Τα πάνω κάτω έφερε η μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το ΕΚΠΑ και δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό Science of The Total Environment, για τα ελληνικά αυγά. Ένα από τα πιο αγαπημένα και καθημερινά τρόφιμα των Ελλήνων, βρέθηκε στο επίκεντρο της αποκαλυπτικής μελέτης που φέρνει στο φως άκρως ανησυχητικά στοιχεία. Οι «αιώνιες χημικές ουσίες» PFAS, γνωστές και ως «για πάντα χημικά» γιατί δεν διασπώνται ποτέ και συσσωρεύονται στον οργανισμό, ανιχνεύθηκαν σε όλα ανεξαιρέτως τα δείγματα αυγών που συλλέχθηκαν από διάφορες περιοχές της χώρας. Μάλιστα, περισσότερα από τα μισά υπερέβησαν τα ευρωπαϊκά όρια ασφαλείας, αφήνοντας σοβαρά ερωτήματα για την ασφάλεια ενός βασικού συστατικού της ελληνικής διατροφής.
Εκτός από τις τοξικές PFAS, οι επιστήμονες εντόπισαν και ίχνη φυτοφαρμάκων αλλά και φαρμακευτικών ουσιών, σκιαγραφώντας μια ανησυχητική εικόνα για το τι φτάνει τελικά στο τραπέζι μας. Τα ευρήματα δεν είναι απλώς επιστημονικά δεδομένα· αγγίζουν άμεσα την καθημερινότητα, την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών, εγείροντας την ανάγκη για απαντήσεις και δράση.
Σύμφωνα με τη μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του ΕΚΠΑ, τα δείγματα συλλέχθηκαν από 17 κοτέτσια σε πέντε διαφορετικούς νομούς της Ελλάδας.
Οι περιοχές που εξετάστηκαν ήταν:
- Σέρρες (5 κοτέτσια)
- Μαγνησία (2 κοτέτσια)
- Βοιωτία (5 κοτέτσια)
- Αττική (2 κοτέτσια)
- Ηλεία (3 κοτέτσια)
Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν τη σημαντική μόλυνση των ελληνικών αυγών από PFAS. Τα δείγματα που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, δείχνουν ότι η μόλυνση είναι υψηλότερη στο Νομό Ηλείας όπου όλα τα EBC υπερέβησαν τις οδηγίες υγείας της EFSA για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ο αριθμός των PFAS που ανιχνεύθηκαν ανά δείγμα κυμάνθηκε από 17 έως 24.
Για να εκτιμηθεί ο κίνδυνος που απορρέει από μολυσμένα με PFAS αυγά, υπολογίστηκαν επίσης οι εβδομαδιαίες προσλήψεις (EWI) των PFAS από την κατανάλωση αυγών. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς οι τιμές EWIs για τη συνδυασμένη έκθεση σε PFOS, PFOA, PFNA και PFHxS ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης αυγών από κοτέτσια, αντιστοιχούν σε μέση εβδομαδιαία πρόσληψη 7,05, 4,26 και 6,20 ng/kg σωματικού βάρους για εφήβους, ενήλικες και ηλικιωμένους στην Ελλάδα, αντίστοιχα. Οι τιμές αυτές για τις ηλικιακές ομάδες των εφήβων και των ηλικιωμένων υπερβαίνουν την ΑΟΕΠ της EFSA για τα τρόφιμα (4,4 ng/kg/w) και, ως εκ τούτου, εγείρουν σημαντικές ανησυχίες για την υγεία των καταναλωτών αυγών.
Ανίχνευση φυτοφαρμάκων και φαρμακευτικών ουσιών
Βρέθηκαν και φάρμακα και φυτοφάρμακα στα ελληνικά αυγά. Για πρώτη φορά, φαρμακευτικά προϊόντα και υπολείμματα φυτοφαρμάκων βρέθηκαν σε αυγά κοτόπουλου στην αυλή. Η συστηματική παρουσία των περισσότερων από αυτά σχετίζεται με τις συνήθεις γεωργικές πρακτικές. Οι αναλύσεις έδειξαν τη συνύπαρξη 6 φυτοφαρμάκων και 5 φαρμακευτικών προϊόντων σε δείγματα που συλλέχθηκαν. Μεταξύ των φυτοφαρμάκων, το dinoterb και το N,N-διαιθυλο-m-τολουαμίδιο (DEET) βρέθηκαν σε όλα τα δείγματα. Το DEET είχε την υψηλότερη μέση συγκέντρωση (8,25 μg/kg ww). Το οξολινικό οξύ ήταν το πιο συχνά ανιχνεύσιμο φάρμακο, με μέση συγκέντρωση 1,03 μg/kg ww.
Στα αυγά έγιναν αναλύσεις και για την παρουσία βαρέων μετάλλων οι οποίες ήταν χαμηλές και δεν αποτελούν απειλή για τη δημόσια υγεία, σύμφωνα με τη μελέτη.
Καθηγητής ΕΚΠΑ: «Οι ουσίες αυτές προκαλούν κυρίως ενδοκρινικές διαταραχές, όχι καρκίνο»
Μιλώντας στον ΣΚΑΪ ο Νίκος Θωμαΐδης, καθηγητής Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ, τόνισε ότι το πρόβλημα εντοπίστηκε στα οικόσιτα αυγά που παράγονται από κότες που κυκλοφορούν ελεύθερες. «Σε αυτά τα αυγά, τα οποία ήταν 75 στο σύνολο, παρήχθησαν 17 σύνθετα δείγματα από τις περιοχές. Από τα 17 δείγματα τα 8 βρέθηκαν με υπερφθοριωμένες ενώσεις πάνω από το όριο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας».
«Η μελέτη εντοπίζει την εκτεταμένη ενδεχομένως ρύπανση στις αγροτικές περιοχές από την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, αλλά και αποδεικνύει για άλλη μια φορά σε όλα όσα έχουμε κάνει ότι υπάρχει εκτεταμένη ρύπανση από αυτές τις υπερφθοριωμένες ενώσεις», υπογράμμισε. «Ωστόσο, τα επίπεδα που βρέθηκαν στα ελληνικά αυγά είναι πολύ χαμηλότερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου αντίστοιχα έγιναν αναλύσεις, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Γαλλία».
Ερωτηθείς για τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να προκληθούν, ο κ. Θωμαΐδης απάντησε:
«Καταρχήν να πούμε ότι αυτές οι ουσίες υπάρχουν σε όλο το περιβάλλον στον πλανήτη. Είναι στο στόχαστρο της ΕΕ και για αυτό υπήρξαν απαγορεύσεις στην κυκλοφορία τους, ωστόσο η Κίνα ακόμα τις χρησιμοποιεί εκτεταμένα. Αυτές οι ουσίες έχουν ενοχοποιηθεί κυρίως για ενδοκρινικές διαταραχές, όχι για καρκινογένεση που γράφτηκε στον Τύπο. Υπάρχουν σποραδικές μελέτες που δείχνουν κάποια συσχέτιση, αλλά δεν δείχνουν τελικά συμπεράσματα. Επομένως, για αυτό υπάρχουν τα όρια αυτήν τη στιγμή και για αυτό ελέγχονται από τις ευρωπαϊκές Αρχές».
«Το πιο ασφαλές για εμάς είναι να αγοράζουμε τα αυγά με τη χαρακτηριστική σφραγίδα από τον ΕΦΕΤ, και από πιστοποιημένα σημεία πώλησης», κατέληξε.
