποταγμένη στις εντολές και τις απαιτήσεις του “ισχυρού φύλου”.
Η Έλενα Παπαδημητρίου με βαρύ βιογραφικό στις Καλές Τέχνες, προσπαθεί να αναδείξει το ρόλο της γυναικείας μορφής, μέσα απο τα έργα της και να καταθέσει μιά σημαντική πρόταση διεξόδου απο την υφιστάμενη συνθήκη, διανθίζοντας με φυσικά αρώματα και ομορφιές τα κλειστά γυναικεία στόματα. Τα άνθη – φίμωτρα που σφραγίζουν για αιώνες, τους πιο γλυκούς ήχους, πόνου, αγάπης, στοργής αλλά και αδικίας και καταπίεσης.
«Τα άνθη καταργούν την εξωλεκτική έκφραση της απελπισίας και μεταβάλλονται σε μεγάφωνα της ηχηρής γυναικείας σιωπής», όπως σημειώνει η ίδια η καλλιτέχνης.
Η έκθεση αποτελεί ένα αλφαβητάριο – ανθολόγιο για τη γυναικεία καταπίεση και απαρτίζεται από 24 ζωγραφικά έργα της καλλιτέχνιδας.
Η επιλογή του τίτλου «Bouche fermée» αναφέρεται σε οδηγία προς τους χορωδούς, να παράγουν σιγανό ήχο με κλειστά στόματα κατά την αναπαραγωγή μιας νότας.
Η Έλενα Παπαδημητρίου, μεταφέροντας εικαστικά τον μουσικό όρο, αναδεικνύει έναν ποιητικό και συνάμα σκληρό συμβολισμό, που αφορά τα βιώματα που, ακόμη και σήμερα, οδηγούν γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας να κραυγάζουν εσωτερικά, αλλά η φωνή τους να μην ακούγεται. Όπως αναφέρει η ιστορικός τέχνης Λουΐζα Καραπιδάκη, η οποία υπογράφει την επιμέλεια της έκθεσης, «η Παπαδημητρίου καταφέρνει να οπτικοποιήσει την έννοια της σιωπής, όχι ως απουσία ήχου, αλλά ως κραυγή που παραμένει ανεπίλυτη. Τα έργα της ισορροπούν ανάμεσα στη βυζαντινή παράδοση και τη σύγχρονη εικαστική γλώσσα, δημιουργώντας έναν εικαστικό χώρο όπου η σιωπή γίνεται φωνή».
Δημοτική Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων Λεωνίδου και Μυλέρου Μεταξουργείο έως τις 23 Μαρτίου 2025
