Η Αμφίπολη «δεν είναι επισκέψιμη όπως είναι τώρα», δήλωσε στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Ξυδάκης. Αλλά αυτό είναι ίσως το μικρότερο των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ανασκαφή, η οποία κάποτε ήταν διάσημη, τώρα όμως που οι προβολείς έσβησαν αποκαλύπτει πληγές. Οι οποίες αν δεν θεραπευθούν, θα βαθύνουν τα επόμενα χρόνια, καθώς οι ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή δημιουργούν πρόσθετα προβλήματα στο μνημείο.
Ο χειμώνας με τις πολλές βροχές είχε διπλή επίδραση στον αρχαίο περίβολο στον Λόφο Καστά. Επεσαν χώματα και λίμνασαν νερά στα αυλάκια των παλαιότερων ανασκαφών. Οταν το χώμα στεγνώσει, το υπόβαθρο θα γίνει ακόμα πιο σαθρό και υπάρχει κίνδυνος οι πτώσεις των χωμάτων από τα πρανή να πολλαπλασιαστούν. Η σωστή και μόνιμη αποστράγγιση είναι μέτρο που πρέπει να ληφθεί οπωσδήποτε. Aλλωστε το είπε και ο αναπληρωτής υπουργός στη Βουλή: «Δείτε τον περίβολο με τα θαυμάσια θασίτικα μάρμαρα. Θέλει επειγόντως έργα αποστράγγισης». Μόνο που το «επειγόντως» εδώ αποτελεί κυριολεξία, τα έργα πρέπει να γίνουν δηλαδή πριν από το φθινόπωρο.
Σύσκεψη
Αλλά και στο ίδιο το μνημείο υπάρχουν πολλά ανοιχτά ζητήματα. Για την αντιμετώπισή τους έγινε ειδική σύσκεψη με τη συμμετοχή της ανασκαφέως και υπηρεσιακών παραγόντων στο υπουργείο Πολιτισμού, χωρίς να ληφθούν οριστικές αποφάσεις. Προέχει να παραληφθεί η γεωστατική μελέτη που έχει συνταχθεί από μηχανικό, ο οποίος συνεργάστηκε στην ανασκαφή.Ομως αναζητούνται χρήματα, αφού ο αυξημένος προϋπολογισμός της ανασκαφής (πάνω από μισό εκατομμύριο ευρώ τα τελευταία τρία χρόνια) δεν άρκεσε για να πληρωθεί η συγκεκριμένη, βασικότατη μελέτη. Με βάση τη γεωστατική θα πρέπει να συνταχθούν εν συνεχεία και άλλες μελέτες, όπως εδαφοτεχνική και στατική για τη στερεωτική διάταξη στο εσωτερικό – μην ξεχνάμε ότι ο τάφος έχει εσωτερικές σκαλωσιές που βοηθούν στη στήριξη. Δεν τελειώσαμε όμως. Κάθε άλλο. Με αυτές τις μελέτες απλώς αρχίζει η διάγνωση των προβλημάτων και ερευνώνται οι μέθοδοι για σωστή αναστήλωση.
Θα πρέπει να ακολουθήσει μελέτη για τα κονιάματα, για τον πωρόλιθο του περιβόλου και για τη συντήρηση των επιστυλίων και των άλλων μαρμάρινων μελών και γλυπτών ή αναγλύφων. Αφού συνταχθούν όλες, τότε μπορεί να συνεχιστούν οι προσπάθειες από τους συντηρητές και τους ειδικούς επί του λίθου επιστήμονες και να ξεκινήσει η αναστήλωση. Προς το παρόν έγιναν όσες εργασίες συντήρησης ήταν δυνατόν, αλλά για τη συνέχεια απαιτούνται μελέτες με έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
Η μελέτη του οστεολογικού υλικού θα συνεχιστεί μέχρι το 2017, όμως και πάλι τα χρήματα θα παίξουν ρόλο. Υποτίθεται ότι χθες έπρεπε να εκταμιευθούν από τον τακτικό προϋπολογισμό 87.000 ευρώ για τις πληρωμές των πανεπιστημίων που κάνουν την ανάλυση κατά το 2015. Εγινε η εκταμίευση; Θα δοθούν τα χρήματα στο ΑΠΘ και το Πανεπιστήμιο Θράκης ώστε να συνεχίσουν τις έρευνες;
Ο ίδιος ο κ. Ξυδάκης είπε στη Βουλή πως η χρηματοδότηση συνεχίζεται. Χαρακτήρισε το μνημείο «μοναδικής αξίας» και το τοπίο που το περιβάλλει «μοναδικού φυσικού κάλλους». Μίλησε για μια τεράστια περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που έχει ανασκαφεί τις τελευταίες δεκαετίες και στην οποία υπάρχουν δύο σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι και ένα ωραιότατο μουσείο και τόνισε πως η Αμφίπολη «χρειάζεται ολιστική προσέγγιση».
Σήμερα που, όπως είπε, «η ανασκαφική δραστηριότητα έχει βάλει μια άνω τελεία, προέχουν η συντήρηση και η αναστήλωση». Για να γίνουν, ωστόσο, και τα δύο απαιτούνται χρήματα και κυρίως έλεγχος και βούληση. Αλλά ο αν. υπουργός ξέρει τους κινδύνους. Οπως τόνισε, «το μνημείο αν δεν αναστηλωθεί εγκαίρως, θα ταφεί κάτω από την άμμο». Το μόνο βέβαιο.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@pegasus.gr πηγη Εθνος.
