«Νίκος Παπατάκης, ο αναρχικός ποιητής» τιτλοφορείται το μεγάλο αφιέρωμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος σε έναν σημαντικό Ελληνα δημιουργό της διασποράς, που αποτέλεσε εμβληματική μορφή της πολιτιστικής ιστορίας της Γαλλίας. Ακριβώς τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του Νίκου Παπατάκη, η ρετροσπεκτίβα της Ταινιοθήκης επαναπροσεγγίζει το έργο του μέσα από δέκα ταινίες, οι οποίες θα προβληθούν από τις 11 έως τις 17 Δεκεμβρίου.
«Στη σκοτεινή περίοδο της αποστασίας ένας αιώνιος έφηβος, δυναμικός και χιουμορίστας, προσγειώθηκε στο άνυδρο τοπίο της Αττικής και κατέκτησε όλους όσους γνώριζε στο πέρασμά του.Αυτός ήταν ο Νίκος Παπατάκης, ο θρύλος του Rose Rouge, παντρεμένος με την γοητευτική Ανούκ Εμέ, που επιστρέφει σε μια πατρίδα που δεν είχε γνωρίσει ποτέ, για να γυρίσει τους συγκλονιστικούς ”Βοσκούς” (1967)», γράφει παραστατικά στο σημείωμά της για το αφιέρωμα η γενική γραμματέας της ταινιοθήκης.Πολίτης του κόσμου, με πατέρα Μακεδόνα και μητέρα από την Αιθιοπία, ο Παπατάκης είχε μια πολυκύμαντη ζωή. Γεννήθηκε το 1918 στην Αντίς Αμπέμπα, πολέμησε με τον αιθιοπικό στρατό εναντίον των Ιταλών φασιστών, έζησε στη Βηρυτό και βρήκε τις καλλιτεχνικές του ρίζες στο Παρίσι.
Γνωρίστηκε με τους αριστερούς διανοούμενους της εποχής, διηύθυνε από το 1947 έως το 1954 με την τότε σύζυγό του, την ηθοποιό Ανούκ Εμέ, το καμπαρέ «La rose rouge», και ως λάτρης του οτιδήποτε νέου και πρωτοποριακού χρηματοδότησε το 1950 την ταινία του Ζαν Ζενέ «Ενα ερωτικό άσμα».
Η πολιτική του δράση ενάντια στον πόλεμο της Αλγερίας τον ανάγκασε να εγκαταλείψει τη Γαλλία για τις ΗΠΑ, όπου στα τέλη της δεκαετίας του ’50 στήριξε οικονομικά το τολμηρό σκηνοθετικό ντεμπούτο του Τζον Κασσαβέτη, τις «Σκιές», που έμελλε να αφήσει εποχή στον παγκόσμιο κινηματογράφο, ενώ η επιστροφή του στην Ευρώπη απέφερε τους πρώτους δημιουργικούς καρπούς για τον ίδιο.Ανάμεσά τους τα φιλμ: «Οι άβυσσοι» (μια παραβολή πάνω στον πόλεμο της Αλγερίας εμπνευσμένη από τις «Δούλες» του Ζενέ), «Οι βοσκοί» (ταινία-προάγγελος του νέου ελληνικού σινεμά, γυρισμένη το 1967, με τους Ολγα Καρλάτου, τη δεύτερη σύζυγό του και τους Γιώργο Διαλεγμένο και Λάμπρο Τσάγκα), «Η φωτογραφία» (1986), «Gloria Mundi» (1974) και «Οι ισορροπιστές» (1991).
Ολες οι ταινίες του Νίκου Παπατάκη είναι ενταγμένες στο αφιέρωμα της Ταινιοθήκης. Μαζί και οι δύο βερσιόν του «Gloria Mundi» (εκείνη του 1974 και εκείνη του 2005), το «Ερωτικό άσμα» του Ζενέ και τις «Σκιές» του Κασσαβέτη, τις οποίες ο ίδιος υπέγραψε ως παραγωγός, όπως και δύο αξιόλογα 45λεπτα ντοκιμαντέρ, το γαλλικό «Πρόσωπα του κινηματογράφου (Ταπείνωση και βία)» του Ζακ Ναούμ, παραγωγής 1971, και το πρόσφατο ελληνικό «Νίκος Παπατάκης: Πορτρέτο ενός ελεύθερου σκοπευτή» των Τίμωνα Κουλμάση και Ηρώς Σιαφλάκη.
ΑΝΤΑ ΔΑΛΙΑΚΑ Πηγή ΕΘΝΟΣ
