• Μνήμες μιας πολιτικής δολοφονίας

    Του Κωστή Παπαιωάννου*

    Η αντίδραση του Τραμπ και όλων των Ακροδεξιών στη δολοφονία του Τσάρλι Κερκ θυμίζει πολύ έντονα την αντίδραση του Χίτλερ στη δολοφονία του Βίλχελμ Γκούστλοφ το 1936.

    Ο Γκούστλοφ ήταν Γερμανός, μέλος και ένθερμος υποστηρικτής του ναζιστικού κόμματος. Είχε μετακομίσει για λόγους υγείας στην Ελβετία, όπου ήδη από το 1932 ίδρυσε το Ελβετικό Παράρτημα του NSDAP, πτέρυγα του κόμματος για τους ναζί που ζούσαν στο εξωτερικό. Ο Γκούστλοφ υποστήριζε και εξαπέλυε αντισημιτική προπαγάνδα και εργαζόταν μεθοδικά για την εξάπλωση των ιδεών του μίσους. Το 1936, ο κροάτης Εβραίος Νταβίντ Φρανκφούρτερ πυροβόλησε εν ψυχρώ και σκότωσε τον Γκούστλοφ στο Νταβός κι έπειτα παραδόθηκε στις αρχές λέγοντας: «Τον δολοφόνησα επειδή είμαι Εβραίος».

    Στη δολοφονία του Γκούστλοφ ο Χίτλερ είδε την ευκαιρία για να δαιμονοποιήσει περισσότερο τους Εβραίους και να εγγράψει ως «μάρτυρα του αίματος» τον νεκρό ναζί. Κανόνισε να περιφέρει την σορό του σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας, όπου οργανώνονταν πομπώδεις τελετές προς τιμήν του νεκρού. Παραβρέθηκε προσωπικά, μαζί και με άλλους υψηλόβαθμους ναζί, στην κηδεία του στο Σβερίν, και εξασφάλισε παχυλή αποζημίωση για τη χήρα του.

    Στον επικήδειο λόγο του, ο Χίτλερ δήλωσε: «Ο Εβραίος δολοφόνος δεν προέβλεψε ότι παίρνοντας μια ζωή αφύπνισε ξανά εκατομμύρια κι εκατομμύρια Γερμανούς συντρόφους σε έναν αληθινά γερμανικό τρόπο ζωής». Ο φόνος του Γκούστλοφ, είπε, αποκάλυψε για πρώτη φορά ότι οι πνευματικοί υποκινητές τέτοιων εγκλημάτων είναι και οι πραγματικοί δράστες των εγκλημάτων αυτών.

    Έκτοτε ο φόνος αυτός εργαλειοποιήθηκε από τη χιτλερική προπαγάνδα και χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα, μεταξύ άλλων, για τον τρόμο της Νύχτας των Κρυστάλλων (1938).

    Την ιστορία της δολοφονίας του Γκούστλοφ, μαζί με την ιστορία του ομώνυμου πλοίου, διηγείται ο Γκύντερ Γκρας στο βιβλίο του “Σαν τον κάβουρα”, σε μετάφραση απο την Τούλα Σιετή, εκδόσεις Οδυσσέας, 2008.

    *Ο Κωστής Παπαιωάννου είναι Διευθυντής του Σημείου για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς και Πρόεδρος της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων.