Γράφει η Δέσποινα Μακρινού
Δρομοκαΐτειο. Το πρώτο νοσοκομειακό μουσείο
Της Δέσποινας Μακρινού
Κάθε κελί μία κραυγή, κάθε μηχάνημα ένα ουρλιαχτό, κάθε περπατησιά μιά πονεμένη ζωή, κάθε έκθεμα και μιά δραματική ιστορία
“Σαν μ΄αρπάκτηκε η χαρά
που εχαιρόμουν μια φορά
έτσι σε μία ώρα,
μέσα σ’ αυτήν τη χώρα
όλα άλλαξαν τώρα.
Και από τότε που θρηνώ
το ξανθό και γαλανό και ουράνιο φως μου,
μετεβλήθη ο ρυθμός του κόσμου.» Γεώργιος Βιζυηνός
Ένας “ησυχώτατος τρελός” περιφερόταν για 4 χρόνια στους χώρους του Δρομοκαϊτειου, υμνώντας τον έρωτά του, για μία 14χρονη κοπέλα, που τον ξελόγιασε. Ο Γιώργος Βιζυηνός ή κατά κόσμον Γιώργος Μιχαηλίδης, παρέμεινε τρόφιμος στο φρενοκομείο για τέσσερα ολόκληρα χρόνια, συνεχίζοντας την ποιητική και συγγραφική του γραφή με ορμή και ιδιαίτερο πάθος.
Στο Μουσείο του Δρομοκαϊτείου, που άνοιξε τις πύλες του την Κυριακή 5 Απριλίου, σε μία ωραία παρουσίαση του Συλλόγου Πυργουσών της Χίου, παρουσία και του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Αντώνη Χλωρού, φιλοξενούνται ιδιόχειρα έγγραφα όχι μόνο του μεγάλου ποιητή αλλά και πολλών άλλων διανοουμένων, των οποίων η ψυχική υγεία είχε διαταραχθεί.
Το Μουσείο, που είναι το πρώτο νοσοκομειακό Μουσείο στην Ελλάδα, ιδρύθηκε την 1ην Νοεμβρίου του 1995, με πρωτοβουλία του τότε προέδρου Νικολάου Τσική και υπεύθυνους τον Παναγιώτη Πικιό και τον Κωνσταντίνο Παντελάκη.
Το Δρομοκαΐτειο ιδρύθηκε με δωρεά του Χιώτη Ζωρζή Δρομοκαΐτη και της συζύγου του Ταρσής Φραγκοπούλου Δρομοκαϊτου και άρχισε να λειτουργεί το 1887. Ήταν το πρώτο θεραπευτήριο ψυχικών παθήσεων.
Μετά από ακριβώς 108 χρόνια λειτουργίας του νοσοκομείου, ιδρύθηκε το Μουσείο που στεγάζεται στον ίδιο χώρο με συγκλονιστικά εκθέματα για τους τρόπους αντιμετώπισης των ψυχικών παθήσεων, ελλείψει φαρμάκων.
Ηλεκτροσόκ, κρυοπηξίες μετά από βυθισμό σε καυτό νερό, ζουρλομανδύες, λοβοτομές, εμφύτευση μικροβίων και ιών (ελονοσίας κλπ.) και ό,τι άλλο βάσανο αδιανόητο στη σημερινή εποχή, για την “αποκατάσταση” της ψυχής και του λογισμού.
Ολα τα εκθέματα του Μουσείου, εκτός φυσικά από τους περίφημους πίνακες του Βικέλα και άλλων καλλιτεχνών που έζησαν στα ανήλια κελιά, περπάτησαν στους δύσκολους διαδρόμους της θεραπείας, βίωσαν όλες τις εξοντωτικές μεθόδους, βρίσκονται τοποθετημένα στις ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες δίπλα στους νοσηλευτικούς χώρους του Θεραπευτηρίου.
Εκεί βρίσκονται και όλα τα μηχανήματα, που χρησιμοποιήθηκαν για να “επαναφέρουν” τους ασθενείς.
Μία χαρακτηριστική έκφραση, που έμεινε αποτυπωμένη στη μνήμη μας, ήταν όταν αντικρύσαμε τον χώρο της κρυοπηξίας και ακούσαμε τον πρόεδρο του ιδρύματος κ. Χλωρό να λέει “ όταν τους ρίχνανε στο καυτό νερό ούρλιαζαν απο τον πόνο” χωρίς φυσικά να απαλύνει τον πόνο η κρυοπηξία που ακολουθούσε.
Στο Μουσείο εκτίθενται επίσης προσωπικά αντικείμενα, νομίσματα, βέρες, ρολόγια, χειροποίητες κατασκευές και ό,τι άλλο παρέμεινε εκεί από τα “αζήτητα” κορμιά μιάς βασανισμένης ζωής.
