Au Contraire! “Ζούσε τη ζωή … του”
Γράφει η Δέσποινα Μακρινου
Ζαν Λυκ Γκοντάρ
Μοναχικός, ιδιόρυθμος, λιγομίλητος, ασυμβίβαστος, νεωτεριστής, καινοτόμος, ριζοσπαστικός. Δεν επέτρεψε στο θάνατο να επιλέξει τους τίτλους τέλους. Το τελευταίο cut δικαιωματικά ανήκε στον ίδιο.
Την Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου το μεσημέρι, ο Ζαν Λυκ Γκοντάρ , έπαιξε τον τελευταίο κόντρα ρόλο της ζωής του.
Με υποβοηθούμενη αυτοκτονία, σκηνοθέτησε την τελευταία πράξη.
” Τα έδωσε όλα” και έκανε “ο,τι δεν είχε γίνει ως τώρα”.
Ο Ζαν Λυκ Γκοντάρ γεννήθηκε στο Παρίσι στις 3 Δεκεμβρίου του 1930. Ήταν μέλος μιάς πολυπληθούς εύπορης οικογένειας. Αν και μεγάλωσε σε ένα περιβάλον με πολλά παιδιά, πολλά ξαδέλφια, φίλους των γονιών του και γενικά σε ένα σπίτι θορυβώδες , εκείνος επέλεξε την μοναξιά και την απομόνωση.
Ήταν ο πρώτος κόντρα ρόλος της ζωής του ” είχα τόσα πολλά και τόσους πολλούς στην παιδική μου ηλικία , που το δίκιο είναι να έχω τώρα λιγότερα” υποστήριζε.
Στο φίλμ με την αυτοβιογραφία του, είχε αναφέρει ότι στην φωτογραφία που εμφανίζεται σε ηλικία έξι ετών λυπημένος ” όχι δεν με έχει μαλώσει η μητέρα μου,
ήμουν έτσι σε όλη μου τη ζωή ως παιδί. Ήμουν ήδη δυστυχής γι αυτό που ήταν ο κόσμος”.
Ο Γκοντάρ ένοιωσε τρομερές ενοχές όταν έμαθε για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, στο Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. “Οι γονείς μου δεν μου το είπαν. Ήμουν τότε 15 ετών. Ακόμα νοιώθω τύψεις που δεν μπόρεσα να κάνω κάτι για να βοηθήσω”.
Όλες οι πληγές του κόσμου ακουμπούσαν την καρδιά και το μυαλό του. Σκηνοθέτησε τις ταινίες του, για να επικοινωνήσει μαζί μας. Ήθελε να επικοινωνεί μαζί μας!
” Αν και μοναχικός μέσα μου έχω επικοινωνία με πολλούς ανθρώπους και ιδέες που απλά δεν έχουν την παραμικρή ιδέα ότι επικοινωνώ μαζί τους» .
Επικοινωνούσε με μας , χωρίς την άδειά μας, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε την παρουσία του.
Στις ταινίες του βρέθηκε σε πρώτο πλάνο η αξία της καθημερινότητας, η αξία των καθημερινών ανθρώπινων σχέσεων.
Οι ιστορίες του, οι ανησυχίες του, τα συναισθήματά του, οι κρυφές επιθυμίες του, κατάφερε να δημιουργήσουν μιά μακρά και σπουδαία εποποιία στον παγκόσμιο κινηματογράφο.
Η Nouvelle vague
Ο Γκοντάρ θεωρείται ένας απο τους βασικούς δημιουργούς και εκφραστές του γαλλικού Νέου Κύματος, Nouvelle Vague, που εμφανίστηκε στη δεκαετία του 60 στο Παρίσι. Το νέο Κύμα εναντιωνόταν στην εμπορευματοποίηση του κινηματογράφου, προτείνοντας νέες φόρμες, αντίθετες με τα ήδη ισχύοντα στο Χόλυγουντ.
” Να γυρίσουμε την πλάτη στον αμερικάνικο κινηματογράφο” . Οι φυσικοί χώροι, ο αληθινός φωτισμός, οι ριζοσπαστικές τεχνικές , η επιλογή του σεναρίου, η σκηνοθετική ευθύνη, δημιούργησαν μιά πραγματική επανάσταση στον κόσμο της Έβδομης τέχνης.
Το Νέο Κύμα ξεκίνησε απο το περιοδικό Cahiers du Cinema, με πέντε κριτικούς του κινηματογράφου. Οι πέντε κριτικοί είναι ο Φρανσουά Τρυφώ, ο Ζαν Λύκ Γκοντάρ, ο Ερικ Ρομέρ, ο Ζακ Ριβέτ και ο Κλόντ Σαμπρόλ.
Το 1968 ο Γκοντάρ μαζί με τον Ζαν Πιέρ Γκορέν, αποχώρησε και ίδρυσε την κινηματογραφική ομάδα Ντζιγκα Βέρτοβ Γκρούπ. Η νέα ομάδα πειραματίστηκε σε ταινίες με πολιτικό περιεχόμενο, εμνευσμένες απο τον Μαοισμό και τον Μαρξισμό.
Η προσωπική του ζωή
Η πρώτη του γυναίκα υπήρξε η Δανή καλλονή Αννα Καρίνα. Την είδε σε μία διαφήμιση για αφρόλουτρα και την ερωτεύθηκε. Έκανε τα πάντα για να την κατακτήσει. Δεν δίστασε να πάει με Ώτο στόπ στη Δανία, προκειμένου να την συναντήσει.
Η Άννα Καρίνα είναι η συμπρωταγωνίστρια του Ζαν Πωλ Μπελμοντό, στην πρώτη του αριστουργηματική ταινία “Με κομμένη την ανάσα“.
Δεύτερη σύζυγος του, έγινε η πρωταγωνίστρια της ταινίας “Η Κινέζα“, Αν Βιαζέμσκυ. Λίγο μετά την ταινία χώρισε και μαζί της.
Ο Γκοντάρ ήταν, κατα γενική ομολογία, απαισιόδοξος. Ζούσε διαρκώς με το ανικανοποίητο. Βαριόταν τους άλλους, τις ταινίες του , τον ίδιο του τον εαυτό.
Έλεγε ότι όταν ένας σκηνοθέτης ολοκληρώσει μία ταινία, νομίζει ότι έχει κάνει τα πάντα “εγώ ωστόσο έχω αναθεωρήσει αυτό. Θεωρώ ότι έχω κάνει ένα τίποτα”.
Πολύ συχνά απέρριπτε το έργο του , απέρριπτε τον γαλλικό και τον αμερικανικό κινηματογράφο, υποστηρίζοντας ότι δεν έχουν πια τίποτα καινούργιο να παρουσιάσουν.
Τα έργα του “Με κομμένη την ανάσα“, “Ζούσε τη ζωή της”. ” Ο τρελός Πιερό“, ” Η Κινέζα”, “Οι καραμπινιέροι”. “Η κυρία θέλει έρωτα”,” Η Περιφρόνηση”
θεωρούνται πραγματικά αριστουργήματα , τοποθετώντας τον γαλλικό κινηματογράφο σε πολύ υψηλά επίπεδα ενδιαφέροντος σε όλο τον κόσμο.
Ο ελιτίστας, γκρινιάρης, αριστοκράτης, επαναστάτης, Γκοντάρ έσπασε τα στεγανά του Χόλυγουντ, δημιούργησε σχολή και αλλάξε την οπτική των θεατών στην παγκόσμια κινηματογραφική βιομηχανία. Ενέπνευσε τον Μάρτιν Σκορτσέζε, τον
Κουεντίν Ταραντίνο, τον Στίβεν Σόντερμπεργκ και τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι.
Ο Ζαν Λύκ Γκοντάρ αγαπούσε την Ελλάδα και στην περίοδο της κρίσης είχε δηλώσει “Ολος ο κόσμος χρωστάει χρήματα σήμερα στην Ελλάδα. Θα έπρεπε να ευχαριστήσουμε την Ελλάδα. Είναι η Δύση που χρωστάει στην Ελλάδα. Η φιλοσοφία, η δημοκρατία, η αρχαία τραγωδία”.
