του Καρακούση Αντώνη
Πολλά μπορεί να πει κανείς για την κρίση στον Τύπο και στα ΜΜΕ. Να αποδώσει ευθύνες, πολιτικές και άλλες, να κατηγορήσει εφημερίδες, έντυπα, τηλεοπτικούς σταθμούς, ραδιόφωνα,ακόμη και στις νεότευκτες ιντερνετικές εκδόσεις για μεροληπτική στάση και συμπεριφορά, για ιδεολογική παραμόρφωση και αδυναμία αποτύπωσης των πραγματικών συνθηκών στην Ελλάδα και στον κόσμο.
Να τα βάλει με τους ιδιοκτήτες που απήλαυσαν υπερκέρδη και δεν φρόντισαν για τις κακές μέρες,με τους «μεγαλοδημοσιογράφους” »που τρελάθηκαν από τη δόξα των καλών ημερών και δεν έχουν μάτια να δουν την σκληρή πραγματικότητα,με όσους τέλος πάντων τα υπηρέτησαν και τα υπηρετούν χωρίς να αναλαμβάνουν τις αντικειμενικές ευθύνες που έχουν και τις υποκειμενικές που πάντα υπάρχουν σε σχήματα που αποτυγχάνουν.
Ωστόσο,τα παραπάνω δεν συνιστούν λύση, ούτε απαντούν στο πρόβλημα που η μεγάλη οικονομική κρίση δημιούργησε στο χώρο του Τύπου και των ΜΜΕ.
Ο κλάδος της ενημέρωσης είναι ο βαρύτερα πληττόμενος της ελληνικής οικονομίας.
Είναι η φύση του αντικειμένου τέτοια, που καθιστά την επίδραση της κρίσης μοναδική. Οι διαφημίσεις, οι δαπάνες προβολής και επικοινωνίας είναι οι πρώτες που κόβονται σε περιόδους ύφεσης και οικονομικής δυσπραγίας.Η ελαστικότητά τους είναι μοναδική,τόσο για τους διαφημιζόμενους,όσο και για τους αγοραστές.
Από το 2008,από τότε που η οικονομική κρίση άρχισε να εμφανίζει τα δόντια της μέχρι σήμερα τα διαφημιστικά έσοδα εφημερίδων και ραδιοτηλεοπτικών σταθμών συρρικνώθηκαν κατά 70%!
Αντιστοίχως τα έσοδα κυκλοφορίας, τα έσοδα από τις πωλήσεις δηλαδή,έπεσαν κατά 40%.
Ταυτόχρονα,η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών περιόρισε τις γραμμές χρηματοδότησης μέχρι που πρόσφατα οι κάνουλες χρηματοδότησης στέρεψαν οριστικά.Αυτή τη στιγμή όλα τα μέσα ενημέρωσης είναι εντελώς αποκλεισμένα από τις Τράπεζες,οι χρηματοδοτήσεις και οι διαφημίσεις ακόμη ελέγχονται αυστηρά από την περιβόητη DGCOM των Βρυξελλών, η οποία απορρίπτει συστηματικά και οργανωμένα κάθε σχετικό αίτημα χρηματοδότησης.
Και ακόμη,οι άλλοτε πολλοί πρόθυμοι επενδυτές αλλάζουν δρόμο όταν ακούν για εφημερίδες,περιοδικά,τηλεοπτικούς σταθμούς και ραδιόφωνα.
Επιπλέον,όλη αυτή η κρίση συνέπεσε με την τεραστίων διαστάσεων τεχνολογική μεταβολή, η οποία έβαλε στο παιγνίδι άπειρους παίκτες,εγχώριους και διεθνείς, οι οποίοι χωρίς αρχές και κανόνες καταληστεύουν το προϊόν
που άλλοι παράγουν, καταχρώνται δεσπόζουσες θέσεις που έτυχε να κατέχουν,αρμέγοντας έσοδα από περιοχές που δεν τους ανήκουν.Και άλλοι πάλι διαφημίζοντας τα κλοπιμαία αφαιρούν πόρους με επιμίσθια και μαύρη εργασία.
Σε αυτό το προβληματικό περιβάλλον οι παραδοσιακές επιχειρήσεις των ΜΜΕ, είτε γιατί δεν διέγνωσαν εγκαίρως το βάρος της κρίσης, είτε γιατί δεν αξιολόγησαν επαρκώς την επελθούσα αλλαγή, είτε τέλος επειδή οι διοικητικές δομές τους παρέμειναν βαρείς και ασήκωτες, γεμάτες αγκυλώσεις και δεσμεύσεις, διατήρησαν πολυτελείς οργανώσεις με άπειρο προσωπικό και δαπάνες ασήκωτες.Με άλλα λόγια δεν προσαρμόσθηκαν αναλόγως και προϊόντος του χρόνου βρέθηκαν σε κατάσταση ταμιακής ασφυξίας.
Αυτή τη στιγμή,όλες οι επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα είναι προβληματικές.Στις περισσότερες εφημερίδες και άλλα ΜΜΕ οι μισθοί είναι πενιχροί και η καταβολή τους δεν είναι τακτική,υπολείπεται πολλών μηνών. Μικρές, μεσαίες, μεγάλες, κομματικές η μη, αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα ρευστότητας,τα έσοδά τους είναι περιορισμένα και οι δυνατότητες ενίσχυσής τους με νέα κεφάλαια μηδαμινές.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν.Τα ΜΜΕ ή θα αυτοπεριορισθούν ή θα σβήσουν.
Καλώς ή κακώς,χωρίς δραστική περιστολή των δαπανών τους δεν έχουν καμία τύχη.
Οι δημοσιογράφοι και οι συνδικαλιστικές ενώσεις τους οφείλουν αν μη τι άλλο κατανόηση των συνθηκών.
Όταν κατανοηθούν οι συνθήκες θα βρεθούν και οι λύσεις.Αλλιώς ο αφανισμός πρέπει να θεωρείται νομοτελειακός.
