Γράφει η Δέσποινα Μακρινού
“Μην τα βάζεις με τους θρησκόληπτους. Θα σε φάνε”
Ο “ενοχλητικός” κύριος Μολιέρος, το πραγματικό του όνομα ήταν Ζαν Μπατίστ Ποκλέν, γεννήθηκε πρίν 400 χρόνια (1622) στο Παρίσι. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, με πατρικές φιλοξοδίες να υπηρετήσει τη βασιλική οικογένεια. Έχασε τη μητέρα του σε μικρή ηλικία και μεγάλωσε με την δεύτερη σύζυγο του πατέρα του.
Φοίτησε σε Ιησουιτικό κολλέγιο στο Παρίσι, ενώ παρέα με τον θεατρόφιλο παππού του γνώρισε πολλές απο τις θεατρικές παραστάσεις εκείνης της εποχής. Σπουδασε νομική και για ένα χρόνο άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου.
Το 1642 και σε ηλικία 20 ετών,γνώρισε και ερωτεύθηκε την ηθοποιό Μαντλέν Μπεζάρ. Ένα χρόνο αργότερα εγκαταλείπει την δικηγορία και μαζί με τα αδέλφια της Μαντλέν, ιδρύει έναν θεατρικό θίασο. Δίνουν παραστάσεις σε κλειστά γήπεδα και περιοδεύουν σε μεγάλες γαλλικές πόλεις. Οι πρώτες παραστάσεις, δεν έχουν επιτυχία και ο Μολιέρος χρεώνεται τεράστια ποσά. Φυλακίζεται για ένα μικρό διάστημα και αφήνεται ελεύθερος με εγγύηση.
Ωστόσο, τα χρέη είναι δυσβάστακτα και αναγκάζεται να εγκαταλείψει το Παρίσι. Εντάσσεται σ΄έναν άλλο θίασο , τον οποίο αργότερα και θα διευθύνει. Μέχρι την επιστροφή του στο Παρίσι έχει ήδη γράψει τις πρώτες κωμωδίες : ” Η ζήλια του Μουντζούρη”, ” Ο ιπτάμενος γιατρός”, “ Ο απερίγραπτος” και το ” Ερωτικό πείραγμα”.
Το 1658 επιστρέφει στο Παρίσι και ένα χρόνο μετά παρουσιάζει, με την βοήθεια του αδελφού του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄, το έργο “Οι γελοίες κομψές κυρίες“. Η παράσταση δόθηκε στη βασιλική αυλή.
Ακολουθεί ” Ο ερωτευμένος γιατρός” που ενθουσίασε το κοινό και τον βασιλιά.
Με την στήριξη πάντα του Λουδοβίκου ΙΔ, ο θίασός του εγκαθίσταται προσωρινά στο ανάκτορο Πτι Μπουρμπόν. Λίγο μετά όμως το κτήριο κατεδαφίζεται και ο Μολιέρος με τον θίασό του, αποκτά μόνιμη στέγη στο Παλαί Ρουαγιάλ.
” Το σχολείο γυναικών” είναι η επόμενη μεγάλη του επιτυχία το 1662.
Τον Μάιο του 1664 ο Μολιέρος παρουσιάζει στους κήπους των Βερσαλλιών 4 θεατρικά κομμάτια την “Πριγκίπισσα της Ήλιδας“, τον ” Γάμο με το στανιό“, τους “Εκνευριστικούς” και τον “Ταρτούφο“.
Τα έργα του, ιδιαίτερα ο Ταρτούφος δυσανασχετούν τον Κλήρο και τους ευγενείς και διαμαρτύρονται έντονα στον Βασιλιά. “Μην τα βάζεις με τους θρησκόληπτους. Θα σε φάνε” τον προτρέπει ο βασιλιάς.
Ο “Ταρτούφος“έχει ως βασικό πρωταγωνιστή έναν επιφανειακά θρησκομανή άνθρωπο, ο οποίος στην πραγματικότητα είναι απατεώνας.
Τολμηρό εγχείρημα για την εποχή. Το έργο προκαλεί αντιδράσεις. Ο Μολιέρος κατηγορείται ως άθεος και ο βασιλιάς υποχρεώνεται να μην παρακολουθήσει την παράσταση. Η παράσταση απαγορεύεται.
Παρ’ ολ’ αυτά ο Λουδοβίκος συνεχίζει να υποστηρίζει το έργο του και αυξάνει το επίδομά του απο 1000 σε 6.000 λίβρες. Μετονομάζει μάλιστα τον θίασο του σε βασιλικό θεατρικό θίασο.
Το καλοκαίρι του 1667 γράφει μία επεξεργασμένη έκδοση του Ταρτούφου με την ονομασία “Ο Απατεώνας“.
Και αυτή η εκδοχή δεν έτυχε καλύτερης τύχης. Καταδικάστηκε και απαγορεύτηκε.
Η παράσταση παίχτηκε ιδιωτικά για τον βασιλιά και τον αδελφό του.
Η επίσημη παρουσίαση του Ταρτούφου έγινε τελικά το 1669 με μεγάλη επιτυχία.
Στο ενδιάμεσο διάστημα ο Μολιέρος έγραψε τον “Δον Ζουάν” και τον
” Μισάνθρωπο” δύο καυστικές κωμωδίες για την υποκρισία, την ανέντιμη κολακεία, τον επιτηδευμένο καθοσπρεπισμό.
Στην προσωπική του ζωή παντρεύεται την Αρμάντ Μπεζάρ, μικρότερη κατά 20 χρόνια και η συνωνυμία της με την πρώην ερωμένη του, Μαντλέν Μπεζάρ, ξεσηκώνει θύελλα κουτσομπολιών.
Το 1665 σε ηλικία 43 ετών, ο Μολιέρος αρρωσταίνει βαριά και δύο χρόνια μετά αναγκάζεται να αποσυρθεί για να αναρρώσει στο εξοχικό του.
Το 1669 ο “Ταρτούφος” παίζεται όλόκληρος και το κοινό απογειώνει τον συγγραφέα.
Το ίδιο συμβαίνει και ένα χρόνο αργότερα με τον “Αρχοντοχωριάτη” στο Παλαί Ρουαγιάλ.
Στις 10 Φεβρουαρίου του 1973 παρουσιάζει την τελευταία του κωμωδία “Κατά φαντασίαν ασθενής” στην οποία και πρωταγωνιστεί.
Την τέταρτη μέρα των παραστάσεων, ο Μολιέρος καταρρέει στη σκηνή αιμορραγώντας απο έντονο βήχα.
Παρά τις παραινέσεις του βασιλιά, εκείνος επιμένει και συνεχίζει την παράσταση.
Λίγες ώρες αργότερα πέθανε στο σπίτι του.
Ο θάνατος του συνοδεύτηκε απο περιπέτειες. Ως ηθοποιός απαγορευόταν απο την Εκκλησία να ταφεί στο κοινό κοιμητήριο.
Η σύζυγός του, Αρμάντ, ζήτησε απο τον βασιλιά να της επιτραπεί να κάνει νύχτα μία απλή τελετή και η σορός να ενταφιαστεί στο χώρο, όπου ενταφιάζονταν τα αβάπτιστα μωρά.
Σε εκείνη την νυχτερινή σχεδόν παράνομη κηδεία παρευρέθηκαν πάνω απο 800 άτομα. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στο κοιμητήριο Πέρ Λασαίζ. Οι δυσιδαιμονίες της εποχής υποστηρίζουν, ότι τη νύχτα που πέθανε φόραγε πράσινα ρούχα και ότι το πράσινο χρώμα φέρνει κακοτυχία στους ηθοποιούς.
Ο Μολιέρος υπήρξε ένας απο τους σημαντικότερους συγγραφείς Κωμωδίας στη Δυτική λογοτεχνία. Κατάφερε να καθιερώσει την Κωμωδία ως θεατρικό είδος και να της αποδώσει ισότιμη θέση, δίπλα στην Τραγωδία.
Ανήκει στο καλλιτεχνικό κίνημα του κλασικισμού.
Λίγα χρόνια αργότερα με βασιλικό διάταγμα το 1680 ιδρύεται η Κομεντί – Φρανσαίζ με τη συγχώνευση του θιάσου του Μολιέρου με τον θίασο της Βουργουνδίας.
Η Κομεντί Φρανσαίζ (Comedie Francaise ) είναι ένα γαλλικό πολιτιστικό ίδρυμα και στεγάζεται στην αίθουσα Ρισελιέ στο Παλαί Ρουαγιάλ, γνωστό και ως Οικία Μολιέρου.
Ο θίασος του, μετά τον θάνατό του, έγινε γνωστός ως Κομεντί Φρανσαίζ και η θρυλική πολυθρόνα πάνω στην οποία καθόταν και απο την οποία κατέρευσε στη σκηνή, είναι πάντοτε εκτεθειμένη στο πίσω μέρος της γκαλερί προτομών.
Θεωρείται το παλαιότερο ενεργό θέατρο στον κόσμο.
