Πολυϊατρεία ΕΔΟΕΑΠ: Φροντίδα και αλληλεγγύη
Του Κυριάκου Θεοδωρακάκου
Η λειτουργία των πολυατρείων του ΕΔΟΕΑΠ, στηρίζεται σε δυο ισχυρούς πυλώνες. Την φροντίδα και την αλληλεγγύη. Πρόκειται για παράδοση δεκαετιών που έλκει την καταγωγή της από την ίδρυση της Ένωσης Συντακτών το 1914.
Στο πρακτικό της ίδρυσης της προβλεπόταν και η ίδρυση του Ταμείου Αλληλοβοήθειας, με διοικητική και οικονομική ανεξαρτησία από το επαγγελματικό σωματείο. Το 1956 μετατρέπεται σε Οργανισμό Επικουρικής Ασφάλισης και περίπου δέκα χρόνια μετά σε Οργανισμό Επικούρησης και Περίθαλψης. Τότε προστέθηκαν η Ένωση συντακτών Μακεδονίας Θράκης και οι Ενώσεις του διοικητικού προσωπικού των εφημερίδων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Για την ιστορία, είναι χαρακτηριστικό πως από τα 15 περίπου εκατ. δραχμές που απετέλεσαν την αρχική εισφορά των Ενώσεων, τα 13 εκατ, κατέβαλε η Ένωση Συντακτών της Αθήνας.
Στην κουλτούρα των δημοσιογραφικών ενώσεων η αλληλεγγύη είναι βασικό συνεκτικό στοιχείο.
Προϊόν αυτής της κουλτούρας είναι η δημιουργία των δυο πολυϊατρείων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Σήμερα, μαζί με τα ταμεία δυο τραπεζών, είμαστε τα μόνα αυτοδιαχειριζόμενα ταμεία στην Ευρώπη που λειτουργούν μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Τα περισσότερα αυτοδιαχειριζόμενα ταμεία της Ευρώπης είναι κυρίως κεφαλοποιητικά. Δεν είναι τυχαίο πως και τα ταμεία αυτά ξεκίνησαν σαν ταμεία αλληλοβοήθειας την ίδια περίοδο που ιδρύθηκε η Ένωση Συντακτών.
Αρκεί να δούμε τι έγινε στο δημόσιο σύστημα όπου η αξία της πρωτοβάθμιας περίθαλψης γινόταν αντιληπτή σαν δημοσιονομικό μέγεθος ή σαν μέρος ενός εθνικού συστήματος υγείας που δεν ευνοούσε μικρές ή αυτόνομες ομάδες. Οι συνέπειες φάνηκαν σε δυο πρόσφατες αλλά αλληλοδιάδοχες στιγμές. Η πρώτη ήταν κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης, όπου μετά τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ, στον οποίο συνενώθηκαν οι κλάδοι υγείας των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης, πολλές από τις υπάρχουσες δομές συγχωνεύθηκαν ή καταργήθηκαν. Η δεύτερη κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Εκεί για παράδειγμα δόθηκαν σε παρόχους για να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες. Δεν μειώθηκε αλλά εκτινάχθηκε το συνολικό κόστος των υπηρεσιών υγείας και μετακυλήθηκε το κόστος στους ασφαλισμένους ή σε κάποιο άλλο προϋπολογισμό.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η δημόσια κατά κεφαλή δαπάνη Υγείας στην Ελλάδα είναι 1.678 ευρώ και οι πολίτες καλούνται να καλύψουν μόνοι τους το 34% του ποσού αυτού, ενώ επιβαρύνονται και από τις ασφαλιστικές εισφορές. Δεν μιλάμε για τις «άτυπες πληρωμές», όπου το ύψος τους είναι άγνωστο.
Η αντίστοιχη κατά κεφαλή δαπάνη στον ΕΔΟΕΑΠ με τα στοιχεία που έκλεισε το 2023, είναι 1.321 ευρώ. Οι ασφαλισμένοι μας καλούνται να καλύψουν το 15% περίπου, όπου απαιτείται συμμετοχή, αυτό οφείλεται στην εργοδοτική εισφορά του 2%. Να μην μιλήσουμε βέβαια για την τεράστια διαφορά στις παροχές.
Η έκρηξη της τεχνολογίας και η πληθώρα συμβεβλημένων γιατρών και διαγνωστικών κέντρων καθιστά εκ των πραγμάτων πολύ δύσκολο τον έλεγχο της δαπάνης και οδηγεί σε προκλητή ζήτηση γιατί ο γιατρός είναι ο τελικός διανεμητής των υπηρεσιών υγείας και μπορεί να προκαλέσει την περαιτέρω ζήτηση υπηρεσιών υγείας για λογαριασμό του ασθενούς ή και των παρόχων.
Παρ’ ότι ο Οργανισμός μας χτυπήθηκε από την κρίση, τα πολυϊατρεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη δεν έκλεισαν. Ο διαγνωστικός εξοπλισμός όμως ήταν απαρχαιωμένος.
Τα τελευταία χρόνια μετά την έξοδο από τα περιοριστικά μέτρα η εικόνα των πολυϊατρείων του ΕΔΟΕΑΠ έχει αλλάξει. Όλα τα διαγνωστικά μηχανήματα έχουν αντικατασταθεί με καινούργια υπερσύγχρονα με τεχνολογίες αιχμής και πολλαπλάσιες διαγνωστικές δυνατότητες.
Η δαπάνη δεν ήταν μικρή αλλά δεν ήταν και τεράστια Τα δυο χρόνια δεν υπερέβησαν το 1,5 εκ. ευρώ. Ήταν οι διαγωνισμοί καθαροί.
Το αποτέλεσμα είναι ήδη ορατό. Την χρονιά που πέρασε στο πολυϊατρείο της Αθήνας έγιναν 140.000 επισκέψεις.
Δυο χιλιάδες άνθρωποι έχουν επισκεφθεί το ιατρείο υπέρτασης τα τελευταία τρία χρόνια και έχουν ρυθμίσει την αρτηριακή τους πίεση απομακρύνοντας, το ενδεχόμενο της εμφάνιση καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Οι 2.000 μαστογραφίες που διεξάγονται το χρόνο, με υπερσύγχρονο ψηφιακό μαστογράφο, αντί για τις 500 έως 700 παλαιότερα, επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση και την αντιμετώπιση ενδεχόμενων προβλημάτων.
Εγκαταστάθηκε σύγχρονος εξοπλισμός στο ΩΡΛ και στο οφθαλμιατρικό ιατρείο της Αθήνας. Στο οφθαλμιατρικό της Αθήνας διενεργούνται πλέον εξετάσεις όπως OCT (Οπτική Τομογραφία Συνοχής) και μελέτη δακρυϊκής στιβάδας (ξηροφθαλμία). Η Θεσσαλονίκη έχει πλέον σύγχρονο εξοπλισμό, ψηφιακό υπερηχοτομογράφο.
Παρέχουμε πλήρεις οδοντιατρικές υπηρεσίες ακόμη και εμφυτεύματα.
Από τα εμφυτεύματα που έχουν τοποθετηθεί εντός ΕΔΟΕΑΠ, εξοικονομήθηκαν 70.000 ευρώ. Είναι μερικά μόνο παραδείγματα.
Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ κατ’ αρχήν στους γιατρούς μας που εργάστηκαν με συνέπεια, διέθεσαν πολλές εργατοώρες για την κατάρτιση των προδιαγραφών του εξοπλισμού για τις οποίες δεν πληρώθηκαν και χωρίς αυτές δεν θα είχαμε το αποτέλεσμα που έχουμε σήμερα. Οι γιατροί που δουλεύουν στο Επεμβατικό τμήμα των Αθηνών, παίρνουν ένα μηναίο επίδομά ένα ποσόν που ισοδυναμεί την αμοιβή που θα εισέπρατταν με δυο τέτοιες πράξεις αν τις έκαναν έξω σαν ιδιώτες. Το νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό δίνει τον καλύτερο εαυτό του. Οφείλουμε τέλος ένα ευχαριστώ στο διευθυντή ιατρικής υπηρεσίας στην Αθήνα, τον διευθυντή στη Θεσσαλονίκης και τον διευθυντή υπηρεσιών υγείας. Το ποιο σημαντικό όλα αυτά έγιναν από αγάπη στον Οργανισμό.
Η εμπειρία της πανδημίας και η εκτίναξη των δαπανών στο δημόσιο σύστημα, ανέδειξαν και την αξία μονάδων υγείας που να μπορούν να παρέχουν ταυτόχρονα πολλαπλές διαγνωστικές και θεραπευτικές υπηρεσίες. Οι μονάδες μας με την οργάνωση που έχουμε κάνει, συμβάλουν στην πρόληψη που είναι το σπουδαιότερο, γιατί ευημερία είναι η διατήρηση της καλής υγείας και οδηγούν στην αποδοτική χρήση των υφιστάμενων πόρων και δημιουργούν ανάχωμα στην προκλητή ζήτηση.
Σήμερα όλοι προσπαθούν να το ξανακερδίσουν. Εμείς το είχαμε και το συνεχίζουμε.
Υπήρχαν φωνές και μέσα στον ΕΔΟΕΑΠ που ζητούσαν να κλείσουν οι δομές μας και να «δώσουμε τα πάντα έξω», γιατί αυτό θα ήταν δήθεν πιο φθηνή λύση. Δεν συνέβη, δεν αφήσαμε να συμβεί. Σήμερα, οι απόψεις αυτές, είναι παρελθόν είναι ιστορία.
Υπάρχουν τα πολυϊατρεία μας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Υπάρχει μέριμνα για τις μεγάλες περιφέρειες με προσπάθειες που γίνονται μέσω της ΟΑΤΥΕ της Ομοσπονδίας στην οποία έχουν ενταχθεί ο ΕΔΟΕΑΠ και τα ταμεία των τραπεζών, όπου οι απόψεις για την σπουδαιότητα των πολυϊατρείων ταυτίζονται. Ήδη λειτουργεί πολυϊατρείο στην Πάτρα, στο Ηράκλειο της Κρήτης και γίνονται προσπάθειες για λειτουργία πολυϊατρείου στη Λάρισα.
Εφόσον το ζητούμενο είναι η δημιουργία ενός ενιαίου, ολοκληρωμένου, προσβάσιμου και ανθρωποκεντρικού συστήματος υγείας στηριγμένο στη φροντίδα και την αλληλεγγύη, στον ΕΔΟΕΑΠ, σε μεγάλο βαθμό το έχουμε πετύχει.
· Ο Κυριάκος Θεοδωρακάκος είναι μέλος του ΔΣ του ΕΔΟΕΑΠ και πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων.
