Απήγανος, ή Ρούτα η βαρύοσμος (Ruta graveolens).
Η ονομασία του βοτάνου προέρχεται από τη Λατινική λέξη ruta που σημαίνει “πικρίλα” ή “δυσαρέσκεια”. Στη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία αποτελούσε παράδοση το ράντισμα με το αγίασμα κατά τον Μεγάλο Αγιασμό, να γίνεται με κλωνιά απήγανου.
Έτσι το βοτάνι έγινε γνωστό με τις ονομασίες “βοτάνι της μετάνοιας” και “βοτάνι της συγχώρεσης”, ενώ ταυτίστηκε με τη συγχώρεση που ακολουθεί τη μετάνοια.
Λέγεται πως τα μικρά έλλοβα φύλλα του απήγανου ενέπνευσαν το σχέδιο των σπαθιών στα τραπουλόχαρτα. Στην παλαιά “γλώσσα” των λουλουδιών συμβολίζει τη γονιμότητα των αγρών.
Ολόκληρος ο χριστιανικός και ισλαμικός κόσμος θεωρούσε ότι ο απήγανος είχε τη δύναμη να ξορκίσει τον διάβολο. Από τα πανάρχαια χρόνια, ο απήγανος έχει συνδεθεί με την ατυχία ή τη συμφορά.
Σε πολλές λαϊκές παραδόσεις τα αποξηραμένα φύλλα του απήγανου θεωρούνταν ότι είχαν ισχυρές μικροβιοκτόνες ιδιότητες και αποτελούσαν το πιο ισχυρό από τα απολυμαντικά αρωματικά φυτά που απλώνονταν στο δάπεδο.
Ιδιαίτερα διαδεδομένη ήταν επίσης η πεποίθηση ότι ο απήγανος καθιστούσε τα όπλα περισσότερο φονικά: βύθιζαν ή έβραζαν τις μπάλες από τα μουσκέτα και τις τουφεκόπετρες σε νερό με απήγανο και “γοργογιάννη ή βερβένα” για να μη χάνουν ποτέ το στόχο τους.
Έτριβαν το δάπεδο του σπιτιού τους με απήγανο για να διώξουν τις μάγισσες και φύτευαν απήγανο σε γλάστρες στα παράθυρα τους για να μη μπει η κακοτυχία.
Βύθιζαν απήγανο σε ξύδι και το έδεναν γύρω από το κεφάλι τους, για να βελτιώσουν τη μνήμη τους. Για να σταματήσουν τη ρινορραγία, έβαζαν φύλλα απήγανου στα ρουθούνια τους.
Στη λαϊκή παράδοση η χρήση του απήγανου είναι ασφαλής αν έχει συλλεχθεί την αυγή. Αν το μάζευαν άλλη ώρα της ημέρας, το βοτάνι δεν ήταν πια φάρμακο αλλά δηλητήριο.
Πίστευαν ότι η θεραπευτική του δύναμη ήταν μεγαλύτερη αν είχε φυτρώσει κάτω από συκιά και κυρίως αν το είχαν κλέψει από τον κήπο του γείτονα.
Με απήγανο έδεναν τη δαγκωματιά από λυσσασμένο σκύλο, ενώ το κρασί με απήγανο μέσα πίστευαν ότι απάλυνε τον πόνο από τσίμπημα σκορπιού, μέλισσας, σφήκας ή φιδιού.
Έλληνες αλλά και Ρωμαίοι εκτιμούσαν πολύ τις θεραπευτικές ιδιότητες του απήγανου. Πίστευαν ότι προστάτευε την όραση και έδειχνε τα μελλούμενα. Ο Πλίνιος αναφέρει ότι οι τεχνίτες όπως οι χαράκτες, γραφείς και γλύπτες έπιναν απήγανο για να ανακουφίζουν τα κουρασμένα μάτια τους.
Οι μοναχοί του Μεσαίωνα που αντέγραφαν τα ιστορημένα χειρόγραφα παρασκεύαζαν και καταπραϋντικές οφθαλμικές αλοιφές. Ο Ιπποκράτης το συνιστούσε και ήταν το κύριο συστατικό του αντίδοτου στο δηλητήριο του Μιθριδάτη.
– Αν προσέξετε ότι ο απήγανος σας αρχίζει να ξεραίνεται ή να μαραίνεται, μην ανησυχήσετε και μην προσπαθήσετε να σώσετε το φυτό γιατί πρόκειται για ξεκάθαρο σημάδι ότι απορροφά την αρνητική ενέργεια από το περιβάλλον γύρω σας και ότι σας φέρνει καλή τύχη.
– Ο απήγανος απωθεί τα βατράχια και είναι ο καλλίτερος τρόπος για να εμποδίσετε τις γάτες να κάνουν την ανάγκη τους σε ορισμένα μέρη του κήπου σας.
– Θέλει μεγάλη προσοχή η χρήση του απήγανου, γιατί σε μεγάλες ποσότητες είναι τοξική, ειδικά δε το έλαιο του φυτού, το οποίο προορίζεται μόνο για εξωτερική χρήση.
– Μια από τις ευρύτερα γνωστές ωφέλειες του απήγανου είναι ότι δημιουργεί ένα πεδίο προστασίας γύρω από το άτομο που τον φυτεύει.
Προσελκύει θετική ενέργεια, επειδή μπορεί να του φέρει στη ζωή του το κατάλληλο άτομο στον έρωτα, στην οικογένεια ή την εργασία.
– Μη φυτεύετε ποτέ αυτό το βότανο αν αισθάνεστε θυμό, κατάθλιψη ή άγχος.
Αν φυτέψετε τον απήγανο χωρίς να πιστεύετε στις ξεχωριστές του ιδιότητες ή απλώς από περιέργεια, δεν θα έχετε αποτελέσματα.
