Καπιταλιστικός ρεαλισμός : Υπάρχει άραγε εναλλακτική;
Της Δέσποινας Μακρινού
Εν μέσω πολιτικών εξελίξεων στο διεθνή, αλλά και εθνικό μας χώρο με εντυπωσιακή άνοδο της ακροδεξιάς , με κατακερματισμένη και εκτός κοινωνικων κινημάτων την Αριστερά, διερωτάται κανείς αν υπάρχει ή αν μπορεί να υπάρξει εναλλακτική λύση για αλλαγή πορείας.
Οι επιλογές “καλής διαχείρισης” του καπιταλιστικού συστήματος, ως προς την επικοινωνία και την επαρκή χειραγώγηση των πολιτών, αν και κατ’ ουσίαν περιορίζουν τις δυνατότητες αναστοχασμού, προσφέρουν κατ’ επίφαση την ικανοποίηση της ελεύθερης βούλησης και της ελεύθερης σκέψης.
Ο πολίτης, κατα τον Μάρκ Φίσερ*, νοιώθει ελεύθερος σε αυτή την κυνική πραγματικότητα και υπακούει “διαμαρτυρόμενος” στις γραφειοκρατικές και άλλες
περιοριστικές διατάξεις του συστήματος.
“ Μπορεί το στέλεχος να είναι εχθρικό, ακόμα και περιφρονητικό, απέναντι στις γραφειοκρατικές διαδικασίες που επιβλέπει, η συμπεριφορά του όμως δείχνει ότι είναι απόλυτα συμμορφωμένο. Είναι ακριβώς η υποκειμενική αποεπένδυση των εργαζομένων στους ελεγκτικούς μηχανισμούς που τους επιτρέπει να συνεχίζουν να εκτελούν εργασίες απογοητευτικές και κενές νοήματος”.
Ο καπιταλιστικός ρεαλισμός, αν και εμπνέεται απο την αδικία και την κοινωνική ανισότητα, παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια, ως η μόνη λύση για τις κοινωνίες των ανθρώπων.
Μπορεί και μεταλάσσεται με ταχύτητα απο τη μία θέση στην άλλη, υλοποιώντας ανώδυνες και εφήμερες επιθυμίες, τις οποίες έχει την ικανότητα την ίδια ώρα να μετατρέπει σε μόνιμες δομές καταστροφές.
Καταστροφικές δομές για τη φύση, τον πλανήτη, αλλά και κυρίως για την κοινωνική καθημερινότητα.
Ο άνθρωπος, σε ένα τέτοιο δυστοπικό περιβάλλον, δεν έχει ή νομίζει ότι δεν έχει άλλη επιλογή, απο το να μοιάσει στο τέρας, ζώντας μια ψευδαίσθηση συμμετοχής και αυτοεκτίμησης.
Ωστόσο, υπάρχει άραγε εναλλακτική πρόταση?
Οι τελευταίες εξελίξεις με την εντυπωσιακή επικράτηση του Τράμπ στην Αμερική, τη συνεχή άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη της “Δημοκρατίας και των Δικαιωμάτων”, τις χωρίς όρια επεκτατικές συγκρούσεις, την ανάλγητη όσο και σκληρή καταπάτηση της ισότητας – όλα παράγωγα του καπιταλιστικού συστήματος – οδηγούν αναπόφευκτα στην άποψη ότι δεν υπάρχει εναλλακτική πρόταση. Τουλάχιστον στο ορατό μέλλον.
Και ας φωνάζουν οι σοφοί του Μαρξισμού, ότι η νομοτέλεια, οι νόμοι της φύσης, είναι πιο δυνατοί απο οποιοδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση.
Υποστηρίζουν ότι φυσικά και υπάρχει, όπως το κακό και το καλό, το άσχημο και το ωραίο, η αδικία και η Δικαιοσύνη. Γινγκ γιάνγκ, όπως λένε και οι Κινέζοι.
Στη χώρας μας οι τελευταίες εξελίξεις στο εσωτερικό των κομμάτων, με μία Αριστερά πολυ κερματισμένη, μία Δεξιά, αν και ανεξέλεγκτη, να ταλαντεύεται χωρίς ιδιαίτερα κωλύματα, ανάμεσα στο Κέντρο και την Ακροδεξιά, με μία καθαρόαιμη Ακροδεξιά ενισχυμένη και μετά την αποχώρηση του Αντώνη Σαμαρά, οι ανησυχίες μας πρέπει να αφυπνιστούν και να απομυθοποιήσουν αυτό το καπιταλιστικό αφήγημα της προσομοίωσης στο τέρας.
Γιατί “Το μέλλον δεν θα ‘ρθει απο μονάχο του νέτο σκέτο, αν δεν κάνουμε κάτι και εμείς” πόσο δίκιο έχεις αγαπημένε ποιητή Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι!
* Ο Μάρκ Φίσερ γεννήθηκε στο Λέστερ το 1968. Ήταν συγγραφέας, πολιτικός φιλόσοφος, πολιτισμικός κριτικός και μπλόγκερ, γνωστός κυρίως για το βιβλίο του “Καπιταλιστικός ρεαλισμός” (Futura, 2015). Ο Φίσερ υπέφερε από κατάθλιψη και αυτοκτόνησε το 2017, λίγο πριν την έκδοση του τελευταίου του βιβλίου “Το αλλόκοτο και το απόκοσμο”
