Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι “Έγκλημα χωρίς τιμωρία”
Κείμενο και σκίτσο Γιάννης Κουτσοκώστας
Ο Αινσταιν έλεγε γι αυτόν ότι “μου προσφέρει πολύ περισσότερα από οποιονδήποτε επιστήμονα”, ο Νίτσε τον θεωρούσε μοναδικό ψυχολόγο, ο Αλμπέρ Καμύ τον χαρακτήριζε σπουδαιότερο προφήτη του 20ού αιώνα, ενώ ο Φρόιντ κατέτασσε το έργο “Αδελφοί Καραμαζώφ” στα τρία σπουδαιότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Όλα αυτά για τον Ντοστογιέφσκι, τον μεγάλο Ρώσο συγγραφέα, φιλόσοφο και δημοσιογράφο, που γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου, το 1821 από ευκατάστατη, αλλά όχι αριστοκρατική οικογένεια. Σπούδασε ιατρική, εργάστηκε ως στρατιωτικός γιατρός και αργότερα ως διευθυντής ενός πτωχοκομείου. ΄Όλα αυτά μέχρι το 1843 όταν αποχώρησε οριστικά από αυτά τα επαγγέλματα και αποφάσισε να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη λογοτεχνία. Το 1849 συνελήφθη, πέρασε από έκτακτο στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία της συνωμοσίας για την ανατροπή του τσάρου. Ακολούθησε ένας πόλεμος νεύρων με εικονικές εκτελέσεις μέχρις ότου η ποινή του μετατράπηκε τελικά σε τετραετή εξορία και καταναγκαστικά έργα στο Ομσκ της Σιβηρίας.
Το 1859 επέστρεψε στην Πετρούπολη και εξέδωσε μαζί με τον αδελφό του δύο περιοδικά τα οποία, όμως, δεν σημείωσαν επιτυχία με αποτέλεσμα ο Ντοστογιέφσκι να βρεθεί καταχρεωμένος και να στραφεί στον τζόγο αλλά και στη συγγραφή. Σε αυτό το διάστημα έγραψε τα καλύτερα του έργα: “Ο παίκτης”, “Οι αδερφοί Καραμαζώφ”, “Έγκλημα και Τιμωρία”, “Ο Ηλίθιος”, “Οι δαιμονισμένοι”.
Όταν κατάφερε πλέον να ανασάνει από το βάρος των χρεών ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού “Πολίτης” και λίγα χρόνια αργότερα εξέδωσε το δικό του περιοδικό, Το Ημερολόγιο Ενός Συγγραφέα, που σε αντίθεση με τα προηγούμενα σημείωσε τεράστια επιτυχία. Ήταν μια σπουδή στην ανθρώπινη ψυχολογία και μια ακτινογραφία της ταραγμένης κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής κατάστασης στη Ρωσία του 19ου αιώνα.
Οι ειδικοί χαρακτηρίζουν τον Ντοστογιέφσκι ως έναν από τους μεγαλυτερους μυθιστοριογραφους στον κόσμο, πολλά από τα έργα του θεωρούνται αριστουργήματα, ενώ ο ίδιος και το έργο του άσκησαν μεγάλη επίδραση σε μεταγενέστερους συγγραφείς όπως οι Τόμας Μαν, Ερνεστ Χεμινγουει, Βιρτζίνια Γουλφ κ.α.
Ο Ντοστογιέφσκι πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου το 1881 στο σπίτι του στην οδό Κουζνέτσνυ 5 στην Αγία Πετρούπολη. Ο θάνατός του προκάλεσε ανείπωτη θλίψη στην κοινωνία της πόλης με όλες τις μεγάλες μορφές της ρωσικής λογοτεχνίας να υποκλίνονται μπροστά στο φέρετρο του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα και χιλιάδες λαού να κατακλύζουν το σπίτι του και να τον συνοδεύουν στην ταφή στο Μοναστήρι του Αλεξάντερ Νιέφσκι. Ήταν 60 ετών.
